Thay đổi hạn mức đất ở khi cấp Sổ đỏ từ ngày 1/1/2026

Bắt đầu từ ngày 1/1/2026, các quy định về hạn mức đất ở khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (Sổ đỏ) sẽ có những thay đổi đáng kể. Đây là nội dung quan trọng được căn cứ theo các điều khoản mới của Luật Đất đai 2024, đòi hỏi người sử dụng đất cần nắm rõ để bảo vệ quyền lợi và thực hiện đúng nghĩa vụ tài chính.

Khái niệm hạn mức đất ở và tác động tài chính

Hạn mức đất ở được hiểu là giới hạn diện tích đất ở mà Nhà nước áp dụng khi công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình hoặc cá nhân. Việc xác định diện tích đất nằm trong hay vượt hạn mức là yếu tố then chốt quyết định số tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp.

Đối với phần diện tích nằm trong hạn mức, người sử dụng đất có thể được miễn hoặc nộp tiền sử dụng đất theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành. Ngược lại, đối với phần diện tích vượt hạn mức, nghĩa vụ tài chính sẽ được tính theo giá đất cụ thể – mức giá thường cao hơn đáng kể so với bảng giá đất thông thường.

Hạn mức đất ở khi cấp sổ đỏ sẽ có sự thay đổi lớn. Ảnh: Internet

UBND cấp tỉnh nắm quyền quyết định hạn mức

Theo Điều 195 và Điều 196 của Luật Đất đai 2024, việc xác lập hạn mức giao đất ở và hạn mức công nhận quyền sử dụng đất ở sẽ do UBND cấp tỉnh ban hành. Quyết định này dựa trên quỹ đất thực tế và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội cụ thể của từng địa phương.

Quy định này tạo ra sự linh hoạt nhưng cũng dẫn đến sự khác biệt về hạn mức giữa các tỉnh, thành phố. Người dân tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM có thể đối mặt với hạn mức hẹp hơn so với các khu vực nông thôn hoặc miền núi, tùy thuộc vào quy hoạch phân khu và mật độ dân cư.

Xác định diện tích đất ở theo các mốc thời gian

Luật Đất đai 2024 cũng làm rõ phương thức xác định diện tích đất ở đối với các trường hợp sử dụng đất có giấy tờ hợp pháp qua các thời kỳ:

Trường hợp sử dụng đất trước ngày 15/10/1993: Đối với đất sử dụng ổn định, không tranh chấp từ trước ngày 18/12/1980 hoặc từ 18/12/1980 đến trước 15/10/1993, diện tích đất được công nhận là đất ở trong hạn mức và không phải nộp tiền sử dụng đất nếu có giấy tờ hợp pháp.
Trường hợp thửa đất hình thành từ 15/10/1993 đến trước 1/8/2024: Diện tích đất ở sẽ được căn cứ theo nội dung ghi trên giấy tờ. Phần diện tích còn lại sẽ được cơ quan chức năng xem xét công nhận dựa trên hiện trạng sử dụng thực tế (như đã xây dựng nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống).

Luật quy định cụ thể trường hợp hạn mức đất ở khi cấp sổ đỏ, người dân cần biết để tránh gặp rắc rối. Ảnh minh họa

Quyền lợi đối với đất có vườn, ao

Một điểm đáng chú ý là đối với đất có vườn, ao đã được cấp Sổ đỏ trước ngày 1/7/2004, người sử dụng đất có quyền đề nghị cơ quan nhà nước xác định lại diện tích đất ở. Việc xác định lại này thường được thực hiện khi người dân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa hoặc trong trường hợp Nhà nước thực hiện thu hồi đất để bồi thường.

Lưu ý cho người sử dụng đất

Với việc bảng giá đất mới dự kiến sẽ được cập nhật sát với giá thị trường từ năm 2026, việc xác định chính xác hạn mức đất ở trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Người dân nên chủ động rà soát các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất và liên hệ với cơ quan tài nguyên môi trường tại địa phương để được hướng dẫn chi tiết về hạn mức cụ thể áp dụng tại khu vực mình sinh sống.

*Thông tin về hạn mức đất ở có thể thay đổi tùy theo quyết định điều chỉnh quy hoạch và bảng giá đất của từng địa phương tại thời điểm nộp hồ sơ.

Tuệ Nhân