'Thế giới đang thua trong cuộc đua về biến đổi khí hậu'

Cam kết giảm lượng carbon dioxit về 0

Khoảng 60 nhà lãnh đạo các nước trên thế giới hôm qua đã có mặt ở New York (Mỹ) để tham dự Hội nghị thượng đỉnh khí hậu Liên hợp quốc trong bối cảnh loài người đang ngày càng xả một lượng khí gây hiệu ứng nhà kính vào khí quyển cao hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử.

Kết thúc hội nghị, Văn phòng Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antoniuo Guterres cho biết 66 chính phủ, cùng với 10 khu vực, 102 thành phố, 93 doanh nghiệp và 12 nhà đầu tư đã cam kết giảm lượng khí thải CO2 về bằng 0 vào năm 2050.

Nhiệt độ trung bình toàn cầu trong giai đoạn 2015-2019 được ghi nhận là cao nhất trong bất kỳ giai đoạn 5 năm nào kể từ khi được ghi chép, báo cáo của Liên hợp quốc cho biết

Một báo cáo mới của Liên hợp quốc đánh giá về môi trường được công bố hôm Chủ nhật cho biết, thế giới đang tụt lại phía sau trong cuộc đua chống lại thảm họa khí hậu vì nóng lên, với giai đoạn 5 năm 2915-2019 là nóng nhất từ trước đến nay.

Báo cáo được công bố trước khi Hội nghị thượng đỉnh về ký hậu của Liên hợp quốc với sự tham gia của hơn 60 nhà lãnh đạo thế giới. Tại Hội nghị, Tổng thư ký Antonio Guterres đã hối thúc các nước tăng mục tiêu giảm khí thải nhà kính.

Thay vì giảm xuống, tỉ lệ carbon dioxide trái đất đã tăng 2% vào năm 2018

Báo cáo "nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về sự phát triển các hành động cụ thể ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu và những tác động xấu nhất của biến đổi khí hậu", các tác giả báo cáo gồm một nhóm các nhà nghiên cứu khoa học cho biết.

Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới, nhiệt độ trung bình toàn cầu trong giai đoạn 2015-2019 đang ở mức nóng nhất trong bất kỳ giai đoạn 5 năm nào được ghi nhận. Thời kỳ "hiện được ước tính là ấm hơn 1,1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp (1850-1900) và ấm hơn 0,2 độ C so với giai đoạn 2011-2015", nó nói. Giai đoạn vừa qua được ghi nhận là nóng nhất kể từ khi việc ghi chép bắt đầu vào năm 1850.

Guterres nói rằng thế giới đã "thua trong một cuộc đua về biến đổi khí hậu” và báo cáo mới nhất nêu rõ mức độ khoảng cách ngày một rộng giữa những tiêu chuẩn và thực tế đang xảy ra. Thay vì giảm, carbon dioxide đã tăng 2% trong năm 2018, đạt mức cao kỷ lục 37 tỷ tấn. Quan trọng hơn, vẫn chưa có dấu hiệu nào đạt được cái gọi là "phát thải cao điểm" - thời điểm mà mức độ sẽ bắt đầu giảm.

Trong Thỏa thuận Paris 2015, các nước đã đưa ra các mục tiêu quốc gia nhằm giảm lượng khí thải nhằm hạn chế sự gia tăng nhiệt độ trong thời gian dài dưới 2 độ C hoặc lý tưởng hơn 1,5 độ C so với mức trước công nghiệp. Đây là những điểm chuẩn để hạn chế những tác động gây ra sự nóng lên đối với các hệ thống khí hậu toàn cầu. Nhưng ngay cả khi tất cả các quốc gia đáp ứng các mục tiêu mà họ tự đặt ra, thế giới vẫn sẽ ấm lên từ 2,9 độ C đến 3,4 độ C, báo cáo cho biết. Các mức tham vọng hiện tại sẽ cần phải tăng gấp 3 để đạt được mục tiêu 2 độ C và tăng gấp 5 lần để đạt được mục tiêu 1,5 độ C - về mặt kỹ thuật có thể thấy.

Dave Reay, Giáo sư và Chủ tịch của Carbon Management tại Đại học Edinburgh, cho biết: "Điều này giống như một bản sao kê thẻ tín dụng sau thời gian dài 5 năm chi tiêu". "Tín dụng carbon toàn cầu của chúng tôi là tối đa," ông nói thêm. "Nếu khí thải không bắt đầu giảm, địa ngục sẽ xuất hiện."

Tuần lễ hành động khí hậu toàn cầu

Sóng nhiệt chết người

Năm 2018, mật độ carbon dioxide toàn cầu là 407,8 phần triệu (ppm), cao hơn 2,2 ppm so với năm 2017 và dự kiến sẽ để đạt hoặc vượt 410 ppm vào năm 2019. "Lần cuối cùng bầu khí quyển của Trái đất chứa 400 phần triệu triệu carbon dioxide là khoảng 3-5 triệu năm trước", báo cáo cho biết. Vào thời điểm đó, nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu ấm hơn 2 đến 3 độ C, các tảng băng ở cả hai cực đã tan chảy, và biển cao hơn từ 10 đến 20 mét.

Các vấn đề lớn khác bao gồm phạm vi băng biển mùa hè ở Bắc Cực đã giảm với tốc độ 12% mỗi thập kỷ trong 40 năm qua, với bốn giá trị thấp nhất trong giai đoạn 2015-2019.

Nhìn chung, lượng băng bị mất từ dải băng ở Nam Cực tăng lên gấp 6 lần mỗi năm từ năm 1979 đến 2017, trong khi tổn thất sông băng trong năm 2015-2019 cũng là cao nhất trong bất kỳ giai đoạn 5 năm nào được ghi nhận. Mực nước biển dâng lên cũng đang tăng tốc giống như quá trình axit hóa.

Báo cáo cũng cho thấy sóng nhiệt là mối nguy hiểm về thời tiết lớn nhất trong giai đoạn 2015-2019, ảnh hưởng đến tất cả các châu lục và lập kỷ lục nhiệt độ quốc gia mới. Mùa hè năm 2019 là tháng nóng nhất từng được ghi nhận và tháng 7 vừa rồi đã xảy ra những vụ cháy rừng chưa từng thấy ở Bắc Cực.

Thanh niên trong tuần hành chống biến đổi khí hậu bên ngoài Tòa nhà Liên bang San Francisco ở Mỹ vào ngày 20/9/2019.

Báo cáo cũng được đưa ra vào thời điểm tăng cường hành động để giảm bớt biến đổi khí hậu, với hàng triệu người tham gia cuộc tuần hành do thanh niên lãnh đạo diễn ra vào thứ Sáu, trước hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của thanh niên Liên hợp quốc vào thứ Bảy. Chủ nhật, 87 công ty lớn cam kết cắt giảm khí thải nhà kính trong một chiến dịch mới để hướng đa quốc gia đến một tương lai CO2 thấp.

Trâm Anh (theo AFP/Reuters)