Thêm sản phẩm du lịch ý nghĩa

Gian trưng bày sản phẩm lưu niệm dép cao su của gia đình nghệ nhân Phạm Quang Xuân tại Bảo tàng Hồ Chí Minh thu hút đông đảo khách tham quan. Ảnh: Hoàng Lân

Món quà tặng độc đáo

Nghệ nhân Phạm Quang Xuân, phường Quán Thánh (quận Ba Đình) được mệnh danh là “vua dép lốp”, ông là người làm đôi dép cao su cho Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1947 và được Bác dùng trong suốt 20 năm. Đôi dép đó là hiện vật quý giá được Bảo tàng Hồ Chí Minh giữ gìn cẩn thận và trưng bày để du khách chiêm ngưỡng.

Đầu năm 2020, khu trưng bày lưu niệm mới của Bảo tàng Hồ Chí Minh ra mắt, giới thiệu với du khách những sản phẩm du lịch độc đáo của Bảo tàng và Thủ đô. Trong đó, nổi bật nhất là sản phẩm lưu niệm được làm theo hình mẫu đôi dép cao su mà Bác Hồ thường dùng, do gia đình nghệ nhân Phạm Quang Xuân thực hiện.

Nghệ nhân Phạm Quang Xuân chuyên đóng dép cao su và duy trì công việc này suốt hơn 50 năm qua tại Hà Nội. Vì sự độc đáo của sản phẩm dép cao su, Bảo tàng Hồ Chí Minh đã dành một vị trí riêng để cơ sở sản xuất của gia đình nghệ nhân Phạm Quang Xuân giới thiệu cho du khách. Hiện nghệ nhân Phạm Quang Xuân đã 82 tuổi, ông ít trực tiếp đóng dép mà chuyển giao công việc cho con rể - anh Nguyễn Tiến Cường đảm nhận.

Tiếp chúng tôi tại Bảo tàng Hồ Chí Minh giữa buổi trưa hè nắng gắt đầu tháng 6-2020, anh Nguyễn Tiến Cường cho biết, khi truyền dạy quy trình làm dép cho con, cha anh luôn dặn: Đôi dép của Bác Hồ có giá trị lịch sử đến ngày nay là bởi sự bền chắc qua thời gian. Vì thế, người thợ làm dép cao su phải khéo léo, tỉ mỉ, cẩn thận vì mọi công đoạn đều làm thủ công, từ lúc cắt lốp cho đến làm đế, đóng quai… “Cha tôi rất tự hào về công việc của mình, theo ông, đôi dép cao su Bác Hồ còn là câu chuyện về sự kiên cường của quân và dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Khi tiếp quản công việc này, tôi muốn truyền tải thông điệp ý nghĩa ấy cho du khách”, anh Cường chia sẻ.

Gần đây, Bảo tàng Hồ Chí Minh thực hiện làm mới các sản phẩm quà tặng du lịch để tăng tính trải nghiệm cho du khách khi đến Hà Nội. Anh Nguyễn Tiến Cường nghĩ ngay đến việc thực hiện sản phẩm mới từ mô hình đôi dép cao su của Bác Hồ. Bên cạnh việc sản xuất những đôi dép theo cỡ chân người, anh Cường còn làm mô hình đôi dép cao su thu nhỏ, có khi chỉ bằng hộp diêm, thậm chí chỉ bằng hai ngón tay để du khách làm móc chìa khóa hoặc làm đồ trang trí để bàn. Những sản phẩm này được các nghệ nhân làm tỉ mỉ với đầy đủ các công đoạn như dép thật.

Trong chuyến tham quan Bảo tàng Hồ Chí Minh vào đầu tháng 6, anh Trần Đăng Tuấn, một du khách đến từ thành phố Đà Nẵng rất thích thú khi xem các công đoạn làm dép cao su thành món đồ lưu niệm. “Đây là sản phẩm du lịch rất ý nghĩa. Tôi mua món đồ lưu niệm này làm quà cho các con để chúng hiểu hơn về tác phong giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, anh Tuấn nói.

Lan tỏa ý nghĩa đẹp từ sản phẩm du lịch

Hiện tại, các sản phẩm quà tặng được làm từ mô hình đôi dép cao su mà Bác Hồ đi của anh Nguyễn Tiến Cường đã tạo được dấu ấn đối với du khách. Anh Cường cho biết, trước đợt dịch Covid-19, anh nhận được nhiều hợp đồng làm dép và làm sản phẩm lưu niệm mô phỏng đôi dép cao su Bác Hồ của nhiều đối tác nước ngoài, nhiều nhất là từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc… Khi dịch được kiểm soát, cơ sở của anh mở cửa trở lại, tiếp tục thực hiện các đơn hàng. “Đôi dép cao su và những món đồ lưu niệm mô phỏng từ đôi dép được người nước ngoài rất thích vì sự độc đáo và quan trọng hơn món quà đó mang đến câu chuyện lịch sử cụ thể của Việt Nam”, anh Cường thông tin.

Trong vòng 5 năm qua, đã có hơn 8.000 đôi dép do cơ sở sản xuất của gia đình anh Nguyễn Tiến Cường thực hiện được chuyển đến tay các du khách ở hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Những đôi dép cao su do nghệ nhân người Hà Nội làm còn có mặt ở khắp mọi miền đất nước, tại nhiều điểm du lịch của Việt Nam như: Nha Trang, Đà Nẵng, Quảng Ninh…

Đánh giá về sản phẩm lưu niệm của gia đình nghệ nhân Phạm Quang Xuân, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh Vũ Mạnh Hà cho biết, mỗi sản phẩm lưu niệm tại Bảo tàng đều mang ý nghĩa và câu chuyện lịch sử khác nhau. Sản phẩm lưu niệm dép cao su với sự sáng tạo riêng trong việc xây dựng sản phẩm du lịch, góp phần giới thiệu cho du khách trong, ngoài nước lịch sử đáng tự hào của Việt Nam và Thủ đô Hà Nội qua sự khéo tay của người thợ thủ công.

Hoàng Lân