Thiếu binh lực trầm trọng, quân đội Ukraine dùng máy móc thay con người

Một đội trinh sát trên không với UAV giám sát của Ukraine gần thành phố tiền tuyến Pokrovsk vào tháng trước. Ảnh: WSJ.

Sau gần 3 năm giao tranh, Ukraine đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng trên chiến tuyến. Theo các sĩ quan Ukraine, ở nhiều khu vực thuộc mặt trận phía đông, lực lượng Kiev đang bị áp đảo với tỷ lệ ít nhất 5 chọi 1. Đa phần binh sĩ Ukraine là những người lớn tuổi, mới được huy động, thiếu kinh nghiệm chiến đấu và tinh thần chiến đấu cũng không cao.

Dù vậy, Ukraine lại chiếm ưu thế về số lượng UAV và đang tận dụng tối đa công nghệ này để bù đắp sự thiếu hụt quân số. UAV trinh sát hoạt động dọc theo chiến tuyến kéo dài 600 dặm, gần như thay thế hoàn toàn nhiệm vụ do thám của con người. Khi bộ binh Nga áp sát, UAV mang thuốc nổ lập tức được triển khai để tiêu diệt mục tiêu, trong khi UAV cỡ lớn thả bom xuống trận địa đối phương. Bộ binh Ukraine chỉ khai hỏa khi một số lính Nga vượt qua được lớp phòng thủ bằng UAV.

Việc quân Nga tiến lên chậm chạp cho thấy UAV đã làm thay đổi đáng kể cục diện chiến trường. Cả hai bên gần như không còn sử dụng xe bọc thép để tiến sát tiền tuyến vì chúng dễ trở thành mục tiêu của UAV. Thay vào đó, bộ binh Nga di chuyển theo nhóm nhỏ, chỉ 2 hoặc 3 người, để tránh bị UAV phát hiện.

Tuy nhiên, UAV không thể thay thế hoàn toàn con người trên chiến trường. Quân Nga vẫn tiếp tục tiến lên. Theo các sĩ quan Ukraine tại khu vực, để chặn đứng đà tiến công của đối phương, Kiev cần bổ sung một lượng lớn binh sĩ – điều gần như bất khả thi trong tương lai gần.

UAV của Nga là mối đe dọa thường trực ở thành phố Pokrovsk đang bị bao vây. Ảnh: WSJ.

“UAV có thể làm gián đoạn một cuộc tấn công, nhưng không thể ngăn chặn hoàn toàn”, một chỉ huy tiểu đoàn Ukraine, người đã chiến đấu ở phía nam Pokrovsk trong 2 tháng qua, nhận định. Đơn vị của ông đã phải rút lui khoảng 1,6 km trong thời gian này. “Nếu không có UAV yểm trợ, tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nhiều”.

Tình trạng này diễn ra trên khắp mặt trận phía đông, nơi quân Nga liên tục dồn ép các lữ đoàn Ukraine vốn đã suy yếu. Gần đây, Moscow chiếm được thành phố Velyka Novosilka ở phía tây nam Pokrovsk và đang đe dọa Chasiv Yar ở phía bắc.

Ở nhiều khu vực nông thôn, các đội UAV Ukraine gần như đơn độc trấn giữ chiến tuyến.

Cuối tháng trước, nhóm phóng viên tờ Wall Street Journal có mặt tại một tiểu đoàn UAV thuộc Lữ đoàn cơ giới số 60 của Ukraine vào thời điểm họ tìm cách đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga gần làng Terny, miền đông bắc Ukraine. Trong sở chỉ huy, chỉ huy tiểu đoàn – một đại úy có biệt danh Munin – dõi theo hình ảnh trực tiếp từ UAV trinh sát khi binh sĩ Nga vượt qua cánh đồng lầy lội tiến về một con sông.

Một sĩ quan phụ tá nhanh chóng phát hiện 2 lính Nga đang băng qua cây cầu. Ngay lập tức, một UAV mang thuốc nổ được triển khai truy sát. Khi tiếng động cơ UAV đến gần, 2 binh sĩ Nga nằm rạp xuống đất. Chỉ vài giây sau, màn hình giám sát lóe sáng bởi một vụ nổ lớn.

Một tòa nhà bị phá hủy ở thành phố Pokrovsk do Ukraine nắm giữ vào tháng trước. Ảnh: WSJ.

