Thêm một doanh nghiệp đề xuất đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Trong công văn gửi Thủ tướng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Trường Hải - ông Trần Bá Dương, cho hay Bộ Chính trị mới đây đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân và sau đó Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, đã khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia cùng Nhà nước vào lĩnh vực chiến lược, các dự án quan trọng quốc gia (như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, công nghiệp mũi nhọn…). Sự thay đổi, đột phá về cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước đã nâng tầm đưa các doanh nghiệp tư nhân bước vào cuộc chuyển đổi xây dựng đất nước trong kỷ nguyên mới.

Sau khi nghiên cứu thấu đáo, với mục tiêu làm được điều gì tốt nhất và có đóng góp thiết thực và cao nhất cho đất nước, THACO đã quyết định đề xuất đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

THACO đề xuất đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam với tổng vốn đầu tư là khoảng 61,35 tỷ USD, trong đó hạng mục giải phóng mặt bằng là một dự án độc lập do Nhà nước thực hiện và không tính vào tổng vốn đầu tư của dự án... Ảnh minh họa. Nguồn: AI/VOV

Tổng vốn đầu tư khoảng 61,35 tỷ USD, cam kết hoàn thành trong 7 năm

Cụ thể, THACO sẽ tiến hành lập dự án đầu tư và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư bằng nguồn vốn tự có và nguồn vốn huy động hợp pháp khác.

Tập đoàn công nghiệp đa ngành cho biết sẽ áp dụng công nghệ đường sắt chạy trên ray, điện khí hóa; bảo đảm tính hiện đại, tiêu chuẩn quốc tế trên nguyên tắc: THACO cùng với các doanh nghiệp trong trong nước hợp tác để nhận chuyển giao công nghệ một cách hợp lý từ các đối tác có kinh nghiệm hàng đầu thế giới tại châu Âu (Đức, Pháp,…); châu Á (Nhật Bản, Hàn Quốc,…).

Cùng với đó, THACO sẽ tổ chức đào tạo nhân sự tiến đến làm chủ công nghệ trong xây dựng hạ tầng; sản xuất đầu máy, toa xe; hệ thống tín hiệu, điều khiển; quản lý, vận hành hệ thống đường sắt tốc độ cao nhằm chủ động hình thành ngành công nghiệp đường sắt và thông qua dự án này phát triển các ngành công nghiệp nền tảng cho đất nước như: công nghiệp nặng (luyện kim, cơ khí); công nghiệp số... Trong đó ưu tiên phối hợp và liên danh, hợp tác với các doanh nghiệp, tập đoàn trong nước đối với các hạng mục, phần việc mà trong nước có thể đáp ứng được.

Theo chủ trương đầu tư dự án đã được Quốc hội phê duyệt (Nghị quyết số 172/2024/QH15), tổng mức đầu tư (đã bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư) là hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 67,34 tỷ USD.

Về phần mình, THACO đề xuất đầu tư dự án với tổng vốn đầu tư là khoảng 1.562.000 tỷ đồng (một triệu năm trăm sáu mươi hai nghìn tỷ đồng), tương đương khoảng 61,35 tỷ USD. Trong đó, hạng mục giải phóng mặt bằng là một dự án độc lập do Nhà nước thực hiện và không tính vào tổng vốn đầu tư của dự án.

Để thực hiện việc đầu tư này, THACO cho biết cơ cấu nguồn vốn gồm: phần vốn tương ứng 20% tổng mức đầu tư (tương đương khoảng 12,27 tỷ USD) là vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp khác thông qua phát hành cổ phần tăng vốn cho THACO và các Tập đoàn thành viên nhưng vẫn đảm bảo ông Trần Bá Dương và gia đình nắm cổ phần chi phối của THACO.

Đồng thời THACO sẽ thành lập công ty thực hiện dự án và mời gọi các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước khác tham gia góp vốn, trong đó THACO nắm cổ phần chi phối để cùng thực hiện dự án với điều kiện tiên quyết không chuyển giao, chuyển nhượng dự án, vốn góp, cổ phần trong công ty thực hiện dự án cho nước ngoài.

Với 80% tổng vốn đầu tư còn lại (tương đương khoảng 49,08 tỷ USD) sẽ được công ty vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước; được Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong thời gian 30 năm và tài sản đảm bảo là toàn bộ công trình dự án.

Vì tính chất đặc thù của dự án đòi hỏi công nghệ và kỹ thuật cao về luyện kim, cơ khí chế tạo, xây dựng và nhất là công nghệ số tích hợp và hệ thống điều khiển, yếu tố an ninh, an toàn trong quá trình xây dựng và quản lý vận hành nên THACO đã đề nghị phân kỳ thực hiện dự án thành 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1: Sẽ hoàn thành xây dựng và đưa vào hoạt động dự án trong 5 năm với hai phân đoạn từ TP.HCM đến Nha Trang và từ Hà Nội đến Hà Tĩnh, sau khi được Nhà nước bàn giao mặt bằng sạch. Đây cũng là hai phân đoạn có nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa lớn để đưa vào vận hành, khai thác.

