Thị trường năng lượng Việt Nam nhộn nhịp các nhà đầu tư 'khủng'

Tăng trưởng nhu cầu điện toàn quốc giai đoạn 2016-2020 là 10,6%, 8,5% giai đoạn 2021-2025, 7% giai đoạn 2026-2030, Việt Nam đang trở thành thị trường hấp dẫn các nhà đầu tư năng lượng trong và ngoài nước.

Sức hút từ thị trường năng lượng Việt Nam

Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045 nêu rõ, cung cấp đủ nhu cầu năng lượng trong nước đáp ứng các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021 - 2030, trong đó năng lượng sơ cấp đến năm 2030 đạt khoảng 175 đến 195 triệu tấn dầu quy đổi; Tổng công suất các nguồn điện đến năm 2030 đạt khoảng 125 đến 130 GW, sản lượng điện đạt khoảng 550-600 tỉ kWh; tỷ lệ các nguồn năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp đạt 15-20% vào năm 2030, 20 -30% vào năm 2045...

Xét về nguồn vốn đầu tư, từ nay đến năm 2030, ngành điện cần 148 tỷ USD. Ông Ousmane Dione, nguyên Giám đốc Quốc gia World Bank tại Việt Nam cho rằng, tài chính từ khu vực công và nguồn vốn ODA sẽ không đủ đáp ứng nhu cầu đầu tư rất lớn của ngành điện. Bởi vậy, Việt Nam phải tăng cường huy động các nguồn vốn thay thế.

Sức hút từ ngàng năng lượng Việt Nam đang được đại gia nước ngoài đua nhau đầu tư

Theo đánh giá của các chuyên gia thì việc các nhà đầu tư nước ngoài thông qua các nhà đầu tư trong nước để tham gia các dự án đầu tư là tín hiệu tốt trong việc thu hút đầu tư đối với ngành điện, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay, việc các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư phát triển nguồn điện mà không cần bảo lãnh Chính phủ được xem là điểm tích cực minh chứng cho sức hút của thị trường năng lượng tại Việt Nam.

Đầu tư vào ngành điện đòi hỏi số vốn đầu tư ban đầu rất lớn, nhất là đầu tư tài sản cố định và thường dùng vốn vay. Với cấu trúc vốn này, thường các doanh nghiệp dễ lỗ trong những năm đầu tiên đi vào vận hành do lãi vay. Điều này khiến các chủ đầu tư nội e ngại khi tính toán tham gia đầu tư xây dựng nhà máy. Tuy nhiên, khi trả hết nợ, chi phí lãi vay…, dòng tiền còn lại dành cho chủ sở hữu sẽ rất lớn.

Đại gia rót vốn khủng vào ngành điện

Không chỉ nhà đầu tư Thái Lan, các đối tác từ Ả Rập Xê Út, Philippines như ACWA, AC Energy cũng sở hữu nhiều dự án điện mặt trời ở Việt Nam.

Vào những tháng đầu năm 2020, Tập đoàn Super Energy (Thái) thông báo mua lại bốn dự án điện mặt trời tại VN với tổng công suất 750 MW. Đây là các dự án điện mặt trời nằm ở tỉnh Bình Phước, đang được Tập đoàn Điện lực VN (EVN) mua điện trong vòng 20 năm. Tổng số tiền bỏ ra để mua lại các dự án này là 457 triệu USD. Tập đoàn BG Container Glass (BGC), nhà sản xuất bao bì lớn nhất Thái Lan, mới đây cũng cho hay đang có giao dịch với các nhà đầu tư tại VN để mua các trang trại điện mặt trời với giá trị giao dịch dao động 800-1.600 tỉ đồng.

Ông Silparat Watthanakasetr, Giám đốc điều hành tập đoàn BGC (Đan Mạch), giải thích quyết định đầu tư vì Việt Nam đang có nhiều tiềm năng về năng lượng tái tạo và nhu cầu sử dụng điện lớn trong tương lai.

Trước đó, vào tháng 7/2020, các công ty Đan Mạch đã ký biên bản ghi nhớ với UBND tỉnh Bình Thuận để phát triển dự án điện gió ngoài khơi La Gàn, tỉnh Bình Thuận, có công suất dự kiến 3,5 GW. Vốn đầu tư của dự án này ước tính lên tới 10 tỉ USD và được mô tả là một trong những dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn đầu tiên tại VN, đồng thời sẽ là tiền đề thu hút các nhà đầu tư nước ngoài khác vào các dự án điện gió ngoài khơi tại nước ta.

Trong khuôn khổ Diễn đàn kinh doanh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương 2020 diễn ngày 28/10, hàng loạt công ty năng lượng của Mỹ và Việt Nam đã ký thỏa thuận phát triển các dự án điện khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG - Liquefied Natural Gas) tại Việt Nam có tổng trị giá gần 10 tỉ USD.

