Thay đổi thời gian phổ biến thông tin thống kê để phản ánh sát thực tế

Từ tháng 8/2024, báo cáo KT-XH tháng, quý I, quý II và 6 tháng, quý III và 9 tháng, quý IV và cả năm được công bố vào ngày 6 của tháng kế tiếp sau kỳ báo cáo. Trong ảnh: Cục Thống kê Phú Yên tổ chức họp báo công bố số liệu thống kê KT-XH năm 2023. Ảnh: VÕ PHÊ

Trao đổi với Báo Phú Yên về nội dung nói trên, ông Cao Đăng Viễn, Cục trưởng Cục Thống kê Phú Yên cho biết:

- Nghị định 62/2024/NĐ-CP ngày 7/6/2024 của Chính phủ quy định thay đổi thời gian phổ biến một số thông tin thống kê quan trọng của cơ quan thống kê trung ương. Cụ thể, báo cáo KT-XH tháng, quý I, quý II và 6 tháng, quý III và 9 tháng, quý IV và cả năm được công bố vào ngày 6 của tháng kế tiếp sau kỳ báo cáo. Số liệu chính thức chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được công bố vào ngày 6 của tháng kế tiếp sau tháng báo cáo.

Số liệu ước tính tỉ lệ lao động đã qua đào tạo có bằng, chứng chỉ và số liệu ước tính tỉ lệ thất nghiệp được công bố vào ngày 6 của tháng kế tiếp sau quý báo cáo. Số liệu sơ bộ tỉ lệ lao động đã qua đào tạo có bằng, chứng chỉ được công bố vào ngày 6 của tháng đầu tiên của quý thứ hai sau quý báo cáo. Số liệu sơ bộ tỉ lệ thất nghiệp được công bố vào ngày 6 của tháng đầu tiên của quý thứ hai sau quý báo cáo.

Nếu các mốc thời gian phổ biến nêu trên trùng vào các ngày nghỉ theo quy định của Nhà nước, thời hạn phổ biến sẽ chuyển sang ngày làm việc tiếp theo.

Nghị định 62/2024/NĐ-CP cũng quy định thay đổi thời gian công bố số liệu ước tính, sơ bộ, chính thức GDP và GRDP các quý, 6 tháng, 9 tháng và cả năm. Theo đó, số liệu GDP sơ bộ cả năm được công bố ngày 6/10 năm kế tiếp sau năm báo cáo.

Số liệu GDP chính thức cả năm và theo quý của năm báo cáo được công bố ngày 6/10 năm thứ hai kế tiếp sau năm báo cáo. Còn số liệu GRDP sơ bộ cả năm được công bố vào ngày 1/10 năm kế tiếp sau năm báo cáo. Số liệu GRDP chính thức cả năm và theo quý của năm báo cáo công bố ngày 1/10 năm thứ hai kế tiếp sau năm báo cáo.

Ông Cao Đăng Viễn

* Tại sao lại thay đổi thời gian phổ biến thông tin thống kê, thưa ông?

- Việc thay đổi thời gian phổ biến thông tin thống kê đối với báo cáo KT-XH tháng, quý I, quý II và 6 tháng, quý III và 9 tháng, quý IV và cả năm vào ngày 6 của tháng tiếp theo sau kỳ báo cáo là cơ sở bảo đảm cho việc thu thập, biên soạn thông tin thống kê phản ánh chính xác, đầy đủ, đúng bản chất của một kỳ báo cáo, đặc biệt là kỳ báo cáo tháng. Những thông tin thống kê này phục vụ chính xác, kịp thời các cơ quan Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chính quyền các cấp trong quản lý, điều hành.

Bởi theo yêu cầu của Chính phủ, số liệu thống kê phải thống nhất giữa các cơ quan, địa phương và phản ánh tình hình KT-XH trọn tháng, quý, năm báo cáo (hay nói cách khác, việc thu thập, biên soạn thông tin thống kê phải phản ánh chính xác, đầy đủ, đúng bản chất của một kỳ báo cáo, đặc biệt là kỳ báo cáo tháng).

Trong khi đó, thực trạng công tác thống kê lâu nay là quy trình thu thập, tổng hợp, biên soạn thông tin thống kê phải được thực hiện sớm để cơ quan thống kê có đủ thời gian tổng hợp, kiểm tra, xác minh thông tin từ cấp huyện, cấp tỉnh đến cấp trung ương dẫn đến thông tin thu thập phản ánh không đầy đủ, đúng thực tế hoạt động của các đơn vị theo tháng hành chính, không phản ánh đúng thuật ngữ số liệu trong tháng, trong quý; số liệu có sự gối đầu từ tháng trước sang tháng sau, quý trước sang quý sau…

Ngoài ra, quy định công bố vào ngày 29 hằng tháng dẫn đến xung đột, dễ gây hiểu nhầm cho người sử dụng thông tin thống kê đối với một số chỉ tiêu thống kê kinh tế tổng hợp do Tổng cục Thống kê công bố và do bộ, ngành liên quan công bố vì thời điểm công bố, thời kỳ số liệu khác nhau. Ví dụ, Bộ Tài chính gửi thông tin số liệu ước tính thu, chi ngân sách cho Tổng cục Thống kê phục vụ biên soạn GDP vào ngày 15 tháng cuối quý, trong khi số liệu báo cáo của Bộ Tài chính tính đến ngày 28 hằng tháng.

