Thế lưỡng nan của Saigon Co.op

Địa chỉ trụ sở của Saigon Co.op (Nguồn: Saigon Co.op)

Lưỡng nan pháp lý

Ngày 31/7/2020, Liên hiệp hợp tác xã Thương mại TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) đã có văn bản gửi Thường trực Thành ủy và Thường trực UBND TP. HCM về việc triển khai thực hiện kết luận thanh tra và kiến nghị tổ chức Đại hội thành viên bất thường.

Văn bản được ký bởi ông Diệp Dũng (Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op) phản ánh về tình trạng lưỡng nan pháp lý của doanh nghiệp hiện nay.

Cụ thể, văn bản cho biết Đại hội thành viên (ĐHTV) thường niên năm 2020 của Saigon Co.op đã thống nhất bãi nhiệm tư cách thành viên HĐQT đối với ông Nguyễn Anh Đức. Theo đó, việc bãi nhiệm đối với ông Đức sẽ có hiệu lực kể từ ngày 24/7/2020.

Tuy nhiên, đến ngày 28/7/2020, thông báo số 580/TB-VP của Văn phòng UBND TP. HCM lại có chỉ đạo không công nhận nghị quyết nêu trên của ĐHTV Saigon Co.op.

“Điều này đã tạo nên tình thế lưỡng nan pháp lý giữa pháp lý hoạt động kinh tế của Saigon Co.op và pháp lý hành chính theo thông báo kết luận của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố. Từ đó, có khả năng gây ra những rủi ro pháp lý cho Saigon Co.op trong các hoạt động ký kết hợp đồng kinh tế với đối tác, nhà cung cấp và các hoạt động này chủ yếu dựa vào quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ của Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại thành phố” – văn bản của Saigon Co.op cho hay.

Để giải quyết tình trạng này, ông Diệp Dũng (Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op) kiến nghị lãnh đạo TP. HCM cho phép triệu tập ĐHTV bất thường. Trong đó, đại hội có sự tham dự và định hướng của lãnh đạo Thành ủy, UBND Thành phố để quyết định những nội dung liên quan đến quyết nghị bãi nhiệm.

Ngoài ra, Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op còn đề xuất, trong thời gian chờ triệu tập ĐHTV bất thường, ông Nguyễn Anh Đức vẫn giữ chức vụ Tổng giám đốc Saigon Co.op, tiếp tục chỉ đạo điều hành các công việc nội bộ và ký các văn bản xử lý những công việc liên quan đến các cơ quan thuộc hệ thống công quyền của Nhà nước (trừ những văn bản, hồ sơ mang tính pháp lý hoạt động kinh tế của Saigon Co.op).

Ông Diệp Dũng - Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op (Nguồn: DNSG)

Bí ẩn dòng tiền muốn thâu tóm Saigon Co.op

Trước đó, ngày 25/7/2020, Thanh tra TP. HCM đã ban hành kết luận thanh tra số 11/KL-TTTP-P5 về việc chấp hành các quy định pháp luật tại Saigon Co.op.

Theo đó, qua kiểm tra việc tăng vốn điều lệ năm 2020, thanh tra thành phố nhận thấy Saigon Co.op thực hiện chưa đúng quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ tổ chức hoạt động của đơn vị này đã được ĐHTV thông qua.

Về nguồn vốn góp, cơ quan thanh tra xác định các hợp tác xã (HTX) thành viên tổ chức triển khai việc huy động vốn của các thành viên không đúng trình tự thủ tục quy định.

Cụ thể, HTX thành viên đã huy động từ nguồn vốn bên ngoài không phải là thành viên của HTX, thực hiện góp vốn trước khi thực hiện thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận.

Bên cạnh đó, thanh tra thành phố còn nhận thấy có 6 HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018 và 2019.

Một số đơn vị có mức lợi nhuận đạt được sau thuế dưới 6 tỷ đồng nhưng không tham gia góp vốn như: HTX Thương mại Quận 3 (lãi 5,4 tỷ đồng), HTX Thương mại Dịch vụ Tân Bình (lãi 5,6 tỷ đồng).

