Thị trường trái phiếu đặt cược Fed sẽ phải hạ lãi suất ồ ạt để cứu nền kinh tế

Logo của Bộ Tài chính tại trụ sở cơ quan này ở Washington DC - Ảnh: Bloomberg.

Theo hãng tin Bloomberg, mối lo trước đây về rủi ro lạm phát cao dai dẳng đến hiện tại đã gần như biến mất hoàn toàn. Thay vào đó, thị trường chuyển sang đồn đoán rằng tăng trưởng sẽ khựng lại trừ phi Fed hạ nhanh lãi suất từ mức cao nhất hơn 2 thập kỷ.

Mối lo mới nổi lên là nhân tố dẫn tới một trong những đợt phục hồi mạnh mẽ nhất của thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ kể từ khi cuộc khủng tài chính ngân hàng khu vực xảy ra vào tháng 3/2023. Giá trái phiếu kho bạc Mỹ tăng mạnh đến nỗi lợi suất của kỳ hạn 2 năm, vốn có mức độ nhạy cảm cao với lãi suất, đã giảm nửa điểm phần trăm trong tuần trước, còn chưa đầy 3,9%.

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hoặc thời kỳ vỡ bong bóng dotcom, chưa khi nào lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm lại thấp hơn nhiều đến vậy so với lãi suất Fed. Lãi suất quỹ liên bang (fed funds rate) hiện ở ngưỡng 5,25-5,5%, cao nhất kể từ năm 2001.

MỐI LO VỀ SỰ CHẬM TRỄ CỦA FED

“Mối lo của thị trường bây giờ là Fed chậm trễ trong việc hạ lãi suất, và khả năng hạ cánh của nền kinh tế đang chuyển từ mềm sang cứng. Trái phiếu kho bạc Mỹ là một kênh đầu tư tốt vào lúc này vì tôi cho rằng nền kinh tế sẽ tiếp tục giảm tốc”, nhà quản lý danh mục Tracy Chen của công ty Brandywine Global Investment Management nhận định.

Tuy nhiên, sau khi kết thúc đại dịch Covid-19, các nhà giao dịch trái phiếu đã nhiều lần đánh giá sai xu hướng lãi suất, đôi khi đặt cược quá mức theo cả hai chiều hướng và rơi vào tình trạng “trở tay không kịp” khi nền kinh tế không hề rơi vào suy thoái hay lạm phát diễn biến không như dự báo. Vào cuối năm 2023, giá trái phiếu kho bạc Mỹ cũng tăng mạnh do có niềm tin rằng Fed đã sẵn sàng bắt đầu chính sách nới lỏng, nhưng thành quả tăng đó nhanh chóng mất đi khi nền kinh tế Mỹ tiếp tục thể hiện khả năng trụ vững đáng ngạc nhiên.

Vì vậy, giới chuyên gia không loại trừ khả năng sự đặt cược mới vào một đợt tăng giá trên thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ cũng là đặt cược sai. Ông Kevin Flanagan, người đứng đầu chiến trái phiếu tại công ty WisdomTree, phát biểu: “Thị trường đang hành động quá sớm, tương tự như vào cuối năm ngoái. Cần phải có thêm nhiều dữ liệu mới có thể xác định đây là đặt cược đúng đắn hay không”.

Tâm lý trên thị trường đã có sự dịch chuyển mạnh mẽ sau khi một chuỗi dữ liệu cho thấy thị trường việc làm của Mỹ đang yếu đi và một số khu vực của nền kinh tế nước này cung suy yếu. Hôm thứ Sáu, Bộ Lao động Mỹ công bố báo cáo cho thấy khu vực phi nông nghiệp chỉ tạo ra 114.000 việc làm mới trong tháng 7, thấp hơn nhiều so với những gì các nhà kinh tế dự báo và tỷ lệ thất nghiệp bất ngờ tăng 0,2 điểm phần trăm so với tháng trước.

Hôm thứ Tư, Fed một lần nữa giữ nguyên lãi suất. Loạt dữ liệu mới dữ liệu làm dấy lên lo ngại rằng Fed đã quá chậm trong việc giả lãi suất - tương tự như việc Fed chậm trễ tăng lãi suất khi lạm phát leo thang kéo dài sau khi nền kinh tế mở cửa trở lại sau đại dịch. Mối lo này càng được củng cố bởi việc các ngân hàng trung ương ở Canada và châu Âu đã bắt đầu nới lỏng chính sách.

