Thị trường thế giới quý I: Tất cả đều xoay theo chính sách của Tổng thống Trump

Hoạt động tại Sàn giao dịch chứng khoán New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng tin Reuters ngày 31/3, nhìn qua bề mặt, chứng khoán toàn cầu gần như vẫn ở mức đầu năm, trong khi các chỉ số đo lường biến động như VIX không tiệm cận mức đỉnh từng đạt trong giai đoạn đại dịch hay khủng hoảng tài chính.

Nhưng khi nhìn kỹ hơn, quy mô biến động trở nên rõ ràng. Vàng - tài sản trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn - vừa có quý tốt nhất kể từ năm 1986 do chiến tranh thương mại của ông Trump, trong khi đồng USD đang có khởi đầu tệ nhất trong một năm kể từ cuộc khủng hoảng toàn cầu năm 2008.

Giá vàng đã tăng 17%, trong khi giá đồng cũng tăng 11% bất chấp lo ngại về nền kinh tế toàn cầu.

Vàng miếng được bán tại sàn giao dịch ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Cũng gây sốc không kém, nhóm 7 tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ đã bị giáng đòn nặng. Từng là “con bò sữa” cho các danh mục đầu tư, nhưng giá trị cổ phiếu của nhóm này đã bốc hơi gần 2.000 tỷ USD, bị các đối thủ Trung Quốc và các công ty quốc phòng châu Âu bỏ xa.

Giám đốc đầu tư của quỹ tài sản Candriam, ông Nicolas Forest, nhận định thay đổi trong thị trường là đáng chú ý. Ông nói: “Hiệu ứng Trump đã hoàn toàn đảo ngược”.

Theo ông Forest, nếu như hồi tháng 1, rủi ro chính là chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump có thể đẩy lạm phát lên cao và cản trở cắt giảm lãi suất của Mỹ, thì bây giờ, rủi ro lớn nhất là nguy cơ suy thoái.

Điều đó đã xoay chuyển thị trường trái phiếu toàn cầu trị giá 140.000 tỷ USD một cách mạnh mẽ.

Trái phiếu chính phủ Mỹ có thể khép lại quý I với mức lợi nhuận 2,7%, trong khi lợi suất - vốn là thước đo chi phí đi vay - đã giảm hơn 20 điểm cơ bản.

Cùng lúc đó, kế hoạch lịch sử của Đức nhằm nới lỏng trần nợ tự áp đặt để tăng chi tiêu quốc phòng đã đẩy lợi suất trái phiếu Đức tăng hơn 40 điểm cơ bản.

Đây là biến động hàng quý lớn nhất kể từ năm 2023 và là lần đầu tiên lợi suất trái phiếu Đức và Mỹ đi theo hai hướng ngược nhau kể từ năm 2021.

Trong khi đó, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2008, do kỳ vọng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ tiếp tục nâng lãi suất. Ở mức gần 1,6%, lợi suất này đã tăng gần 50 điểm cơ bản, đánh dấu mức tăng hàng quý mạnh nhất kể từ năm 2003.

Trên thị trường tiền tệ, đồng USD đã giảm 4% giá trị, tạo cơ hội hiếm hoi cho các đồng tiền của thị trường mới nổi tỏa sáng.

Việc ông Trump đối thoại lại với Tổng thống Nga Vladimir Putin đã giúp đồng rúp Nga tăng tới 35% giá trị, dù vẫn bị hạn chế mạnh tại hầu hết các nền kinh tế lớn do lệnh trừng phạt.

Đồng zloty của Ba Lan và crown của Séc - những đồng tiền có thể hưởng lợi nếu xung đột Ukraine kết thúc - cũng nằm trong nhóm tăng mạnh, với mức tăng hơn 5% giá trị. Ngay cả đồng peso của Mexico và đô la Canada cũng có mức tăng dương bất chấp những khó khăn do thuế quan.

Đồng tiền mệnh giá 100 euro và 100 USD tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Ông Michael Metcalfe tại công ty State Street Global Markets nói: “Triển vọng của đồng USD đã thay đổi rất nhanh trong năm nay. Có thể coi như mọi dự báo đầu năm đều đã bị đảo ngược”.

Ở nhóm tiền tệ suy yếu, đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ và đồng rupiah của Indonesia đứng cuối bảng. Lira giảm gần 7%, phần lớn sau khi đối thủ chính trị của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan bị bắt tuần trước.

Trong khi đó, rupiah đã rớt giá xuống mức thấp nhất kể từ khủng hoảng tài chính châu Á năm 1998, do lo ngại về tình hình tài chính của Indonesia.

Bitcoin tiếp tục biến động mạnh. Giá tăng gần 20% khi ông Trump nhậm chức, nhưng lại lao dốc gần 30% khi kế hoạch về một loại tiền điện tử dự trữ của Mỹ không gây được ấn tượng.

Tệ hơn nữa là giá cổ phiếu của Tesla so với đối thủ BYD của Trung Quốc kể từ ngày nhậm chức của ông Trump. Cổ phiếu của tập đoàn này đã bị ảnh hưởng nặng sau những dư luận tiêu cực về chủ sở hữu là tỷ phú Elon Musk.

Giá dầu dao động do các vấn đề cung cầu và lệnh ngừng bắn tại Trung Đông giữa Israel với Hamas và Hezbollah. Tuy nhiên, những người yêu thích cà phê có thể sẽ phải lo lắng, vì giá cà phê arabica thô đã tăng 18% và gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái do hạn hán nghiêm trọng.

Quý II sắp tới có vẻ cũng không dễ dàng hơn. Ông Trump sẽ công bố kế hoạch thuế quan toàn cầu mà ông gọi là “ngày giải phóng” vào ngày 1/4 (giờ Mỹ). Câu hỏi lớn đối với giới đầu tư là liệu điều này có dẫn đến suy thoái kinh tế hay không.

Ông Neil Robson, Giám đốc cổ phiếu toàn cầu tại công ty Columbia Threadneedle, lưu ý rằng kế hoạch này có thể khiến thuế quan trung bình toàn cầu tăng từ 2,5% lên 10% hoặc cao hơn.

Điều đó có thể gây ra một cuộc suy thoái nghiêm trọng trên toàn cầu. Ông Robson dự báo: “Chúng ta hoặc sẽ bước vào một giai đoạn né tránh rủi ro nghiêm trọng, hoặc sẽ chứng kiến một đợt phục hồi”.

Thùy Dương/Báo Tin tức