Thơ Dante được đọc từ 23 quốc gia trên thế giới

Sáng kiến về dự án đọc thơ Dante trên toàn thế giới được đưa ra bởi Ngôi nhà thơ Como (Italia) do nữ nhà thơ Laura Garavaglia làm Chủ tịch. Nữ nhà thơ Laura Garavaglia từng đến Việt Nam năm 2019 và tập thơ “Những sự vật hiện hữu” của bà cũng đã được xuất bản tại Việt Nam năm 2020, do dịch giả Bằng Việt chuyển ngữ.

Theo đó, 23 nhà thơ được mời tham gia dự án đọc và thẩm bình thơ Dante sẽ viết một bài thẩm bình về thơ của ông bằng ngôn ngữ Anh, sau đó chọn đọc 3 dòng thơ Dante trong tác phẩm “Thần khúc” mà mình tâm đắc nhất, tại địa điểm mang tính biểu tượng của thành phố nơi mình sinh sống. Kể từ ngày 25/3/2021, sau bài thuyết trình về dự án do nhà phê bình văn học nổi tiếng Roberto Galaverni (Cây viết phê bình văn học của tờ báo Corriere della Sera) đọc trên trang Facebook chính thức của Ngôi nhà thơ Como và kênh Youtube của dự án, thì mỗi thứ Hai hàng tuần, một nhà thơ từ một quốc gia nhất định sẽ đọc thơ Dante, sau đó bài thẩm bình của nhà thơ cũng sẽ đăng trên website của dự án. Dự án này sẽ kéo dài đến hết tháng 8/2021.

Dự án đọc thơ Dante trên toàn thế giới

Các nhà thơ có đóng góp cho dự án đọc thơ Dante trên toàn thế giới gồm: Nuno Júdice, nhà thơ từng đoạt Giải thưởng Reina Sofia và Giải thưởng Thành tựu Trọn đời ở Châu Âu, đọc bằng tiếng Bồ Đào Nha bên cạnh tượng đài Khám phá ở thủ đô Lisbon (Bồ Đào Nha); nhà thơ Rafael Soler, giới thiệu những câu thơ trong phần Hỏa ngục bằng tiếng Tây Ban Nha; Từ Seoul, nhà thơ Kooseul Kim đọc ba dòng thơ bằng tiếng Hàn, bà là Giáo sư văn học Anh tại Đại học Hyupsung, thành phố Changwon (Hàn Quốc); nhà thơ Gili Haimovich, người Israel gốc Canada, đọc bằng tiếng Do Thái. Sẽ rất thú vị khi nghe Dante bằng tiếng Nhật với phần thể hiện của Mariko Sumikura thuộc Hiệp hội phổ thơ Nhật Bản. Víctor Rodríguez Núnẽz từng sống ở Nicaragua, Colombia và hiện đang định cư tại Hoa Kỳ. Ông là một nhà phê bình văn học, dịch giả và đã giành được các giải thưởng văn học quan trọng trong đó có Giải thưởng Quốc tế của Quỹ Lowe ở Tây Ban Nha đọc thơ Dante từ Mỹ.

Doris Kareva đọc Dante trong phố cổ Tallinn (Estonia). Cô là một trong những nữ thi sĩ nổi tiếng nhất ở Estonia và là con gái của nhà soạn nhạc Hillar Kareva, người cho cô được thừa hưởng tính âm nhạc của những câu thơ. Tiếp đó là phần đọc thơ của nhà thơ Maria do Sameiro Barroso, người Bồ Đào Nha, đã có tuyển tập thơ được giới thiệu nhân Liên hoan "Thơ ca và tự do" tại châu Âu năm 2020.

Từ Budapest, nhà thơ Sándor Halmosi đọc Dante bằng tiếng Hungary. Sự trong sáng của nhà toán học kiêm nhà thơ Hungary cũng được thấy rõ trong các câu thơ của ông. Rui Coías đọc Dante trước cửa lớp học của Đại học Coimbra. Anh cũng là một sinh viên.

Tuğrul Tanyol, người chiến thắng giải thưởng thơ của Học viện Mỹ thuật Bang Istanbul, từng có thơ xuất bản tại Ý, đã đọc thơ Dante từ Washington. Đến từ New Jersey, nhà thơ William Wolak là một nghệ sĩ cắt dán, nhiếp ảnh gia và viết những bài thơ tình liên quan đến nghiên cứu của anh trong lĩnh vực sinh vật học. Anh đọc ba câu thơ Dante trong chương 5 phần Địa ngục, nơi mà Paolo và Francesca xoáy vào nhau, nắm giữ nhau trong vòng tay vĩnh cửu của họ nhờ sức mạnh tình yêu.

Kiều Bích Hậu đọc Dante tại Hà Nội, trước cửa Đền Ngọc Sơn. Kiều Bích Hậu là một nhà báo, một người kể chuyện tài năng, một nhà thơ và trong một cuốn sách thơ của mình xuất bản ở Ý, cô thể hiện sinh động lạ lùng hoàn cảnh của phụ nữ Việt Nam đương đại.

Jüri Talvet, giáo sư ngôn ngữ so sánh, đưa những vần thơ Dante đến Estonia, ở thành phố Tartu, nơi được chọn làm Thủ đô Văn hóa Châu Âu vào năm 2024. Với Dmytro Chystiak, nhà thơ người Ukraina thì thơ Dante được đọc tại Công viên “Colle di San Vladimiro” ở Kiev, bên cạnh tượng đài Dante của Luciano Massari.

Nhà thơ Marisol Bohórquez Godoy vào vai Francesca trong thơ Dante bằng tiếng Colombia; anh là một kỹ sư nhưng anh đã rời bỏ nghề này để dành trọn vẹn thời gian cho niềm đam mê của mình: thơ. Tamer Öncül, nhà thơ này thể hiện một chút nhút nhát trước ống kính, sẽ đọc thơ Dante từ đảo Síp bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Đến từ Ireland, Helen Dwyer, chủ tịch Liên đoàn Nhà văn Ireland, đọc ba câu thơ Dante trong phần Thiên đàng. Hughes Labrusse, đọc Dante bằng tiếng Pháp. Masud Uzman, giáo sư tại Đại học Dhaka nước Bangladesh, và cũng là biên tập viên, cung cấp cho chúng ta bài đọc thơ Dante bằng tiếng Bengali.

Các bài đọc của 23 văn sĩ trên thế giới tham gia dự án Kỷ niệm ngày mất của thi sĩ Dante Alighieri năm nay sẽ được nhà thơ Laura Garavaglia, chủ tịch Ngôi nhà thơ kiêm Giám đốc Liên hoan thơ quốc tế Châu Âu giới thiệu dưới dạng thơ.

Việt Châu