Thay tên, đổi chủ có đủ tạo lợi thế cạnh tranh cho các công ty chứng khoán?

Thị trường chứng kiến xu thế ngày càng nhiều công ty chứng khoán được các ngân hàng mua lại. Ảnh: Đức Thanh

Đổi tên, đổi tướng

Ngày 7/11, Công ty cổ phần Chứng khoán Thủ đô (CASC) tổ chức Đại hội đồng cổ đông bất thường năm 2025, qua đó thông qua việc đổi tên thành Công ty cổ phần Chứng khoán Capital. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh Công ty đón cổ đông lớn mới là Công ty cổ phần Đầu tư Khang Chi (nhận chuyển nhượng gần 14,9 triệu cổ phần, tương đương 49,61% vốn điều lệ của CASC).

Tính đến ngày 30/6/2025, tổng tài sản của CASC đạt 344 tỷ đồng. Lợi nhuận 9 tháng năm 2025 đạt hơn 4 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái còn thua lỗ. Công ty còn bị đơn vị kiểm toán lưu ý về các chỉ tiêu liên quan đến các khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp và liên tục dính nhiều án phạt vì vi phạm quy định cho vay, phát hành trái phiếu trong năm 2025.

Trước đó, thị trường chứng khoán ghi nhận một số công ty đổi tên sau biến động về cơ cấu cổ đông, ban lãnh đạo cấp cao. Có thể kể đến Chứng khoán Sen Vàng đổi tên thành Chứng khoán Xuân Thiện, Chứng khoán Quốc tế Việt Nam (VISecurities) đổi thành Chứng khoán OCBS; Chứng khoán Quốc tế Hoàng Gia sang Chứng khoán UP.

Cụ thể, Chứng khoán Sen Vàng về với Tập đoàn Xuân Thiện từ năm 2024, nhưng tháng 4/2025 mới thực hiện đổi tên và nhận diện. Dù vậy, kết quả kinh doanh của Công ty chưa có chuyển biến tích cực.

Năm 2024, Chứng khoán Sen Vàng lỗ thuần 2,7 tỷ đồng, nhưng nhờ lợi nhuận từ các hoạt động khác, lợi nhuận trước thuế cả năm vẫn đạt 351 triệu đồng. Năm 2025, Công ty ghi nhận 2 quý thua lỗ trên 3 quý đầu năm, trong đó quý I lỗ hơn 1,6 tỷ đồng và quý III lỗ hơn 4,1 tỷ đồng. Công ty cho biết, trong quý III, chủ yếu tập trung nguồn lực thực hiện kế hoạch tăng vốn, kiện toàn hệ thống quản lý và nhân sự, chưa đẩy mạnh hoạt động kinh doanh.

Ngược với Chứng khoán Xuân Thiện, Chứng khoán OCBS được đổi tên từ VISecurities lại có sự thay đổi lớn. Tương tự nhiều công ty chứng khoán được ngân hàng thâu tóm, OCBS nhận được sự hậu thuẫn đáng kể.

Sau khi đổi tên hồi tháng 2/2025, OCBS đã thực hiện tăng vốn 1.200 tỷ đồng và dự kiến tiếp tục tăng. Đại hội đồng cổ đông bất thường ngày 27/11 tới của OCBS tại TP.HCM sẽ xin ý kiến về việc chào bán 200 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, đưa vốn điều lệ từ 1.200 tỷ đồng lên 3.200 tỷ đồng.

Quý III/2025 cũng là quý có lợi nhuận kỷ lục trong lịch sử hoạt động của OCBS khi lợi nhuận sau thuế đạt 86,6 tỷ đồng (cùng kỳ năm ngoái chỉ lãi gần 1,2 tỷ đồng). Các hoạt động tự doanh, cho vay và phải thu, môi giới chứng khoán đều được đẩy mạnh, mang lại doanh thu lớn.

Gia tăng tiềm lực hoặc chấp nhận bị thâu tóm

Thị trường chứng khoán đang được phát triển thành hai nhóm riêng biệt, gồm các công ty chứng khoán độc lập và nhóm công ty chứng khoán nằm trong hệ sinh thái ngân hàng. Thị trường cũng chứng kiến xu thế ngày càng nhiều công ty chứng khoán được ngân hàng mua lại, sau đó được hỗ trợ mạnh và tạo ra một hệ sinh thái mang hơi hướng của tập đoàn tài chính.

Đánh giá về xu thế của ngành chứng khoán, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect cho rằng, giai đoạn 2025-2030, không loại trừ khả năng các công ty chứng khoán trong hệ sinh thái ngân hàng sẽ lên kế hoạch phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) để đáp ứng nhu cầu vốn ngày một cao từ thị trường, tránh phụ thuộc vào ngân hàng mẹ và đón đầu làn sóng nâng hạng.

Trên thực tế, nhóm công ty này đang tạo ra một vị thế mới với áp lực cạnh tranh lớn cho các công ty chứng khoán truyền thống độc lập. Trong đó, mảng môi giới là phân khúc có sự cạnh tranh cao nhất khi cuộc chiến giữa phí giao dịch và hoa hồng ngày càng khốc liệt. Các công ty chứng khoán độc lập theo đó phải có chiến lược tăng vốn hiệu quả, nâng cao năng lực tài chính để giữ được vị thế.

Tuy nhiên, khi đặt lên bàn cân, các công ty chứng khoán truyền thống vẫn có lợi thế riêng khi đã phát triển qua nhiều chu kỳ của thị trường, có sự linh hoạt cao hơn trong chiến lược, không bị phụ thuộc vào chiến lược chung của cả hệ sinh thái. Công ty có mạng lưới khách hàng tổ chức uy tín trong, ngoài nước và nền tảng nghiệp vụ chuyên sâu, lành nghề để có thể thực hiện các nghiệp vụ ngân hàng đầu tư và quản lý tài sản chuyên nghiệp - các nghiệp vụ hứa hẹn mang lại lợi nhuận cao trong tương lai.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt hiện tại, những doanh nghiệp chứng khoán nhỏ, yếu về vốn, thị phần môi giới sẽ dần bị bỏ lại sau trong cuộc chơi đầy cạnh tranh như hiện nay và những thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A) trong ngành vẫn còn tiếp diễn.

Nguyên Minh