Thi môn Toán vào lớp 10 TP.HCM: Thực trạng điểm thấp 5 năm liên tục có lặp lại?

Từ sáng sớm, nhiều thí sinh, phụ huynh có mặt tại điểm thi với nhiều tâm trạng khác nhau. Anh H. Văn – phụ huynh đưa con tới điểm thi Trường THCS Bình Chiểu, TP Thủ Đức, cho hay hôm qua con của anh làm bài thi môn Ngữ Văn không được như ý nhưng đã cố gắng tốt hơn ở bài thi môn Tiếng Anh.

Phụ huynh TP.HCM tiếp tục đồng hành cùng con, sáng nay, tại điểm thi Trường THPT Lương Thế Vinh (Quận 1)

Anh Văn mong sáng nay con sẽ khả quan hơn ở bài thi Toán. Con anh Văn đặt 3 nguyện vọng lần lượt vào các trường: THPT Bình Chiểu, THPT Nguyễn Văn Tăng và THPT Đào Sơn Tây.

Toán là môn thi cuối cùng của kỳ thi vào lớp 10 THPT năm 2023 tại TP.HCM (đối với các thí sinh không thi vào trường chuyên). Học sinh làm bài thi trong thời gian 120 phút. Điểm bài thi tính hệ số 1.

Thí sinh đến trường thi với nhiều sắc thái tâm trạng khác nhau

Cấu trúc đề thi, mức độ kiến thức 70% nhận biết, thông hiểu và 30% vận dụng, vận dụng cao. Đề thi môn Toán gồm 8 câu, trong đó 7 câu là kiến thức cơ bản và một câu về hình học phẳng. Câu 1, 2 là kiến thức quen thuộc về đồ thị, định lý Vi-et, điều kiện có nghiệm của phương trình.

Một "đặc sản" đề thi môn Toán vào lớp 10 TP.HCM là những bài toán thực tế. Vì vậy câu 3 đến câu 7 là các bài toán vận dụng kiến thức đã học trong chương trình, giải các bài toán liên quan đến thực tế. Trong đó, đề sẽ có 1-2 câu ở mức nâng cao. Câu 8 là bài toán hình học phẳng gồm 3 bài toán nhỏ, 2 bài ở mức độ cơ bản, bài còn lại mang tính phân hóa cao.

Tuy nhiên, sau mỗi kỳ thi lớp 10, theo thống kê của Sở GD-ĐT TP.HCM, môn Toán thường có kết quả thi thấp nhất trong 3 môn thi. Trong 4 kỳ thi gần nhất (năm 2021 không thi), điểm môn Toán cũng luôn thấp hơn các môn Ngữ văn, Ngoại ngữ.

Thể hiện sự quyết tâm trong môn thi cuối cùng

Cụ thể, năm 2022, môn Toán có 92.074 bài thi, trong đó, 41.774 bài thi dưới điểm 5. Sở GD-ĐT TP.HCM nhận định đề thi môn Toán có tính phân loại cao, cấu trúc đề ổn định, nên phổ điểm ở mức ổn định.

Một giáo viên dạy Toán cho rằng sở dĩ điểm Toán thấp là do “casio”- tức máy tính cầm tay. Chính điều này làm học sinh không tư duy, dù các em có làm nhiều bài tập nhưng chỉ tính toán vẹt, không hiểu bản chất các con số với phép toán.

Theo ông, chính việc học sinh ngày càng phụ thuộc vào máy tính đã kéo năng lực thực tế học toán xuống. “Tôi gặp nhiều học sinh lớp 7 và các em được coi là học sinh giỏi nhưng khi tính nhẩm cộng, trừ rất chậm chạp hoặc có thể sai. Các em phải sử dụng máy tính mới làm được bài. Khi lên lớp 10 gặp đa thức, hay lấy chữ số đại diện để tính biến đổi sẽ yếu ngay, thậm chí có em không làm được bài", giáo viên này phân tích.

Học sinh TP.HCM thi vào lớp 10

Tuy nhiên, ông Huỳnh Thanh Phú - Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân, lại cho rằng trong một kỳ thi để tuyển sinh, khoảng 50% dưới điểm trung bình là điều đương nhiên. Điểm kiểm tra ở trong lớp và điểm thi tuyển sinh là khác nhau vì tính chất đề ra hoàn toàn khác nhau.

Đối với thi tuyển, đề thi phải có sự phân hóa rõ ràng, còn điểm kiểm tra là đánh giá độ thẩm thấu bài học của học sinh đó chính là sách giáo khoa. Do vậy khi nào đề kiểm tra cũng bám sát chương trình sách giáo khoa.

Thí sinh TP.HCM xem danh sách thi. Ảnh: Nguyễn Huế

Cũng theo ông Phú, một đề thi phải có 5 điểm bám sách giáo khoa vì đây là tài liệu duy nhất đang tồn tại để dạy học. Công lao của các em một năm trời học sách này mà không ra bài theo kiến thức sách giáo khoa không phải là điều hay.

