Thầy giáo quân hàm xanh gieo chữ trên cao nguyên đá

Trung tá Vàng Mí Say làm trợ giảng cho lớp xóa mù chữ tại Nhà văn hóa thôn Sủng Là Trên (xã Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang)

Những ngày cuối năm, tại Nhà văn hóa thôn Sủng Là Trên (xã Sà Phìn, tỉnh Tuyên Quang), tiếng đánh vần, tập đọc đều đặn vang lên. Đây không phải là điểm trường của trẻ em mà đó là lớp xóa mù chữ dành cho phụ nữ tuổi từ 13 đến hơn 40 tuổi ở thôn Sủng Là Trên. Lớp học xóa mù chữ này do Hội LHPN xã Sà Phìn phối hợp với Đồn Biên phòng Đồng Văn tổ chức, bắt đầu từ 14h đến 16h30 từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần.

Hầu hết học viên đều nói tiếng phổ thông chưa rõ. Để trao đổi được với bà con, chúng tôi phải thông qua một cán bộ Hội địa phương phiên dịch bằng tiếng của đồng bào. Chị Sùng Thị Mỷ, 38 tuổi, cho biết: "Trước đây, nhà không có người làm, tôi phải theo bố mẹ đi làm nên không được đi học. Tôi thích đi học để biết viết tên của mình. Đến lớp học lần này, còn có cháu của tôi. Hai bác cháu tôi cùng thi đua nhau học lớp xóa mù chữ".

Học viên tham gia lớp xóa mù chữ này do Hội LHPN xã Sà Phìn phối hợp với Đồn Biên phòng Đồng Văn tổ chức

Ngồi kế bên chị Mỷ là em Sùng Thị Chở, 16 tuổi, nhà ở thôn Sủng Là Trên. Chở là học viên viết chữ đẹp nhất lớp. "Em rất thích đi học, muốn biết chữ để ra chợ nghe, hiểu được nhiều hơn. Em phải cố gắng học những gì thầy giáo dạy. Sau này nếu có lớp khác, em vẫn muốn học thêm", Sùng Thị Chở vui vẻ nói.

Kiên trì vận động phụ nữ không biết chữ đi học

Để các học viên say sưa đánh vần, nắn nót từng chữ, là bao công sức kiên trì vận động của cán bộ Hội LHPN xã Sà Phìn và cán bộ, chiến sĩ Tổ Công tác Biên phòng thôn Lao Xa.

Theo chị Giàng Thị Dính, Ủy viên Ban Chấp hành Hội LHPN xã Sa Phìn, trước đây, địa phương cũng tổ chức lớp xóa mù chữ nhưng do thôn xa trung tâm, nhiều chị không biết đi xe máy nên không thể sắp xếp đi học. Lần này, lớp xóa mù chữ được tổ chức tại Nhà văn hóa thôn Sủng Là Trên. Hội LHPN xã nhận thấy đây là cơ hội để nhiều chị em trong thôn được học chữ. Khi biết chữ, biết đọc, biết viết, chị em có thêm kiến thức phát triển kinh tế, chăm sóc gia đình, con cái. "Thế nhưng, khi được vận động đi học, nhiều chị từ chối tham gia vì đủ lý do. Cán bộ Hội và bộ đội Biên phòng phải đến từng nhà vận động không chỉ bản thân chị em mà còn cả người chồng, cha mẹ để họ động viên, hỗ trợ việc nhà, tạo điều kiện để chị em đi học", chị Giàng Thị Dính chia sẻ.

Thầy giáo quân hàm xanh Tẩn Tấn Hùng hướng dẫn học viên viết chữ

Tiếp lời chị Giàng Thị Dính, Trung tá Tẩn Tấn Hùng (Tổ công tác Biên phòng thôn Lao Xa) cho biết: "Công tác xóa mù chữ cho người dân là một nhiệm vụ quan trọng của bộ đội Biên phòng. Nhưng nhiều người ngại đi học, nên có người đi được 1-2 buổi lại nghỉ. Bộ đội Biên phòng cùng cán bộ Hội LHPN xã đến từng nhà động viên chị em đi học. Chúng tôi không chỉ kiên trì vận động thời gian đầu mà gần 3 tháng qua, chúng tôi luôn động viên bà con không bỏ lớp, để con chữ không bị rơi rụng mất. Nhiều hôm trời mưa rét, chúng tôi vẫn đến lớp đều. Lớp học sẽ không giới hạn về thời gian, chỉ cần bà con muốn học, bộ đội Biên phòng sẽ tiếp tục dạy".

Dạy học bằng cả tiếng phổ thông và tiếng của đồng bào

Với Trung tá Tẩn Tấn Hùng, đây là lần thứ hai anh đứng lớp xóa mù chữ cho đồng bào dân tộc thiểu số. Anh cho biết, trước đây, khi còn công tác ở Đồn Biên phòng Sín Cái, anh đã đứng lớp xóa mù chữ ở xã Sơn Vĩ, với hơn 20 học viên. Khi ấy, đa số là phụ nữ lớn tuổi đi học, sĩ số học viên đến lớp không đều. Lần này, do trong lớp có học viên trẻ tuổi hơn, tiếp thu cũng nhanh hơn, học viên lớn tuổi có thể học hỏi từ học viên trẻ tuổi. Trước khi đến lớp, thầy giáo chuẩn bị 1 bộ giáo án và máy tính, bút, phấn viết. Trung tá Tẩn Tấn Hùng kể: "Trong bài giảng, có những từ cơ bản nhưng bà con khi đọc lại bị nói ngọng. Ví dụ, khi đọc câu: "Một mình em tới lớp…" thì có học viên lại đọc thành "Một mày… em tới lớp". Chúng tôi phải uốn nắn, ghép từng chữ cái, từng từ sao cho học viên có thể đọc theo được".

Trung tá Tẩn Tấn Hùng trong một giờ đứng lớp

Ngoài dạy tập đọc, tập viết, thầy giáo quân hàm xanh còn dạy học viên những câu giao tiếp thường ngày. Để học viên dễ nhớ, dễ thuộc, thầy giáo thường chuẩn bị hình ảnh minh họa cho từ. Đặc biệt, khi dạy học trên lớp, các thầy đều dạy bằng cả tiếng phổ thông và tiếng của đồng bào. Hôm nào cũng vậy, lúc giải lao giữa giờ hay cuối giờ học, giai điệu bài hát minh họa cho bài học của ngày hôm ấy lại được vang lên từ chiếc máy tính xách tay của Trung tá Tẩn Tấn Hùng. "Hương rừng thơm đồi vắng. Nước suối trong thầm thì. Cọ xòe ô che nắng, Râm mát đường em đi…". Thầy giáo vừa hát vừa bắt nhịp để các học viên nghe và tập hát theo. Đây cũng là một cách làm cho không khí lớp học được vui vẻ, gần gũi.

Lên vùng cao nguyên đá Đồng Văn, nghe hành trình gieo chữ cho đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây mà thêm hiểu và khâm phục sự kiên trì, tâm huyết của những cán bộ địa phương, đặc biệt là những thầy giáo mang quân hàm xanh. Những con chữ qua cách dạy kiên trì, dễ nhớ, dễ hiểu của những thầy giáo Biên phòng rồi sẽ "nảy mầm", mở cánh cửa tri thức cho người dân vùng cao nguyên đá, giúp họ nâng cao năng lực để tự mình vươn lên, phát triển kinh tế gia đình, từng bước làm giàu trên mảnh đất biên cương.

Hải Linh