Theo ông Munin, việc gia tăng số lượng UAV đã giúp giảm đáng kể áp lực lên bộ binh. Nếu một năm trước, đơn vị của ông chỉ triển khai khoảng 15 FPV (UAV góc nhìn thứ nhất) mỗi ngày, thì nay, với sản lượng UAV của Ukraine đạt tới 200.000 chiếc mỗi tháng, con số này đã tăng lên ít nhất 60 chiếc/ngày.

Dẫu vậy, quân Nga vẫn từng bước kiểm soát phần lớn ngôi làng Terny. Các đợt tấn công nhỏ lẻ liên tục diễn ra, khiến UAV trinh sát khó phát hiện sớm.

Bên cạnh đó, Nga đang nỗ lực để vô hiệu hóa UAV Ukraine. Trong điều kiện thời tiết xấu như mưa hoặc sương mù, UAV hoạt động kém hiệu quả, tạo điều kiện cho Moscow mở các cuộc tấn công quy mô lớn hơn với xe bọc thép. Khi mùa Xuân đến, cây cối rậm rạp cũng sẽ giúp bộ binh Nga dễ dàng ngụy trang, khiến UAV khó phát hiện hơn.

Và một khi xác định được vị trí phòng thủ của Ukraine, quân Nga lập tức trút hỏa lực bằng mọi phương tiện sẵn có – từ pháo binh, bom lượn đến tên lửa – buộc lực lượng Kiev phải rút lui.

Một chỉ huy trung đội Ukraine, 25 tuổi, cho biết đơn vị của anh đang bị áp đảo với tỷ lệ 10 chọi 1 trước quân Nga. Dù vậy, nguồn cung UAV dồi dào đã giúp họ cầm cự trước sức ép dồn dập từ đối phương. Theo ước tính, Kiev vẫn cần lực lượng lớn hơn ít nhất 10 lần hiện tại mới có thể chặn đứng hoàn toàn bước tiến của Moscow.

“Chúng tôi đơn giản là không có đủ người để giữ Pokrovsk”, người chỉ huy cho hay nói.

Các binh sĩ thuộc Lữ đoàn cơ giới số 60 của Ukraine ở khu vực Donetsk của Ukraine vào tháng trước. Việc triển khai ồ ạt máy bay không người lái đã giảm bớt áp lực cho bộ binh. Ảnh: WSJ.

Trên những cánh đồng rộng lớn, UAV có thể dễ dàng phát hiện các nhóm binh sĩ Nga di chuyển. Tuy nhiên, tại những thị trấn và làng mạc quanh Pokrovsk, nơi có nhiều công trình để ẩn nấp, bộ binh vẫn là yếu tố then chốt.

Vài tuần trước, quân Nga tiến vào một ngôi làng phía nam Pokrovsk, chiếm giữ một căn nhà ven trục đường chính rồi dần kiểm soát thêm các công trình xung quanh. Một chỉ huy trung đội Ukraine cho biết để bảo vệ khu vực này, họ cần đủ quân số để trấn giữ cả tám căn nhà dọc tuyến đường. Nhưng khi lực lượng quá mỏng, họ buộc phải rút lui.

“Chúng tôi không có quân tiếp viện”, anh nói. “Chúng tôi liên tục bị đẩy lùi”.

Các chỉ huy chiến trường xung quanh Pokrovsk cũng bày tỏ lo ngại về chất lượng lực lượng tăng viện. Phần lớn tân binh hiện nay là những người trong độ tuổi 40–50 bị gọi nhập ngũ, nhiều người thiếu động lực chiến đấu. Một số thậm chí đã bỏ vị trí hoặc từ chối ra tiền tuyến.

Một chỉ huy lữ đoàn nhận định rằng 30 binh sĩ dày dạn kinh nghiệm từ những ngày đầu chiến tranh còn hiệu quả hơn cả 100 tân binh hiện tại.

Trong khi đó, một sĩ quan cấp tá thuộc Lữ đoàn bộ binh Jaeger số 68, đơn vị đang chiến đấu ở phía nam Pokrovsk, nhấn mạnh rằng tân binh cần thời gian để làm quen với thực tế chiến trường trước khi được triển khai ra tuyến đầu.

“Nhưng trong tình hình hiện tại, chúng tôi không có thời gian để họ thích nghi”, sĩ quan này, có biệt danh Barracuda, nói. “Ở đâu cũng thiếu người, đặc biệt là bộ binh”.

Nhật Anh