Do vậy em nào học sách giáo khoa sẽ được 5 điểm, còn em nào đầu tư, nghiên cứu, vận dụng sách giáo khoa để giải quyết những bài còn lại sẽ có điểm vượt 5. Học sinh sẽ không có điểm thấp nhưng vẫn sẽ phân hóa từ 6 điểm trở lên.

Riêng năm 2021, do dịch Covid-19, TP.HCM không tổ chức thi lớp 10 mà tổ chức xét tuyển bằng học bạ.

Trước đó, năm 2020, TP.HCM có hơn 82.000 làm bài thi môn Toán nhưng đến 48,63% thí sinh điểm dưới 5; 13,8% đạt từ 8 trở lên, 408 thí sinh đạt điểm 10 và 185 thí sinh bị điểm 0.

Điều đáng nói, vào năm này, nhiều giáo viên cho rằng đề thi có nhiều câu quen thuộc, còn lại yêu cầu vận dụng kiến thức toán để xử lý tình huống thực tế, dự đoán phổ điểm từ 6 đến 7 điểm. Những học sinh khá, giỏi mới có thể đạt được điểm 8 trở lên.

"Đề thi được đánh giá dễ hơn nhưng điểm thi vẫn tương đương như năm trước, thậm chí không cao hơn là vấn đề cần mổ xẻ về chuyên môn. Đề thi dễ là nhận định chủ quan, tuy nhiên đề thi cân nhắc trên ma trận đề. Đề thi đảm bảo sự phân hóa. Câu hỏi để học sinh học trung bình có thể làm được 4-5 thì ở ma trận đề có thể nâng lên 5-6", ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho hay khi được hỏi đánh giá về điểm thi môn Toán.

Ngược về trước, năm 2019, 79.594 thí sinh làm bài thi vào lớp 10 thì môn Toán có 49,62% điểm dưới 5, trong đó 126 thí sinh bị điểm 0. Kết quả này lúc đó được Giám đốc Sở GD-ĐT đánh giá là "điểm thi môn Toán ổn định, kết quả thi là khá ổn. Các bài toán thực tế thí sinh làm rất tốt".

Dù vậy khi nói về điểm 0, ông Hiếu thẳng thắn: "Tôi rất không hài lòng vì năm nào cũng cho dạng bài toán như vậy mà có thí sinh vẫn không có điểm. Chúng tôi đã nhắc các giáo viên phải thật sự quan tâm tới những học sinh yếu, vì những bài toán rất đơn giản các em vẫn không làm được thì thật buồn".

Dù năm này so với năm 2018, điểm 0 của môn Toán ít hơn, tuy nhiên theo ông Hiếu: "Đề thi có những ý rất cơ bản, rất nhẹ, nhưng cuối cùng 126 em vẫn không làm được câu nào chắc chắn phải điều chỉnh cách học, cách dạy ở trường phổ thông".

Thế nhưng khi đánh giá về những bài Toán thực tế, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM nói rằng: "Rất vui là những bài Toán thực tế, những đề văn nghị luận xã hội được các em đón nhận rất tốt. Riêng với môn Toán, việc ra một đề thi có 4 câu vận dụng là khá nặng, nhưng 50% trở lên có điểm 5 cũng là rất đáng mừng".

Động viên con trước giờ thi vào lớp 10

Riêng năm 2018, trong hơn 87.000 bài thi môn Toán, có 42.101 bài từ 5 điểm trở lên, chiếm tỷ lệ 48,54 %; 8.586 bài đạt loại giỏi, chiếm tỷ lệ 9,9 %.

Môn thi này cũng có 808 bài thi đạt điểm 10, chiếm tỷ lệ 0,93% và có 256 bài đạt điểm 0, tỷ lệ 0,24%. Năm này, đề thi môn Toán được đánh giá khá dài, ông Nguyễn Văn Hiếu, lúc đó là Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho rằng đề thi hơi dài do có nhiều bài Toán thực tế, đòi hỏi học sinh mất thời gian cho việc đọc đề.

Theo ông Hiếu, đề thi Toán đòi hỏi học sinh phải có năng lực giải quyết các bài Toán thực tế, nhưng đây là vấn đề không mới tại TP.HCM vì học sinh đã được học trước đó. Trước đó 1 năm, tức 2017, trong kì thi lớp 10 tại TP.HCM, có 52% học sinh điểm môn Toán dưới trung bình.

Báo VietNamNet sẽ đăng tải đề thi và đáp án môn Toán ngay khi kết thúc môn thi để học sinh và phụ huynh tham khảo.

Cập nhật những tin tức thi vào lớp 10 năm 2023 mới nhất