Dự án điện khí LNG Bạc Liêu. Đơn vị đầu tư chính Delta Offshore Energy đã ký thỏa thuận sử dụng các thiết bị và dịch vụ kỹ thuật trị giá 3 tỉ USD từ Bechtel, General Electric và McDermott trong dự án điện khí từ khí tự nhiên hóa lỏng ở Bạc Liêu.

Dự án ở Bạc Liêu được cấp phép hồi tháng 1.2020 có tổng mức đầu tư 4 tỉ USD. Nhà máy có công suất 3.200 MW, có thể tạo ra hơn 20 TWh điện hàng năm và có công suất tái khí hóa lên đến 6MTPA. Khi đi vào hoạt động, dự kiến mỗi năm nhập khẩu khoảng 3 triệu tấn khí hóa lỏng để phục vụ cho nhà máy.

Các " ông lớn" ngoại đua nhau vào thị trường năng lượng Việt

Đây là dự án FDI lớn nhất của ĐBSCL từ trước đến nay, mở ra nhiều cơ hội để Bạc Liêu nói riêng và khu vực ĐBSCL nói chung phát triển, góp phần ổn định năng lượng cho giai đoạn 2020 - 2030 và những năm tiếp theo. Đáng chú ý đây là dự án sử dụng LNG sản xuất điện đầu tiên do khu vực tư nhân sở hữu và vận hành, được phê duyệt trong quy hoạch tổng thể phát triển điện lực quốc gia Việt Nam với hình thức 100% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Dự án tổ hợp nhà máy điện khí LNG Hải Phòng. Đơn vị đầu tư: ExxonMobil, Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng và công ty Phát điện Nhật Bản JERA đã ký biên bản ghi nhớ (MOU) cho dự án điện LNG tích hợp tại Hải Phòng.

Theo đó, dự án tổ hợp nhà máy điện khí LNG do tập đoàn ExxonMobil đề xuất đầu tư tại khu công nghiệp Tiên Lãng 1, với công suất 4.500 MW từ đầu tháng 10/2020. Dự án sử dụng công nghệ tuabin khí hỗn hợp với tổng mức đầu tư khoảng 5,09 tỉ USD. ExxonMobil đã nộp đơn đăng ký quy hoạch tổng thể.Có thể nói, tại thời điểm này, Việt Nam đang xây dựng nhiều nhà máy chuyển điện từ LNG, với nhà máy đầu tiên đi vào hoạt động vào năm 2023, một động thái đầy tham vọng có thể đưa LNG trở thành nguồn năng lượng chính cho nền kinh tế đang phát triển nhanh của Việt Nam.

Dự án kho cảng LNG Sơn Mỹ. Đơn vị đầu tư: PV GAS và tập đoàn AES đã ký thỏa thuận các điều khoản chính của hợp đồng liên doanh dự án kho cảng LNG Sơn Mỹ trên cơ sở bản ghi nhớ (MOU) đã được ký vào ngày 12.11.2017. Đây là tiền đề triển khai và đưa dự án vào khai thác vào năm 2024. Dự án phát triển cảng nhập khẩu khí hóa lỏng Sơn Mỹ có vốn đầu tư 1,4 tỉ USD. LNG Sơn Mỹ nằm trong chuỗi dự án điện khí LNG tại tỉnh Bình Thuận, với công suất kho cảng 3 triệu tấn/năm cho giai đoạn 1 và lên đến 6 triệu tấn vào giai đoạn tiếp theo.

Dự án hướng tới tiếp nhận, xử lý và cung cấp khí LNG tái hóa làm nhiên liệu cho hai nhà máy điện Sơn Mỹ 1 và Sơn Mỹ 2 từ năm 2024, bổ sung nguồn khí thiếu hụt tại miền Nam Việt Nam.

Theo tính toán của Bộ Công Thương, VN sẽ thiếu điện khoảng 6,6 tỉ kWh năm 2021, khoảng 11,8 tỉ kWh vào năm 2022 và đỉnh điểm là 15 tỉ kWh vào năm 2023. đến năm 2025, theo quy hoạch, tổng nguồn cần đáp ứng là 90.000 MW và đến năm 2030 sẽ phải đạt được 110.000 MW. Hiện công suất, nhu cầu điện năng tăng cao và tăng rất đều đặn với tốc độ tăng trưởng hằng năm dự kiến mức 10%/năm và mức tăng trưởng này sẽ duy trì trong thời gian dài. Do đó, nhìn về cung cầu đang có sự mất cân đối, trong đó có những thời điểm đã huy động hết các nguồn nhiệt điện, thậm chí phải phát điện chạy dầu rất đắt đỏ.

Xem thêm: Tập đoàn AES (Mỹ) ký thỏa thuận trị giá 2,8 tỷ USD với PetroVietnam Gas

Nguyễn Dung (t/h)