Thí sinh chọn ngành 'hot' hay theo đuổi đam mê?

Nhiều học sinh Trường THPT Đức Hợp băn khoăn với câu hỏi chọn ngành “hot” hay theo đuổi đam mê?

Có nguyện vọng vào ngành Công nghệ thông tin của Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, em Nguyễn Quang Nam (phường Phố Hiến) cho biết: Công nghệ thông tin vừa là ngành “hot”, vừa là đam mê của em. Được gia đình cổ vũ, động viên, em đã quyết định chọn ngành này, bởi em thấy cơ hội việc làm rộng mở cả ở các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Môi trường học tập tại Trường Đại học Bách Khoa cũng rất tốt. Tuy nhiên, điểm chuẩn cao, tỉ lệ "chọi" lớn khiến em lo lắng về lựa chọn của mình, mặc dù em đã vượt qua kỳ thi đánh giá năng lực và có chứng chỉ tiếng anh IELTS 6.5.

Học sinh Trường THPT Đức Hợp chia sẻ những băn khoăn về chọn trường, chọn nghề sau tốt nghiệp

Sau 1 năm theo học Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Hưng Yên, Nguyễn Như Hoa ở xã Quang Hưng quyết định tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 để theo đuổi đam mê ngành học Quản trị kinh doanh. Nhưng qua kỳ thi đầy khó khăn vừa qua, Như Hoa lại thấy phân vân: "Em không thể xác định được ngành học mà mình lựa chọn bây giờ, sau khi ra trường còn “hot” hay không, cơ hội việc làm còn rộng mở không? Nếu bỏ ngành học hiện tại để theo con đường đam mê, nhưng sau này kết quả không như mong muốn thì em lại phụ công cha mẹ nuôi em ăn học”. Chọn ngành nghề nào để theo học là thách thức lớn đối với cả học sinh và các bậc phụ huynh. Việc lựa chọn ngành nghề hôm nay sẽ ảnh hưởng rất lớn tương lai sự nghiệp và cuộc đời sau này.

Ngành "hot" có thể hiểu là ngành mà sinh viên tốt nghiệp dễ tìm việc làm, có thu nhập tốt. Nhưng, ngành “hot” có thể “nguội” đi trong tương lai gần bởi nhiều nguyên nhân, trong đó có sự bão hòa của thị trường lao động. Vì vậy, việc chọn trường, chọn ngành học không nên chạy theo xu hướng đám đông. Lời khuyên của đa số các giáo viên và những người làm công tác tuyển sinh của các trường chuyên nghiệp là, các em nên tự trả lời câu hỏi: Bản thân có mong muốn gì? Năng lực học tập ra sao? Điều kiện thực tế có cho phép theo đuổi ngành nghề đó? Cơ hội phát triển của ngành đó trong tương lai như thế nào? Khi trả lời được các câu hỏi đó một cách thấu đáo, các em sẽ đăng ký nguyện vọng...

Chị Hà Thị Thủy, ở xã Khoái Châu vừa là giáo viên của 1 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, vừa có con trai tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, thì cho rằng: Các con nên chọn ngành nghề dựa trên yếu tố yêu thích, đam mê, bởi chỉ có đam mê thì mới có thể gắn bó lâu dài với ngành nghề, giúp con người ta vượt khó khăn để theo đuổi. Nhiều bạn ban đầu chọn ngành "hot", trường "hot", sau một thời gian mới nhận ra bản thân không phù hợp hoặc không theo kịp chương trình học, từ đó bỏ ngang, vừa lãng phí tiền bạc, vừa mất thời gian và mất đi cơ hội sớm có việc làm.

Định hướng nghề nghiệp tốt giúp học sinh lựa chọn được ngành nghề phù hợp với năng lực, thành công trong sự nghiệp tương lai . Trong ảnh: Giờ thực hành của sinh viên Trường Cao đẳng Cơ điện và Thủy lợi

Thực tế, thị trường lao động luôn biến động, những ngành nghề "hot" hiện tại có thể bão hòa rất nhanh. Do đó, việc lựa chọn nghề nghiệp dựa trên xu hướng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, kết hợp với việc đánh giá khả năng và sở thích cá nhân”. Theo các chuyên gia hướng nghiệp, khi quyết định lựa chọn ngành học, tìm trường phù hợp, các bạn trẻ nên bám vào các yếu tố như: Phù hợp với sở thích cá nhân và sở thích nghề nghiệp; mục tiêu nghề nghiệp tương lai; khả năng, năng lực học tập; giá trị nghề nghiệp; điều kiện hoàn cảnh gia đình, nhu cầu xã hội; hay các bạn có thể tự hướng nghiệp cho mình theo 5 bước: Hiểu mình, hiểu nghề, chọn ngành, tìm trường và lập kế hoạch.

Năm 2025 là năm đầu tiên học sinh thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, với những thay đổi lớn. Công tác tuyển sinh của các trường đại học vì thế cũng có nhiều điều chỉnh. Việc gia đình, nhà trường đồng hành, giúp học sinh định hướng đúng ngành, nghề để có lựa chọn chính xác con đường sự nghiệp trong tương lai là rất quan trọng, là cơ sở ban đầu để các em có động lực học tập, rèn luyện, theo đuổi ước mơ...

Lệ Thu