THẦY NGUYỄN VĂN HÀO: Người gieo chữ trên đất nước Chùa Tháp

Giữa những cánh đồng lúa bát ngát và những ngôi làng yên bình ở tỉnh Prey-Veng (Vương quốc Campuchia), có một ngôi Trường Tiểu học Hữu nghị - nơi con chữ Việt vẫn ngày đêm được gieo mầm trên đất khách.

Bằng tất cả tâm huyết, tình yêu nghề và sự dấn thân không mệt mỏi, thầy Nguyễn Văn Hào, người con quê hương Đồng Tháp thầm lặng gieo từng con chữ, gìn giữ bản sắc dân tộc và có lòng nhân ái với cộng đồng.

QUYẾT TÂM GÌN GIỮ VĂN HÓA VIỆT

Sinh năm 1985, quê xã An Hòa, tỉnh Đồng Tháp, thầy Nguyễn Văn Hào vượt qua hoàn cảnh khó khăn của gia đình để học và tốt nghiệp Cử nhân Sư phạm ngành Toán - Tin học năm 2012. Ngay sau khi tốt nghiệp, thay vì chọn công việc ổn định tại quê nhà, thầy lại “khăn gói” sang Campuchia, một quyết định khiến nhiều người băn khoăn.

Thầy Nguyễn Văn Hào hướng dẫn học sinh học tiếng Việt.

Lý giải cho hành trình này, thầy chia sẻ với nỗi niềm sâu sắc: “Tôi sinh ra trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nhưng nhờ sự hỗ trợ, giúp đỡ của Hội Khmer - Việt Nam tại Campuchia, nên mới có cơ hội vào đại học và cầm được tấm bằng Cử nhân Sư phạm TP. Hồ Chí Minh trong tay. Đó là mối ân tình lớn lao, sự biết ơn thôi thúc tôi mang kiến thức tích lũy được để phục vụ chính cộng đồng từng giúp đỡ mình”.

Động lực của thầy Hào không chỉ dừng lại ở sự đền đáp, mà còn là nỗi trăn trở của người từng trải qua những khó khăn, thiếu thốn trong học tập. “Tôi từng trải qua những khó khăn và nhận thấy tình trạng thiếu giáo viên dạy Tiếng Việt, vì thế, tôi không muốn con em Việt kiều không biết tiếng mẹ đẻ và mong muốn đóng góp cho cộng đồng bà con gốc Việt nơi đây”.

Và trên tất cả, đó là khát vọng thiêng liêng về cội nguồn, về văn hóa dân tộc, khiến thầy luôn đau đáu nỗi niềm: Làm sao để thế hệ con cháu Việt kiều nơi đất khách vẫn giữ gìn được Tiếng Việt, không đánh mất cội nguồn, văn hóa truyền thống của dân tộc.

Tháng 11-2012, thầy Nguyễn Văn Hào đảm nhận chức vụ Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hữu nghị tỉnh Prey-Veng do UBND tỉnh Đồng Tháp tài trợ tọa lạc tại xã Prek Sai, huyện Peam Ro. Từ những ngày đầu thành lập trường, phải đối mặt với muôn vàn thử thách.

Thầy Hào nhớ lại khoảng 12 năm về trước: “Ngôi trường nằm ở nơi hẻo lánh, không có nhà dân đông đúc, an ninh không tốt, cơ sở vật chất thiếu thốn, khuôn viên trường cây cối mọc um tùm…”. Ban đầu, nhiều phụ huynh không quan tâm tới việc học của con cái, thậm chí cho con nghỉ học vì hoàn cảnh mưu sinh. Trước thực tế đó, thầy không nản lòng mà kiên nhẫn đến từng nhà, gặp từng người để vận động cho con em họ đi học.

Đối với những trường hợp đặc biệt, thầy phải linh hoạt để không một em nào bị bỏ lại phía sau. “Lúc đó, phải có nhiều giải pháp để giải quyết các vấn đề khó khăn. Chẳng hạn, các em bận đi làm với cha mẹ, thì buổi sáng đi làm, buổi chiều đi học. Thậm chí, có những em học ngoài giờ, 11 - 12 giờ trưa, tôi cũng dạy. Tôi cố gắng làm việc để các em được đi học” - thầy Hào chia sẻ.

