Thấy gì từ tình trạng hàng nghìn người đổ xô ra ga tàu, vây quanh nam thần quân đội?

Văn hóa thần tượng lệch chuẩn

Những ngày vừa qua, cộng đồng mạng xôn xao về việc hàng trăm bạn trẻ ùa đến ga Sài Gòn, ga Hà Nội để gặp mặt, xin chữ ký, chụp ảnh và tặng quà "nam thần quân đội" - Thượng úy Lê Hoàng Hiệp trong lễ diễu binh kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước, đang trở thành chủ đề nóng trên mạng xã hội.

Thượng úy Lê Hoàng Hiệp thuộc nhóm cán bộ, chiến sĩ thứ 3 ra Bắc luyện tập chuẩn bị cho lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Nhiều người đã ra ga tàu để tiễn và đón Thượng úy Lê Hoàng Hiệp.

Rất đông người hâm mộ đổ ra ga tàu chào đón Thượng úy Lê Hoàng Hiệp gây ra khung cảnh khá hỗn loạn. Video: Đức Nguyễn.

Điều đáng nói, nhiều bạn trẻ ùa vào, cố gắng chụp ảnh với Hoàng Hiệp, khiến cảnh tượng tại ga tàu có vẻ nhốn nháo, ồn ào. Trong loạt video được đăng tải trên mạng xã hội, không khó để thấy tình cảnh chen lấn, xô đẩy của nhiều bạn trẻ để đến gần Lê Hoàng Hiệp. Một số video quay cận mặt Thượng úy Lê Hoàng Hiệp cho thấy rõ sự lúng túng, ngại ngùng của anh. Các chiến sĩ khá vất vả để có thể rời khỏi ga tàu.

Những hình ảnh, video này lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Người cho rằng hình tượng người lính dần trở nên gần gũi hơn và dần trở thành tấm gương truyền cảm hứng cho nhiều người trẻ. Một số khác lại cho rằng người hâm mộ “quá khích” gây ảnh hưởng tới cuộc sống, kế hoạch công tác của Hiệp và đồng đội.

Người hâm mộ vây kín xe của Thượng úy Lê Hoàng Hiệp. Ảnh: Trọng Tài.

Tiến sĩ xã hội học Phạm Thị Thúy - giảng viên Học viện Chính trị khu vực 2 - nhận định tình trạng ồn ào ở ga tàu mang tính chất cảm tính, sự mất kiểm soát về cảm xúc, văn hóa ứng xử ở nơi công cộng, đặc biệt là với một người lính.

"Lê Hoàng Hiệp không phải ngôi sao giải trí hạng A hay nghệ sĩ biểu diễn trước công chúng mà chỉ xuất hiện trước công chúng khi làm nhiệm vụ. Chúng ta cần xem xét, tìm ra nguyên nhân dẫn tới sự lệch chuẩn này. Liệu chúng ta có đang thiếu sự giáo dục, định hướng về cách ứng xử văn minh nơi công cộng, trên không gian mạng. Những ngày qua đã có rất nhiều hành động trực tiếp, gián tiếp gây không ít rắc rối cho Thượng úy Lê Hoàng Hiệp", TS. Phạm Thị Thúy nêu.

Ngoài ra, sự nổi tiếng đến quá nhanh, quá lớn, chưa có tiền lệ khiến Thượng úy Lê Hoàng Hiệp, đồng đội và các cấp quản lý liên quan trở nên lúng túng khi vụ việc xảy ra.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội - nhấn mạnh quân đội là nơi mà mỗi phút giây đều gắn liền với nhiệm vụ, kỷ cương. Vì vậy, những đám đông chen lấn, la hét, livestream, chạy theo xe tàu… lại có thể vô tình làm tổn thương chính hình ảnh chiến sĩ quân đội mà mọi người đang tôn vinh. "Đó không còn là sự ủng hộ, mà đã chạm tới ranh giới của việc gây áp lực và làm sai lệch ý nghĩa của sự ngưỡng mộ", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nêu.

Áp lực vô hình khi nổi tiếng

PGS.TS Bùi Hoài Sơn bày tỏ sự trăn trở về ranh giới giữa ngưỡng mộ và xâm phạm đời tư đang bị làm mờ. “Dù nổi tiếng nhưng Hoàng Hiệp vẫn là một quân nhân và đang thực thi nhiệm vụ. Việc đón tiễn đông người, kéo dài thời gian, chen lấn, hò hét… có thể vô tình tạo áp lực lên chính cá nhân anh và ảnh hưởng không nhỏ tới sự vận hành của đơn vị, kế hoạch di chuyển hay thậm chí là trật tự công cộng tại các nhà ga”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn nêu.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh ai cũng có quyền thần tượng, yêu quý một người nào đó, tuy nhiên cần tỉnh táo để hành xử phù hợp với bối cảnh, đặc biệt là với những người khoác trên mình màu áo lính - biểu tượng của kỷ cương, trách nhiệm và sự hy sinh thầm lặng.

Với những thần tượng đặc biệt như Thượng úy Lê Hoàng Hiệp, ranh giới giữa thần tượng và người hâm mộ cần phải xác lập rõ ràng hơn so với các lĩnh vực giải trí thông thường.

Rất đông người hâm mộ vây quanh xin chữ ký, chụp ảnh chung với Thượng úy Lê Hoàng Hiệp.

"Người hâm mộ cần hiểu rằng quân đội là môi trường kỷ luật cao, mọi hành vi dù nhỏ nhất cũng có thể ảnh hưởng đến tập thể, đến sự an toàn, tính nghiêm minh trong tổ chức. Việc người hâm mộ đón, tiễn Hoàng Hiệp ở ga tàu là hành vi tự phát, nếu không có sự kiểm soát sẽ tạo ra áp lực không đáng có cho cá nhân chiến sĩ và cả đơn vị công tác. Điều này không chỉ khiến thần tượng lâm vào thế khó xử, mà còn có thể ảnh hưởng đến hình ảnh của quân đội trong mắt xã hội", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

Ông cho rằng người hâm mộ cần biết đâu là thời điểm phù hợp để thể hiện sự ngưỡng mộ trực tiếp và thời điểm cần giữ sự tôn trọng và im lặng. Sự hâm mộ đúng cách được thể hiện qua những lời cổ vũ đúng lúc, hoặc đơn giản là sự dõi theo lặng lẽ nhưng đầy yêu thương.

"Đừng biến sự yêu mến thành gánh nặng cho thần tượng. Thần tượng thực sự không cần được bao quanh bởi đám đông hò hét, mà cần được chở che bằng sự tôn trọng và thấu hiểu. Với một thần tượng là quân nhân như Thượng úy Lê Hoàng Hiệp, ranh giới thần tượng - người hâm mộ càng trở nên rõ nét, bởi đó là ranh giới giữa cảm xúc và kỷ luật, giữa tự do cá nhân và sự tôn trọng tổ chức", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

An Khánh