Thầy thuốc nghỉ việc, lấp ló nỗi lo

Vượt lên những khó khăn, vất vả, cán bộ thầy thuốc Trung tâm y tế huyện Lâm Thao vẫn tận tụy với nghề, hết lòng chăm sóc người bệnh.

Theo báo cáo của Công đoàn ngành Y tế gửi Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tính từ đầu năm 2021 đến sáu tháng đầu năm 2022 có tổng số 9.397 nhân viên y tế xin thôi việc, bỏ việc (năm 2021 con số này là 5.284 người, sáu tháng đầu năm 2022 là 4.113 người), trong đó có 8.620 viên chức y tế thuộc quyền quản lý của Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, 777 viên chức y tế thuộc thẩm quyền quản lý của các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế. Một số tỉnh, thành phố có số lượng nhân viên y tế thôi việc, bỏ việc cao như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương, An Giang, Đà Nẵng...

Đơn cử một vài con số thông tin từ báo chí để minh họa cho vấn đề này: Trong năm 2021, ngành Y tế thành phố Hồ Chí Minh có 1.154 người xin nghỉ việc và trong sáu tháng đầu năm 2022, hệ thống y tế công lập của thành phố có 874 nhân viên y tế xin nghỉ việc, nâng tống số nhân viên y tế nghỉ việc lên 2.028 người, trong đó có 473 bác sĩ, 1.001 điều dưỡng, số nhân sự nghỉ việc chiếm khoảng 5% tổng số nguồn nhân lực y tế của thành phố. Tương tự, chỉ trong vòng chưa đầy một năm rưỡi, ngành Y tế Hà Nội có gần 900 nhân viên y tế xin nghỉ việc, chuyển công tác, trong đó năm 2021 có 532 người xin nghỉ việc, 82 người xin chuyển công tác, bốn tháng đầu năm 2022 có 226 người xin nghỉ việc, 17 người xin chuyển công tác. Theo Sở Y tế Bình Dương, thời gian qua đã có 320 nhân viên y tế xin nghỉ việc khiến địa phương rơi vào tình trạng thiếu nhân lực, ngành Y tế phải gồng mình trước khối lượng công việc lớn...

Bác sĩ khoa Nhi, Trung tâm y tế huyện Đoan Hùng chăm sóc bệnh nhân nhi sinh non trong môi trường đặc biệt.

Lý giải về tình trạng nhân viên y tế xin nghỉ việc, Công đoàn Y tế Việt Nam đã chỉ ra tám nguyên nhân, trong đó do thu nhập của nhân viên y tế công lập còn thấp, nhất là tại các cơ sở y tế dự phòng và y tế cơ sở, trong khi thu nhập từ các cơ sở y tế tư nhân thường cao hơn ba đến bốn lần, lý do vì nguồn kinh phí hoạt động của hệ thống y tế công lập chủ yếu do ngân sách Nhà nước cấp, nguồn thu sự nghiệp thấp. Thứ hai, giá dịch vụ y tế cho người có thẻ BHYT thấp vì chưa tính đủ các yếu tố cấu thành giá dịch vụ y tế nên nguồn thu sự nghiệp không cao, đồng thời do ảnh hưởng của dịch COVID-19 và giãn cách xã hội, số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh giảm dẫn đến nguồn thu của đơn vị và nhân viên y tế giảm, thậm chí có nơi còn chậm chi trả lương.

Nguyên nhân tiếp theo là do chính sách thu hút nhân viên y tế chưa đủ mạnh, chưa thực sự tạo động lực để giữ chân cán bộ y tế và tạo sức hút với đội ngũ trẻ. Mặt khác, sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống y tế tư nhân với mức thu nhập hấp dẫn dễ thu hút nhân viên y tế sang làm việc ở môi trường này. Cùng với đó, do áp lực công việc cao, đặc biệt khi dịch COVID-19 bùng phát, lực lượng y tế phải căng mình chống dịch nơi tuyến đầu, làm việc trong môi trường nguy hiểm, nguy cơ mắc bệnh, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng cao. Một nguyên nhân nữa là do ảnh hưởng của các vụ vi phạm pháp luật trong đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, đỉnh điểm là tác động từ “quả bom” Việt Á, do môi trường làm việc đặc thù của ngành Y lại chịu áp lực rất lớn từ người nhà bệnh nhân, có khi còn bị đe dọa, bạo lực về thể chất, tinh thần, dễ gây tâm lý hoang mang, lo sợ, giảm nhiệt tình nghề nghiệp. Ngoài ra, có trường hợp xin nghỉ việc vì lý do gia đình, lý do sức khỏe...

Khắc phục tình trạng trên và giữ chân cán bộ y tế, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, Bộ đã trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 56/2011/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó đề xuất tăng mức phụ cấp cho cán bộ y tế cơ sở, y tế dự phòng từ 40-70% lên mức 100%; Nghị định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế đồng thời phối hợp với Bộ Nội vụ hướng dẫn việc tổ chức các trạm y tế theo quy mô dân số theo Kết luận số 25-KL/TW của Bộ Chính trị và khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có nhiều thành tích, huy động nguồn lực xã hội để hỗ trợ nhân viên y tế.

Trong một động thái khác, Công đoàn Y tế Việt Nam cũng đề xuất cho phép tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, kể cả giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT giúp tăng nguồn thu sự nghiệp của các đơn vị y tế; xem xét nâng lương khởi điểm bậc hai đối với bác sĩ mới ra trường và chế độ thâm niên nghề của ngành Y tế như đối với ngành Giáo dục. Về lâu dài, Chính phủ cần có nhiều chế độ, chính sách hỗ trợ những người làm việc tại vùng đặc biệt khó khăn, nơi xảy ra thiên tai dịch bệnh, làm việc trong các lĩnh vực lao, phong, tâm thần, giải phẫu bệnh, hồi sức cấp cứu cùng những giải pháp căn cơ, đồng bộ khác.

Phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung tại Kỳ họp thứ Tư, HĐND tỉnh khóa XIX mới đây, đồng chí Nguyễn Huy Ngọc - TUV, Giám đốc Sở Y tế nêu dẫn chứng, từ năm 2021 đến nay, ngành Y tế Phú Thọ có 147 viên chức y tế xin thôi việc, chuyển công tác do áp lực công việc, thu nhập thấp hoặc nhu cầu hợp thức hóa gia đình. Ngành Y tế đã chỉ đạo các đơn vị ưu tiên chi trả đầy đủ, kịp thời các chế độ cho cán bộ, nhân viên y tế; phối hợp xây dựng chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao của ngành đồng thời đề nghị sớm sửa đổi, bổ sung Nghị định số 56/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập nhằm sẻ chia, tiếp thêm sức mạnh cho các “chiến sĩ áo trắng” đang ngày đêm không quản ngại vất vả, khó khăn để chiến đấu với bệnh tật, vững lòng thực hiện sứ mệnh cao cả chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Hoàng Anh