Theo loa truyền thanh đưa kiến thức pháp luật đến đồng bào dân tộc thiểu số

Cán bộ xã Hồi Xuân tổ chức truyền thanh lưu động, đưa thông tin pháp luật, chủ trương của Đảng và Nhà nước đến các thôn, bản.

Là người trực tiếp phụ trách công tác truyền thanh cơ sở, anh Phạm Công Nhật, Giám đốc Trung tâm Cung ứng dịch vụ công xã Hồi Xuân, được giao nhiệm vụ tổ chức, điều hành các đợt truyền thanh lưu động trên địa bàn. Từ các đợt cao điểm phòng, chống bão lũ, tuyên truyền phục vụ đại hội đảng các cấp đến triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, anh Nhật cùng cán bộ trung tâm chủ động xây dựng nội dung, bố trí phương tiện, lựa chọn thời điểm phù hợp để đưa thông tin pháp luật đến từng thôn, bản. Sau các cơn bão số 3, số 5 và số 10, khi nhiều thiết bị trong hệ thống truyền thanh thông minh của xã bị hư hỏng, việc sửa chữa gặp khó do địa hình chia cắt, kinh phí hạn hẹp, truyền thanh lưu động trở thành phương án bảo đảm thông tin phục vụ nhiệm vụ chính trị và quản lý Nhà nước ở cơ sở không bị gián đoạn. “Không để người dân thiếu thông tin pháp luật, nhất là trong những thời điểm nhạy cảm”, anh Nhật nói.

Trên những chuyến xe chở loa, cán bộ xã trực tiếp đến từng bản, phát các nội dung liên quan đến phòng, chống thiên tai; bảo đảm an ninh trật tự; đất đai; hôn nhân - gia đình; phòng, chống tảo hôn; các quy định pháp luật gắn với đời sống hằng ngày của người dân. Toàn xã Hồi Xuân hiện có 20 thôn, bản; truyền thanh lưu động được triển khai tại 20/20 thôn, bản. Trung bình mỗi tháng tổ chức 25 - 30 lượt truyền thanh lưu động; riêng các đợt cao điểm tăng lên khoảng 50 lượt.

Từ chủ trương chung của xã, công tác truyền thanh được đưa xuống tận cơ sở. Ở bản Chăm, xã Hồi Xuân, anh Hà Văn Huyến, bí thư chi bộ, trưởng bản, là người trực tiếp đảm nhận việc truyền thanh lưu động. Bản Chăm có 113 hộ với 487 nhân khẩu, địa bàn trải dài hơn 1km. Để bảo đảm bà con đều nghe được, mỗi đợt tuyên truyền, anh Huyến buộc loa sau yên xe máy, chạy chậm dọc các tuyến đường trong bản, dừng lại ở những điểm đông dân cư. Có hôm trời mưa, đường trơn, xe trượt bánh, anh lại dựng xe, chỉnh loa rồi tiếp tục đi. “Bản dài, người ở rải rác. Không đi thì bà con không nghe được”, anh Huyến nói mộc mạc.

Qua từng lần “chạy loa”, người dân trong bản dần quen với việc nghe pháp luật qua loa truyền thanh. Những vấn đề trước đây còn mơ hồ như thủ tục đất đai, hôn nhân - gia đình, vay mượn, phòng tránh vi phạm pháp luật nay được nhắc đi nhắc lại bằng thứ ngôn ngữ gần gũi, dễ nhớ. Nhờ sự kiên trì ấy, nhận thức pháp luật của người dân trong bản từng bước được nâng lên. Từ chỗ còn nhiều hộ nghèo, đến nay bản Chăm chỉ còn 5 hộ nghèo và 15 hộ cận nghèo. Theo anh Huyến, bên cạnh sự hỗ trợ của các chương trình, dự án, việc người dân hiểu luật, làm đúng luật đã giúp hạn chế tranh chấp, mâu thuẫn trong cộng đồng, tạo môi trường yên ổn để phát triển sinh kế. Trong năm 2025, bản không phát sinh vụ việc vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tình trạng tranh chấp giảm rõ rệt.

Tại xã Na Mèo, hệ thống truyền thanh cũng đang phát huy hiệu quả rõ nét, gắn với nhiệm vụ giữ gìn an ninh vùng biên. Bản Son, nơi anh Vi Thanh Nhạc, bí thư chi bộ, trưởng bản, được lựa chọn xây dựng “bản sáng vùng biên” của Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo, là một minh chứng. Bản Son hiện có 78 hộ với khoảng 350 nhân khẩu. Năm 2024, bản còn 32 hộ nghèo và 8 hộ cận nghèo; đến năm 2025, số hộ nghèo giảm còn 6 hộ.

Thông qua loa truyền thanh, bà con được nhắc nhở thường xuyên về các quy định liên quan đến bảo vệ đường biên, cột mốc; phòng, chống xuất nhập cảnh trái phép; giữ gìn an ninh trật tự khu vực biên giới; không nghe theo các luận điệu xấu, không tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật. “Nói qua loa cho bà con nghe hằng ngày, nghe quen rồi thì hiểu, hiểu rồi thì làm theo”, anh Nhạc chia sẻ.

Thực tiễn tại các xã miền núi Thanh Hóa cho thấy, loa truyền thanh - nhất là truyền thanh lưu động - vẫn là kênh phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp, hiệu quả. Ưu điểm của hình thức này là dễ tiếp cận, không phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ hiện đại, nội dung linh hoạt theo từng thời điểm, từng đối tượng. Trong các tình huống khẩn cấp như thiên tai, mưa lũ, loa truyền thanh là kênh thông tin nhanh, trực tiếp, góp phần bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản của Nhân dân, đồng thời giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở. Tuy nhiên, sau nhiều đợt thiên tai, hệ thống truyền thanh thông minh tại một số địa phương miền núi như Hồi Xuân, Na Mèo... đã xuống cấp, hư hỏng. Từ thực tiễn đó, chính quyền cơ sở đề xuất cần sớm có nguồn lực hỗ trợ sửa chữa, nâng cấp hệ thống truyền thanh; đồng thời trang bị bổ sung phương tiện truyền thanh lưu động, bảo đảm đáp ứng yêu cầu phổ biến, giáo dục pháp luật trong mọi tình huống, nhất là tại các bản xa, vùng biên giới.

Giữa núi rừng Hồi Xuân, Na Mèo, tiếng loa truyền thanh vẫn đều đặn vang lên từ chiếc xe cũ của cán bộ xã hay yên xe máy của trưởng bản. Đằng sau những chuyến “chạy loa” ấy là sự tận tụy của đội ngũ cán bộ cơ sở, những người âm thầm giữ nhịp thông tin, đưa pháp luật đến gần hơn với đồng bào DTTS.

Bài và ảnh: Tăng Thúy