Thị xã Duyên Hải - xứng danh mảnh đất anh hùng

Lãnh đạo Văn phòng Tỉnh ủy, Thị ủy Duyên Hải thăm Khu căn cứ Tỉnh ủy (ấp Giồng Giếng, xã Dân Thành).

Mảnh đất anh hùng trong kháng chiến

Trung bình cứ 06 người dân Duyên Hải, có 01 liệt sĩ, cứ 10 người dân có 01 người bị thương. Công lao và thành tích to lớn đó được Trung ương khen tặng: 01 Huân chương Thành đồng Tổ quốc, 02 Huân chương Chiến công hạng Nhì; 01 Huân chương Quân công hạng Nhì. 07 xã được tuyên dương Anh hùng, 234 Mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng; 07 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Duyên Hải được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân… chính những cá nhân, tâp thể này, đã góp phần làm nên những “kỳ tích” trong kháng chiến, cũng như trong công cuộc kiến thiết, xây dựng quê hương.

Những “căn nhà âm” - câu chuyện “huyền thoại” bất khuất của người dân Duyên Hải. Để bám đất giữ làng, đánh giặc bảo vệ quê hương, người dân Duyên Hải sáng tạo những “căn nhà âm” để sống, chiến đấu dưới mưa bom, bão đạn của kẻ thù. Theo lời kể của những cựu chiến binh, cuối năm 1965, Tỉnh ủy phát động toàn quân, toàn dân nêu cao tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, quyết tâm đánh thắng giặc. Từ đó, phát triển xã, ấp chiến đấu rộng khắp, kết hợp xây dựng địa hình để bảo vệ dân, đảm bảo vừa sản xuất, vừa chiến đấu; từ đó, cả ngàn hộ dân bám vùng giải phóng thời đó đều cất “căn nhà âm” để ở.

Để có những “căn nhà âm”, người dân chọn địa thế tốt để đào một hố sâu; diện tích rộng hay hẹp tùy vào chủ nhân, nhưng phải cao quá đầu người. Tuy sâu, nhưng do động cát cao nên nền nhà vẫn khô ráo. Xung quanh hố đất người ta lát một lớp cây dày như bàn tay khép. Từ hố đất này, người ta đào một cái rãnh nhỏ như chiến hào, ngang từ 01-1,5m thông ra đường. Đây được xem như đường đi vào nhà.

Kế tiếp là Bến tiếp nhận vũ khí Cồn Tàu (xã Trường Long Hòa). Tháng 7/1959, để chi viện nguồn lực cho cách mạng miền Nam, Bộ Chính trị quyết định thành lập đơn vị vận tải quân sự trên biển - Đoàn 759 (sau đổi thành Đoàn 125). Đầu năm 1961, Trung ương ra chỉ thị cho các tỉnh gồm: Bà Rịa, Bến Tre, Trà Vinh, Cà Mau chuẩn bị bến bãi và tổ chức tàu ra Bắc để thăm dò đường vận chuyển vũ khí vào Nam. Tại tỉnh Trà Vinh, một số cán bộ dũng cảm, gan dạ, có kinh nghiệm đi biển, chuẩn bị thuyền cho chuyến ra Bắc. Tỉnh ủy Trà Vinh chọn 02 xã ven biển là Trường Long Hòa và Long Vĩnh thuộc huyện Duyên Hải (nay là các xã: Trường Long Hòa, Dân Thành thuộc thị xã Duyên Hải; xã Đông Hải, Long Vĩnh thuộc huyện Duyên Hải) để mở bến tiếp nhận vũ khí.

Ngày 17/3/1963, Bến Trà Vinh tiếp nhận chuyến tàu đầu tiên vào vàm Phước Thiện; chuyến thứ hai vào vàm Láng Nước chở theo 70 tấn vũ khí. Từ năm 1963 đến năm 1966, Bến Trà Vinh đã đón 16 chuyến, 689 tấn hàng. Riêng bến Cồn Tàu đón 10 chuyến (năm 1963 đón 04 chuyến, năm 1964 đón 06 chuyến).

Năm 2004, Bến tiếp nhận vũ khí Cồn Tàu được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia. Đến năm 2010, Khu di tích Bến tiếp nhận vũ khí Cồn Tàu được đầu tư xây dựng, đưa vào hoạt động với diện tích 1,2ha, gồm Bia tưởng niệm và Nhà trưng bày hình ảnh, hiện vật gắn liền với chiến công của quân - dân Trà Vinh đối với tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển.

Khu căn cứ Tỉnh ủy, ấp Giồng Giếng, xã Dân Thành, diện tích khoảng 2,6ha, đang được Tỉnh ủy xem xét, trùng tu, dự kiến mở rộng lên 09ha, gồm 27 hạng mục: nhà trưng bày - lưu niệm, nhà tưởng niệm, hệ thống hào tránh bom, hào giao thông nội bộ trong cứ... tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 60 tỷ đồng.

Đồng chí Lê Văn Nhớ, Ủy viên Ban Thường vụ Thị ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Thị ủy, kiêm Giám đốc Trung tâm Chính trị thị xã nhấn mạnh: công trình hình thành góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, gắn với phát triển du lịch của thị xã Duyên Hải nói riêng của tỉnh nói chung. Hiện các ngành có liên quan phối hợp đơn vị tư vấn thiết kế các hạng mục (tái hiện) vừa đảm bảo yếu tố lịch sử, vừa phù hợp điều kiện hiện nay. Dự kiến sẽ triển khai thực hiện giai đoạn 1 trên diện tích 2,6ha với 13 hạng mục; trong đó ưu tiên hạng mục đường vào Khu di tích.