Giai đoạn 2: Sẽ hoàn thành toàn bộ dự án trong hai năm tiếp theo với phân đoạn còn lại từ ga Hà Tĩnh đến ga Nha Trang, do phân đoạn này có địa hình đèo dốc, địa chất phức tạp nên cần thời gian nghiên cứu và có giải pháp hiệu quả nhất.

Về thời gian hoàn thành dự án, THACO đề xuất là trong 7 năm và có phân chia các giai đoạn của toàn tuyến còn là nhằm có thời gian để các đối tác trong nước nghiên cứu học hỏi, hợp tác (liên danh, liên kết) nhận chuyển giao công nghệ tham gia xây dựng, sản xuất, lắp đặt và vận hành một cách an toàn và đạt hiệu quả cao nhất cho dự án. Đồng thời có đủ thời gian để hình thành một nền công nghiệp đường sắt, tiết kiệm chi phí nhằm giảm tổng vốn đầu tư của dự án thấp nhất có thể qua đó giảm được chi phí đi lại (giá vé) cho người dân.

THACO cũng đề xuất giá vé do cơ quan nhà nước phê duyệt trên cơ sở đảm bảo phương án tài chính và thời gian hoàn vốn cho dự án theo quy định. Thời gian hoạt động của dự án được đề xuất là 70 năm, phù hợp với Luật Đầu tư hiện hành.

Đề nghị được ưu tiên giao các quỹ đất thực hiện dự án TOD

Đề cập đến các cơ chế, chính sách, theo văn bản trên, ngoài việc Nhà nước tách thành dự án độc lập và thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư thực hiện dự án (theo Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội và luật Đường sắt năm 2017), THACO cũng đề nghị được ưu tiên giao các quỹ đất để thực hiện dự án phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit Oriented Development).

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan dây chuyền sản xuất tại Tập đoàn THACO vào ngày 8.2.2025. Tại đây, Thủ tướng đề nghị THACO tham gia nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, sản xuất toa tàu đường sắt tốc độ cao, tiến tới nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất đầu máy. Ảnh: VGP

Đồng thời doanh nghiệp cũng đề nghị được miễn thuế đối với hàng hóa (máy móc, thiết bị, phương tiện,…) trong nước chưa sản xuất được theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 6 Luật Đường sắt 2017; được hưởng toàn bộ cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, ưu đãi đầu tư theo Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội và các ưu đãi đầu tư ở mức cao nhất, phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.

THACO cam kết phát triển các mô hình TOD một cách mẫu mực với mức giá hợp lý nhằm đáp ứng nhu cầu ở, sinh hoạt cho đại bộ phận người dân Việt Nam. Bên cạnh đó, do yêu cầu đảm bảo an toàn, an ninh quốc gia, Tập đoàn công nghiệp đa ngành này đề xuất nhà nước sẽ sở hữu một số cơ sở vật chất và đảm nhiệm một phần công việc trong quản lý vận hành. Trong trường hợp đặc biệt vì lý do an ninh Quốc gia, THACO cam kết sẽ giao Nhà nước toàn quyền sử dụng toàn bộ dự án để phục vụ đất nước.

Các đơn vị thành viên thuộc THACO sẽ phụ trách các nhiệm vụ riêng. Trong đó, THACO INDUSTRIES sẽ làm đầu mối cùng với các doanh nghiệp trong nước nhận chuyển giao và sản xuất đầu máy, toa tàu, các linh kiện phụ tùng máy móc, thiết bị phục vụ dự án và các phương tiện vận tải kết nối với đường cao tốc Bắc - Nam.

THADICO - Đại Quang Minh sẽ làm đầu mối cùng với các doanh nghiệp trong nước nhận chuyển giao để triển khai đầu tư - xây dựng, quản lý dự án, vận hành, bảo dưỡng, duy tu, bảo trì hạ tầng xây dựng; đồng thời đầu tư, khai thác hiệu quả quỹ đất phụ cận ga theo mô hình TOD để hình thành các khu đô thị tích hợp.

Trong khi đó THISO sẽ làm đầu mối cùng với các doanh nghiệp trong nước đầu tư, quản lý và vận hành các hạ tầng xã hội (hệ thống trung tâm thương mại, đại siêu thị Emart, trường học, bệnh viện, công viên,…) phục vụ nhu cầu thiết thực cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

THACO được thành lập vào năm 1997 tại Việt Nam, hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp ô tô. Đến nay, sau 28 năm hình thành và phát triển, THACO đã trở thành tập đoàn công nghiệp đa ngành, có các Tập đoàn thành viên đầu tư và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, với hơn 77.000 nhân sự.

Ngô Gia