THẾ GIỚI 24H: Vừa nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký gần 100 sắc lệnh hành pháp

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu sau khi tuyên thệ nhậm chức ở Washington, DC., ngày 20/1/2025. Ảnh: Reuters/TTXVN

Các sắc lệnh tập trung vào những vấn đề “nóng” trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống vừa qua của ông Trump như nhập cư, thuế quan, công nghệ và khai thác dầu mỏ. Đáng chú ý là sắc lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới và đình chỉ chương trình tái định cư người tị nạn trong ít nhất 4 tháng. Tổng thống Trump cũng ký sắc lệnh chấm dứt quyền công dân dựa trên nơi sinh, theo đó sẽ không cấp quyền công dân cho những trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Mỹ nhưng cha mẹ không có tư cách công dân Mỹ. Tuy nhiên, động thái này chắc chắn sẽ gây tranh cãi và đối mặt với những thách thức pháp lý từ các cơ quan lập pháp.

Ông Trump trở lại Nhà trắng, tuyên bố bắt đầu “kỷ nguyên vàng” của nước Mỹ. Rạng sáng 21/1 (theo giờ Việt Nam), ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 47 của Mỹ tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ, chính thức bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 sau 4 năm rời xa chính trường. Sau khi tuyên thệ, ông Trump đã có bài phát biểu dài khoảng 30 phút, trong đó nêu các mục tiêu trong nhiệm kỳ 4 năm tới của mình, đồng thời phát đi thông điệp về tương lai của nước Mỹ. Mở đầu bài diễn văn nhậm chức, Tổng thống Donald Trump tuyên bố: “Kỷ nguyên vàng của nước Mỹ bắt đầu ngay từ ngày hôm nay”.

Loạt lãnh đạo thế giới chúc mừng tân Tổng thống Mỹ Donald Trump. Các nhà lãnh đạo thế giới chúc mừng tân Tổng thống Mỹ Donald Trump, kỳ vọng sự hợp tác với Mỹ trong thời gian tới. Thủ tướng Canada Justin Trudeau là một trong những lãnh đạo đầu tiên gửi lời chúc mừng ông Trump. Tổng thư ký Tổ chức Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte nhấn mạnh rằng “với việc Tổng thống Trump trở lại nắm quyền, chúng ta sẽ tăng tốc chi tiêu và sản xuất quốc phòng”.

Chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ sẽ rút khỏi Thỏa thuận Paris về khí hậu. Nhà Trắng ngày 20/1 cho biết Tổng thống Donald Trump sẽ một lần nữa rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, đưa quốc gia có lượng khí thải lớn nhất thế giới ra khỏi nỗ lực toàn cầu chống Biến đổi Khí hậu lần thứ 2 trong một thập kỷ.

Houthi tuyên bố tạm dừng oanh kích trên Biển Đỏ. Trong một thư điện tử gửi tới các quan chức ngành vận tải biển vào ngày 19/1, HOCC - đơn vị liên lạc giữa Houthi và các nhà khai thác vận tải thương mại - khẳng định họ sẽ dừng "thực thi lệnh trừng phạt" đối với các tàu do các cá nhân hoặc tổ chức của Mỹ và Anh sở hữu, cũng như các tàu treo cờ của những quốc gia này khi tất cả các giai đoạn của thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin tại Dải Gaza được thực hiện đầy đủ. Tuy nhiên, trong trường hợp có bất kỳ hành động nào từ nước ngoài nào gây phương hại tới Yemen, Houthi sẽ áp dụng trở lại các biện pháp trừng phạt.

Tổng thống Mỹ Joe Biden ban hành lệnh ân xá trước khi rời nhiệm sở. Chỉ vài giờ trước khi mãn nhiệm, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã sử dụng quyền hành pháp đặc biệt, ban hành lệnh ân xá cho hàng loạt nhân vật cấp cao như cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley; cựu Cố vấn y tế của tổng thống, Tiến sĩ Anthony Fauci và thành viên Quốc hội trong Ủy ban điều tra vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6/1/2021.

Bộ Ngoại giao Cuba bị tấn công mạng. Ngày 20/1, Bộ Ngoại giao Cuba thông báo tài khoản của cơ quan này trên mạng xã hội X đã bị tấn công. Trong thông cáo khẩn cấp đăng tải trên mạng xã hội Facebook, Bộ Ngoại giao Cuba nhấn mạnh rằng “bất kỳ thông tin nào được công bố từ tài khoản @CubaMINREX sau 8h (giờ địa phương) đều là sai sự thật”.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol được chuyển đến phòng biệt giam. Ngày 20/1, Cơ quan Cải huấn Hàn Quốc cho biết Tổng thống Yoon Suk Yeol đã bị chuyển đến phòng biệt giam tại khu giam giữ chung thuộc Trung tâm giam giữ Seoul sau khi ông bị bắt giữ chính thức vào cuối tuần. Theo ông Shin Yong Hae – người đứng đầu Cơ quan Cải huấn Hàn Quốc, ông Yoon đã được chuyển đến phòng giam rộng 12m2 tại trung tâm giam giữ ở Uiwang, phía Nam Seoul vào ngày 19/1 sau khi Tòa án quận Tây Seoul ban hành lệnh bắt giữ chính thức. Trước đó vào ngày 15/1, ông Yoon đã bị bắt giữ và tạm giam tại cơ sở giam giữ này.

Động đất liên tiếp ở miền Bắc Thái Lan. Phòng Quan sát động đất của Cục Khí tượng Thái Lan cho biết 15 trận động đất đã xảy ra từ 21h56 ngày 19/1 đến 15h46 ngày 20/1, ở xã Wiang Nuea, huyện Pai, tỉnh Mae Hong Son, phía Bắc Thái Lan. Các trận động đất xảy ra ở độ sâu 1-2 km dưới lòng đất. Cục Khí tượng Thái Lan cho rằng các trận động đất này xảy ra là do sự dịch chuyển của đường đứt gãy Wiang Haeng nằm dưới lòng đất thuộc tỉnh Chiang Mai, cách thủ đô Bangkok khoảng 700 km về phía Bắc.

Thanh Huyền