“Chung sức, chung lòng” xây dựng quê hương

Đoàn kết trong kháng chiến; trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng thế, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thị xã tiếp tục làm nên những “kỳ tích” mới. Phát huy truyền thống anh hùng, với quan điểm chỉ đạo: thực hiện XDNTM “không có điểm dừng”, thị xã triển khai gắn với chỉnh trang, nâng cấp đô thị, góp phần tăng trưởng kinh tế. Ngày 22/3/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 313/QĐ-TTg về việc công nhận thị xã Duyên Hải hoàn thành nhiệm vụ XDNTM. Thông qua nhiều giải pháp đồng bộ, từ khi thành lập (năm 2015) đến nay, thị xã Duyên Hải tiếp tục đạt nhiều chỉ tiêu quan trọng: chỉnh trang, nâng cấp đô thị, nâng cao mức sống cho người dân.

Thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thị xã Duyên Hải xác định: XDNTM gắn với xây dựng cơ sở công nghiệp, dịch vụ và phát triển đô thị theo quy hoạch và hướng đến bền vững; đồng thời, xác định rõ mục tiêu XDNTM nhằm đạt kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch của thị xã cũng như của tỉnh. Đến nay, thị xã Duyên Hải có 05/05 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, 02 đạt đạt chuẩn NTM nâng cao, đang đề nghị tỉnh công nhận xã Long Hữu, xã Trường Long Hòa đạt chuẩn NTM nâng cao, có 9 ấp đạt ấp NTM kiễu mẫu.

Theo đồng chí Dương Hiền Hải Đăng, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thị ủy, thực hiện các chỉ tiêu nghị quyết năm 2022, tổng giá trị sản xuất đạt 8.752 tỷ đồng, đạt 112,41% kế hoạch năm, tăng 9,06% so cùng kỳ. Đây là kết quả nhờ tập trung triển khai thực hiện nghị quyết năm 2022 đồng bộ giữa XDNTM, gắn với chỉnh trang, nâng cấp đô thị hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế. Đồng thời, giá trị sản xuất ngành xây dựng đạt 1.655 tỷ đồng, đạt 107,24% kế hoạch năm; triển khai 19 công trình chuyển tiếp, 35 công trình khởi công mới, tổng vốn phân bổ 135,218 tỷ đồng.

Đến nay, thị xã Duyên Hải đạt 54/59 tiêu chuẩn đô thị loại IV; 34/59 tiêu chuẩn đô thị xã loại III. Về xây dựng tiêu chí nâng xã Dân Thành và xã Trường Long Hòa lên phường, đã cơ bản hoàn thành.

Thật đáng phấn khởi, quý I/2023, kinh tế - xã hội của thị xã Duyên Hải tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo tiền đề để hoàn thành nghị quyết năm: giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đạt 2.336 tỷ đồng, đạt 25,09% kế hoạch năm, tăng 18,34% so cùng kỳ. Hiện trên địa bàn thị xã Duyên Hải có 494 cơ sở công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đang hoạt động. Giá trị sản xuất nông nghiệp đạt 115/440 tỷ đồng, đạt 26,1% kế hoạch năm, tăng 9,5% so cùng kỳ; giá trị sản xuất nông nghiệp tăng ở tất cả các lĩnh vực…

Bộ mặt đô thị thị xã Duyên Hải không ngừng khởi sắc.

Thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”

Đồng chí Nguyễn Trọng Nhân, Phó Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND thị xã Duyên Hải cho biết: công tác “đền ơn đáp nghĩa” luôn được hệ thống chính trị đặc biệt quan tâm. Hàng năm, thị xã đã tích cực vận động “Quỹ đền ơn đáp nghĩa”, chỉnh trang nghĩa trang liệt sĩ; thăm, tặng quà gia đình chính sách. Đặc biệt, bằng nhiều nguồn vốn, năm 2022, thị xã đã xây dựng mới 92 căn nhà tình nghĩa và sửa chữa 102 căn nhà hỗ trợ theo Quyết định số 2100/QĐ-UBND, ngày 29/9/2021 của UBND tỉnh Trà Vinh.

Nổi bật trong công tác “đền ơn đáp nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn”, thị xã Duyên Hải vừa phối hợp với các ngành Trung ương, tỉnh, địa phương tổ chức công bố, trao kết quả giám định ADN cho gia đình liệt sĩ. Qua giám định ADN và mẫu sinh phẩm của thân nhân các liệt sĩ, đã xác định được 04 mẫu hài cốt có quan hệ huyết thống với thân nhân liệt sĩ.

Đồng chí Dương Hiền Hải Đăng, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thị ủy Duyên Hải khẳng định: song song với phát triển kinh tế, thời gian tới, thị xã tiếp tục thực hiện tốt công tác chính sách đền ơn đáp nghĩa, đảm bảo các chính sách được thực hiện đầy đủ và đúng quy định, không bỏ sót đối tượng. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thị xã luôn biết ơn những cống hiến của quý Mẹ Việt Nam anh hùng, các anh hùng liệt sĩ, những người có công… đã hy sinh để mãnh đất Duyên Hải anh hùng trong kháng chiến, hôm nay, tiếp tục “sát cánh kề vai” cùng xây dựng thị xã trẻ, năng động, phát triển bền vững.

Bài, ảnh: TRƯỜNG NGUYÊN