Thay đổi của Apple tác động đến các hãng công nghệ thế nào

Tham vọng xây dựng môi trường mạng riêng tư hơn của Apple có thể tác động nghiêm trọng đến các doanh nghiệp Internet chuyên thu lợi từ quảng cáo trên mạng.

Nguy cơ này thể hiện qua báo cáo tài chính được Meta công bố hôm 3/2. Trong đó, công ty mẹ của Facebook cho biết tính năng riêng tư được Apple đưa vào iOS năm ngoái có thể khiến doanh nghiệp thiệt hại khoảng 10 tỷ USD. Cùng với số người dùng hàng ngày suy giảm lần đầu kể từ năm 2004, thông tin ảm đạm đã khiến cổ phiếu của Meta sụt 27% giá trị và làm công ty này mất 230 tỷ USD vốn hóa, con số kỷ lục tại thị trường chứng khoán Mỹ.

Một người cầm điện thoại với biểu tượng Facebook và công ty mẹ Meta. Ảnh: Reuters

CEO Meta Mark Zuckerberg cho biết những điều chỉnh của Apple và quy định riêng tư mới tại châu Âu thể hiện “xu hướng rõ ràng rằng ngày càng có ít thông tin để triển khai quảng cáo cá nhân hóa”.

Apple vẫn luôn có sức ảnh hưởng đặc biệt với các tập đoàn công nghệ khổng lồ nhờ nắm quyền kiểm soát iPhone. Điều này cũng cho thấy tác động lớn đến sự chuyển dịch trong cách sử dụng thông tin người dùng, cũng như đến các công ty dành nhiều năm phát triển nền tảng kinh doanh xung quanh việc bán quảng cáo.

“Quảng cáo khó có thể nhắm đến từng người như trước kia. Điều đó phá vỡ các mô hình kinh doanh và không thể sửa bằng những điều chỉnh nhỏ. Nó đòi hỏi xây dựng lại nền móng kinh doanh từ con số không”, Eric Seufert, chiến lược gia truyền thông chuyên về quảng cáo trực tuyến, nhận xét.

Nhiều công ty Internet phụ thuộc vào quảng cáo cũng cảm nhận được mối nguy từ thay đổi của Apple, nhưng các doanh nghiệp nhỏ dường như phản ứng nhanh nhạy hơn so với Meta.

Cổ phiếu của Snap cũng giảm 17%, nhưng nhanh chóng tăng giá trở lại sau khi công ty thông báo đạt lợi nhuận. Giá cổ phiếu Twitter và Pinterest cũng giảm sau báo cáo của Meta, nhưng hồi phục sau một ngày khi Pinterest thông báo lợi nhuận cao hơn dự kiến.

Từ iOS 14.5, Apple bắt đầu cho người dùng iPhone tự quản lý quyền riêng tư cá nhân qua công cụ App Tracking Transparency (ATT). Cụ thể, ứng dụng, trang web muốn lưu và sử dụng vị trí, danh bạ, microphone... đều phải có sự đồng ý của chủ sở hữu thiết bị. Apple thậm chí cho phép xem lịch sử truy cập dữ liệu trên iOS 15, tức có thể kiểm tra ứng dụng iOS nào đang theo dõi người dùng.

Ứng dụng hỏi người dùng iOS nếu muốn theo dõi dữ liệu trên máy. Ảnh: Apple

Thay đổi trên được đánh giá sẽ tạo ra những tác động dài hạn. Theo một khảo sát với 5,3 triệu người sử dụng iOS trên toàn cầu cuối năm ngoái, chỉ 12% người dùng chọn đồng ý tiếp tục bị các ứng dụng theo dõi, 88% còn lại từ chối.

Đây là điều đáng ngại với các nhà quảng cáo, vốn dựa vào hoạt động trên mạng của người dùng nhiều năm qua để xác định doanh thu khách hàng. Nhiều bên theo dõi hoạt động để hiển thị về sản phẩm mà người dùng đã xem nhưng chưa mua nhằm thúc đẩy họ đặt hàng.

Trước đó, theo thống kê của Financial Times cuối 2021, bốn mạng xã hội lớn Snapchat, Facebook, Twitter và YouTube sẽ mất khoảng 9,85 tỷ USD doanh thu sau các quy định về quyền riêng tư trên nền tảng của Apple.

“Các nền tảng bị ảnh hưởng nhiều nhất, đặc biệt là Facebook, phải xây dựng lại cơ chế của họ từ đầu sau khi ATT được áp dụng”, chuyên gia Eric Seufert nói. “Tôi tin công ty phải mất ít nhất một năm để xây dựng cơ sở hạ tầng mới. Các công cụ mới cần được phát triển từ đầu và thử nghiệm rộng rãi trước khi triển khai cho lượng lớn người dùng”.

Dù vậy, các nhà hoạt động ủng hộ quyền riêng tư cho rằng thay đổi của Apple là điều đáng hoan nghênh trong nỗ lực chống theo dõi và đặt quyền quyết định vào tay người dùng.

“Chúng tôi tin ảnh hưởng từ iOS sẽ là trở ngại với hoạt động kinh doanh trong năm 2022. Nó gây thiệt hại đến 10 tỷ USD, con số đáng kể với chúng tôi”, Giám đốc tài chính của Meta Dave Wehner cho hay.

Còn Giám đốc kinh doanh Snap Jeremi Gorman nói: “Chúng tôi đang có những bước tiến vững chắc”. Công ty đã giới thiệu bộ công cụ riêng cho các nhà quảng cáo để đánh giá hiệu quả và đang được 75% doanh nghiệp quảng cáo trên nền tảng này sử dụng.

Snap cho biết doanh thu quý IV/2021 là 1,3 tỷ USD, tăng 42% so với cùng kỳ năm trước, còn lợi nhuận là 22,5 triệu USD. Số người dùng hàng ngày tăng lên 319 triệu, cao hơn 20% so với năm 2020. Doanh thu quý vừa qua của Pinterest là 847 triệu USD, tăng 20% so với năm trước, trong khi lợi nhuận giảm 16% xuống còn 175 triệu USD.

Trong khi đó, Apple đã chứng minh việc bảo đảm quyền riêng tư vẫn có thể mang lại lợi nhuận. Doanh số iPhone quý IV/2021 là 71,6 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2020, bất chấp gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Hãng cũng ghi nhận mức tăng 11% doanh thu và 20% lợi nhuận.

Quyền riêng tư là thành phần then chốt trong chiến dịch quảng cáo iPhone và nhiều sản phẩm khác của Apple, nhưng hãng vẫn cho phép các ứng dụng như Facebook theo dõi người dùng ở mức giới hạn, miễn là chúng không nhận diện từng cá nhân.

CEO Apple Tim Cook năm ngoái thể hiện rõ thông điệp của hãng khi nói rằng ngành công nghiệp quảng cáo đã trở thành hệ sinh thái của “những kẻ theo dõi và bán rong tìm cách kiếm tiền nhanh chóng”.

Theo NY Times/VNE