Thời gian kiểm tra, rà soát, tính toán, tổng hợp và biên soạn các chỉ tiêu tổng hợp ngắn, gấp, đặc biệt là thông tin, dữ liệu hành chính tổng hợp từ báo cáo của các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh; thời gian thu thập thông tin tại địa bàn ngắn và có nhiều cuộc điều tra cùng diễn ra nên tạo áp lực lớn đối với cơ quan thống kê.

Để khắc phục những bất cập nêu trên, đồng thời bảo đảm cho việc thu thập, biên soạn thông tin thống kê phản ánh chính xác, đầy đủ, đúng bản chất của một kỳ báo cáo, đặc biệt là kỳ báo cáo tháng, cần thiết phải thay đổi lịch công bố, phổ biến thông tin thống kê.

* Việc thay đổi thời gian phổ biến thông tin thống kê có ưu điểm gì, thưa ông?

- Dưới góc độ nghiệp vụ, việc thay đổi thời gian phổ biến thông tin thông kê có một số ưu điểm.

Một là, thông tin, số liệu thu thập từ đối tượng cung cấp thông tin phản ánh đầy đủ diễn biến sản xuất kinh doanh của một kỳ báo cáo (tháng, quý I, 6 tháng, 9 tháng và năm) góp phần tăng tính chính xác của số liệu, phản ánh sát hơn tình hình thực tế.

Hai là, nguồn thông tin phục vụ biên soạn một số chỉ tiêu tổng hợp như GDP, GRDP được cập nhật, đầy đủ hơn. Ngành Thống kê có đủ thời gian để kiểm tra, tổng hợp dữ liệu, biên soạn các báo cáo chuyên ngành giúp nâng cao chất lượng báo cáo.

Ba là, số liệu tổng hợp có độ tin cậy cao hơn, phản ánh sát hơn với diễn biến tình hình KT-XH cả nước, địa phương.

Ngoài ra, quy định thời gian công bố, phổ biến báo cáo KT-XH tháng, quý I, quý II và 6 tháng, quý III và 9 tháng, quý IV và cả năm vào ngày 6 của tháng tiếp theo sau kỳ báo cáo còn là cơ sở để thống nhất thông tin, số liệu trong công bố, phổ biến một số chỉ tiêu kinh tế tổng hợp do Bộ KH&ĐT (Tổng cục Thống kê) và bộ, ngành biên soạn, công bố, đặc biệt là các chỉ tiêu liên quan đến thu, chi ngân sách, xuất nhập khẩu hàng hóa…

* Vậy Cục Thống kê Phú Yên sẽ làm gì để triển khai hiệu quả Nghị định 62/2024/NĐ-CP, thưa ông?

- Hiện Cục Thống kê Phú Yên đang tích cực rà soát nội dung các công việc cần thực hiện; đồng thời bám sát các văn bản hướng dẫn của Tổng cục Thống kê để xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai Nghị định 62/2024/NĐ-CP trên địa bàn tỉnh. Trong đó có việc ban hành quyết định lịch phổ biến thông tin thống kê năm 2024 sửa đổi, thời gian công bố thống nhất với hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, bắt đầu thực hiện lịch phổ biến thông tin thống kê sửa đổi từ tháng 8/2024.

Đồng thời thay đổi thời gian các cuộc điều tra thống kê; thời gian nộp, nhận các báo cáo thống kê trong toàn ngành trên hệ thống phần mềm... nhằm thực hiện quy trình nhiều bước từ xác định nhu cầu thông tin; chuẩn bị, thu thập thông tin đến xử lý thông tin; phân tích và dự báo; phổ biến thông tin thống kê; sau cùng là tư liệu hóa và đánh giá chất lượng thông tin.

Đơn vị cũng sẽ tiếp tục tuyên truyền, phổ biến Nghị định 62/2024/NĐ-CP trên website của đơn vị. Các điều tra viên thống kê thì tăng cường tuyên truyền thông qua các cuộc điều tra thống kê để các doanh nghiệp, hộ kinh doanh có mẫu được chọn điều tra thay đổi kỳ thu thập thông tin trong tháng 8/2024 hiểu được mục đích, ý nghĩa và cung cấp thông tin cho ngành Thống kê…

* Xin cảm ơn ông!

LÊ HẢO (thực hiện)