Sau 14 năm gắn bó, quyết tâm, dù gặp khó khăn nhưng thầy vẫn giữ vững định hướng: Ưu tiên hàng đầu là dạy các em biết chữ. Nhưng việc dạy Tiếng Việt không chỉ là chuyện biết đọc, biết viết, điều quan trọng hơn là thầy Hào muốn các em hiểu được nguồn cội, nguồn gốc là người Việt Nam. Để thực hiện mục tiêu này, thầy lồng ghép khéo léo những bài học về phong tục, tập quán của người Việt Nam, lịch sử Việt Nam với những nội dung dễ hiểu.

Càng gắn bó với việc gieo chữ trên đất nước Chùa Tháp, thầy càng nhận ra giá trị và ý nghĩa to lớn trong công việc “giữ lửa” dân tộc của mình. Thầy khẳng định đầy tự hào: “Tôi là người Việt Nam, tôi yêu Tiếng Việt, yêu phong tục tập quán và nét đẹp văn hóa Việt. Tôi muốn thế hệ học trò của tôi cũng phải như vậy, dù sau này lớn lên làm gì, ở đâu cũng tự hào mình là người Việt Nam”.

NGƯỜI THẦY CỦA CỘNG ĐỒNG

Tháng 5-2024, tôi và thầy Hào cùng tham dự Hội nghị tuyên dương điển hình tiên tiến về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh do Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Tháp tổ chức, ngồi gần nhau trò chuyện, thầy chia sẻ: “Tôi luôn duy trì vấn đề dạy học ngôn ngữ và phong tục tập quán Việt, với mục đích cho con em Việt kiều không quên tiếng mẹ đẻ và giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam”.

Thầy Nguyễn Văn Hào tặng quà cho học sinh là con em cộng đồng người Việt ở Campuchia.

Thầy Hào không chỉ là một nhà giáo, mà còn là một người hoạt động cộng đồng kiên trì và tận tâm, thể hiện tinh thần “mình vì mọi người” trong mọi hành động. Thầy tham gia tổ chức các lớp dạy học miễn phí cho con em Việt kiều vùng sâu, vùng xa và thường xuyên hỗ trợ dụng cụ học tập, quà cho học sinh; tổ chức nhiều cuộc thi như: Viết chữ đẹp, vẽ tranh, cắt dán trang trí thủ công nhằm tạo cảm hứng cho học sinh trong học tập và phát triển kỹ năng sinh hoạt cộng đồng.

Trên đất nước Chùa Tháp, thầy Hào tập hợp, tổ chức tuyên truyền, vận động bà con cộng đồng biết tôn trọng phong tục tập quán, truyền thống dân tộc Khmer, chấp hành tốt luật pháp nước sở tại, góp phần củng cố mối quan hệ hữu nghị giữa 2 dân tộc. Thầy là điểm tựa vững chắc cho bà con trong việc can thiệp, hỗ trợ cho bà con trong đời sống. Đặc biệt, thầy tham gia giải cứu và hỗ trợ đưa về nước nhiều trường hợp người Việt là nạn nhân bị lừa sang Campuchia làm việc phi pháp.

Về hoạt động nhân đạo, thầy Hào vận động hỗ trợ vật chất cho bà con trong mọi hoàn cảnh khó khăn khi gặp thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, sạt lở đất, ma chay, ốm đau. Thầy còn vận động cất nhà cho bà con Việt kiều có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; là cầu nối nhiều đoàn từ thiện đến khám bệnh, cấp thuốc miễn phí, tặng quà cho bà con Việt Nam và Campuchia nghèo.

Mới đây, vào ngày 17-11, dịp khai giảng lớp học chữ Việt và chữ Khmer cho cộng đồng người Việt, thầy Hào chia sẻ: “Từ những ngày đầu ấp ủ ước mơ mang con chữ đến với con em cộng đồng người Việt ở vùng sâu, tôi chỉ mong các em được học, được biết chữ, được mở ra một tương lai tươi sáng hơn. Nhưng càng đi, càng gắn bó, tôi càng nhận ra giá trị lớn lao và thiêng liêng của công việc mà mình đang làm. Đó là “giữ lửa” dân tộc, giữ gìn tiếng nói, chữ viết và nét đẹp văn hóa của người Việt”.