Mối lo về sự sụt tốc của nền kinh tế và khả năng Fed phản ứng chậm đã góp phần dẫn đến đợt bán tháo mạnh trên thị trường chứng khoán Mỹ vào tuần trước. Tâm lý nhà đầu tư càng trở nên ảm đạm hơn sau khi có tin công ty Berkshire Hathaway của nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett cắt giảm gần 50% cổ phần của mình tại hãng công nghệ Apple trong đợt xả cổ phiếu vào quý 2 vừa qua.

“Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm đã biến động mạnh trong khoảng 10 ngày trở lại đây. Rất khó để định giá chuẩn xác một tài sản được gọi là an toàn như trái phiếu kho bạc Mỹ, và càng khó hơn để định giá những tài sản có độ rủi ro cao hơn như cổ phiếu. Và quyết định của Buffett giảm vị thế cổ phiếu Apple là không có lợi cho tâm lý của thị trường”, chiến lược gia trưởng Ssteve Sosnick của công ty Interactive Brokers LLC nhận định.

FED SẼ LIÊN TỤC GIẢM MẠNH LÃI SUẤT?

Giới kinh tế học ở Phố Wall đã bắt đầu dự đoán rằng Fed sẽ phải hạ lãi suất với tốc độ mạnh hơn so với những gì được kỳ vọng gần đây. Các nhà kinh tế của hai ngân hàng lớn Citigroup Inc. và JPMorgan Chase & Co. dự đoán mức giảm lãi suất nửa điểm phần trăm sẽ được Fed đưa ra tại cuộc họp tháng 9 và tháng 11.

Hôm Chủ nhật, chuyên gia của ngân hàng Goldman Sachs Group Inc. nâng khả năng xảy ra suy thoái kinh tế ở Mỹ trong thời gian 1 năm tới từ mức 15% lên 25%, nhưng cho rằng có một số lý do để không phải lo lắng về nguy cơ xảy ra một cú sụt mạnh của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Họ cho rằng nền kinh tế Mỹ vẫn vẻ “ổn định về tổng thể”, không có sự mất cân đối tài chính lớn nào, đồng thời Fed có nhiều dư địa để cắt giảm lãi suất và có thể giảm lãi suất nhanh nếu cần.

Các nhà giao dịch hợp đồng lãi suất tương lai đang đặt cược lượng giảm lãi suất của Fed gần tương đương với 5 lần cắt giảm 0,25 điểm phần trăm mỗi lần trong thời gian còn lại của năm nay. Đặt cược này phản ánh kỳ vọng về những động thái giảm lãi suất tới nửa điểm phần trăm - mức giảm lớn bất thường - trong cả 3 cuộc họp chính sách tiền tệ cuối cùng trong năm 2024 của Fed. Những đợt giảm lãi suất mạnh như vậy là điều chưa từng được xảy ra kể từ đại dịch hay cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực ở Mỹ.

Sự phục hồi của giá trái phiếu kho bạc Mỹ đã đẩy lợi suất của kỳ hạn 10 năm - vốn được coi là lợi suất tiêu chuẩn và giữ vai trò là cơ sở quan trọng cho lãi suất các khoản vay trên các thị trường - giảm về mức 3,8%, thấp nhất kể từ tháng 12/2023. Đà tăng của giá trái phiếu còn được hỗ trợ bởi sự trượt dốc của thị trường chứng khoán Mỹ sau một số báo cáo tài chính quý 2/2024 gây thất vọng từ các doanh nghiệp như Intel Corp. - công ty cho biết đang tiến hành sa thải hàng nghìn nhân viên.

Giám đốc chiến lược Kathryn Kaminski của quỹ định lượng AlphaSimplex Group cho biết dường như vẫn còn dư địa để trái phiếu tiếp tục tăng giá, do thị trường chứng khoán suy giảm và các nhà đầu tư đang muốn gom mua trái phiếu trước khi lợi suất giảm hơn nữa.

“Các nhà đầu tư muốn hưởng mức lợi suất còn cao sẽ tạo ra rất nhiều áp lực mua trên thị trường trái phiếu. Tâm lý e ngại rủi ro cũng đang gia tăng, khiến trái phiếu hấp dẫn hơn nữa. Lợi suất của kỳ hạn 10 năm có thể giảm xuống gần 3% nếu Fed có những đợt giảm lãi suất như kỳ vọng vào cuối năm nay”, bà Kaminski nhận định.

An Huy