Trong khi đó, phần lớn các HTX có lợi nhuận sau thuế thấp, chỉ đạt 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỷ đồng. Cơ quan thanh tra xác định đây là điều “không bình thường”.

Cụ thể, các HTX này bao gồm: HTX thương mại Dịch vụ Linh Tây (lỗ 48,8 triệu đồng) góp 952,534 tỷ đồng; HTX Thương mại Thị Nghè (lỗ 163,6 triệu đồng) góp 244,55 tỷ đồng; HTX thương mại Cầu Kinh (lỗ 105,9 triệu đồng) góp 2,9 tỷ đồng; HTX thương mại Đô Thành (lỗ 721,4 triệu đồng) góp 247,4 tỷ đồng); HTX thương mại Bàn Cờ (lỗ 1,85 tỷ đồng) góp vốn 6,08 tỷ đồng.

Phân tích tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn đầu tư của các HTX thành viên, thanh tra thành phố nhận thấy tỷ suất lợi nhuận đạt được từ 26% - 39% trên vốn góp cho thấy nhu cầu của các cá nhân, tổ chức muốn đầu tư vào Saigon Co.op là có cơ sở.

“Việc làm này cho thấy nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Liên hiệp hợp tác xã Thương mại thành phố” – kết luận thanh tra cho biết.

Đơn vị thanh tra kết luận có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản chung không chia) và tài sản của Nhà nước ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của thành phố nói riêng và cả nước nói chung.

Ngoài ra, để quá trình thanh tra được chính xác, chặt chẽ, khách quan, đúng pháp luật, thanh tra thành phố đã có văn bản đề nghị Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op tạm đình chỉ việc tiến hành ĐHTV cho đến khi có kết luận chính thức và ý kiến chỉ đạo từ cấp có thẩm quyền.

Tuy nhiên, theo cơ quan thanh tra, Saigon Co.op không chấp hành, vẫn tổ chức đại hội biểu quyết các vấn đề liên quan làm ảnh hưởng đến hoạt động và nội dung kết luận thanh tra về công tác nhân sự, phương án huy động vốn, tăng vốn điều lệ, việc rút vốn của các HTX thành viên là vi phạm pháp luật thanh tra.

Cơ quan thanh tra xác định các dấu hiệu sai phạm này thuộc trách nhiệm của HĐQT liên hiệp, thành viên liên hiệp, ban tổng giám đốc, các phòng ban chức năng và cá nhân có liên quan tại các thời kỳ.

Do đó, thanh tra thành phố đã kiến nghị Chủ tịch UBND TP. HCM cho phép chuyển giao hồ sơ, tài liệu các sai phạm của các cá nhân có liên quan tại Saigon Co.op cho cơ quan điều tra để tiếp nhận, khẩn trương điều tra làm rõ.

Được biết, sau khi kết luận thanh tra được công bố, ngày 27/7, Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM đã có quyết định đình chỉ sinh hoạt cấp ủy, các vai trò Ban chấp hành, Ban thường vụ và Bí thư Đảng ủy tại Đảng bộ tại Saigon Co.op đối với ông Diệp Dũng (Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op).

Trong một động thái đáng chú ý, mới đây, Sở Kế hoạch và Đầu tư (Sở KH&ĐT) TP. HCM đã có quyết định hủy bỏ 4 nội dung đăng ký thay đổi lần thứ 34 của Saigon Co.op.

Theo đó, Sở KH&ĐT TP. HCM không thừa nhận phần vốn góp tăng thêm tương đương 3.597 tỷ đồng từ các HTX thành viên của Saigon Co.op, đồng thời khôi phục lại giấy đăng ký kinh doanh lần thứ 33 của doanh nghiệp này. Do đó, vốn điều lệ hiện tại của Saigon Co.op là 3.200 tỷ đồng.

Lưu ý, ngoài đợt tăng vốn năm 2020, kết luận thanh tra cũng cho thấy, việc điều chỉnh tăng vốn điều lệ của Saigon Co.op các năm 2014 – 2015, trong đó có sử dụng nguồn vốn tích lũy thuộc sở hữu chung không chia, cũng được xác định là không đúng quy định./.

Nguyễn Ánh