Ngay khi cuộc nội chiến Syria bắt đầu bùng phát năm 2011, Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành người ủng hộ quan trọng của phe đối lập, nhất là các nhóm vũ trang hoạt động ở phía Bắc thuộc địa bàn các tỉnh Idlib và Aleppo.
Cho dù hiện tại lập trường của Ankara là ủng hộ giải pháp chính trị cho vấn đề Syria và bày tỏ một số nhượng bộ nhưng họ vẫn giữ quan điểm Tổng thống al-Assad phải từ chức, làm cho mối quan hệ hai bên tiếp tục căng thẳng.
Điều quan trọng hơn là Thổ Nhĩ Kỳ có toan tính rõ ràng cho riêng mình ở miền Bắc Syria. Thông qua vùng giảm xung đột được xác lập tại hội nghị Astana, họ đã xác lập được vai trò “duy trì hòa bình” ở tỉnh Idlib.
Tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ đó là biến khu vực này thành căn cứ của mình, giúp bố trí một số lực lượng đối lập Syria dưới sự ủng hộ của họ. Ankara nhiều lần bị cáo buộc trực tiếp cung cấp vũ khí cho phiến quân thánh chiến.
Ngoài ra Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã nhiều lần tác động lên Nga, buộc Matxcơva gây sức ép khiến Damascus phải dừng chiến dịch tấn công Idlib khi phiến quân lâm nguy, từ đó tạo lập vùng đệm hòa bình tạm thời.
Nhưng mới đây đã có diễn biến mới, khi quân đội chính phủ Syria lại tiếp tục chiến dịch tấn công Idlib còn dở dang nhờ nhận được sự yểm trợ hỏa lực đường không đáng kể từ Nga. Điều này khiến Thổ Nhĩ Kỳ rất tức giận.
Theo trang Avia của Nga, trong bối cảnh quân đội Syria đẩy mạnh cuộc chiến chống khủng bố ở các tỉnh Idlib và Aleppo, Ankara bắt đầu đe dọa Nga bằng những lời lẽ rất cứng rắn và thậm chí đã đưa ra tối hậu thư.
Không loại trừ khả năng Ankara sẽ hủy bỏ thỏa thuận với Nga về việc tạo ra một khu vực giảm xung đột ở Idlib và sẽ trực tiếp đưa quân vào tỉnh này để cứu đồng minh và sáp nhập một phần lãnh thổ Syria như đã từng làm tại tỉnh Afrin hồi năm 2018.
"Tổng thống Erdogan kỳ vọng từ người đồng cấp Putin rằng Nga sẽ tuân thủ các thỏa thuận đã đạt được trước đó ở Astana và Sochi. Những sự sắp xếp này sẽ cho phép tỉnh Idlib vẫn là một khu vực giảm leo thang".
"Ông Erdogan yêu cầu Nga không để cho quân đội Syria tiếp tục tấn công Idlib và vượt qua giới hạn đỏ. Đây là tối hậu thư từ Tổng thống Erdogan đến ông Putin", trang Avia của Nga nói rõ.
Tuy nhiên tờ báo Nga bình luận rằng thực tế là Thổ Nhĩ Kỳ khó có thể bày tỏ sự bất mãn với Nga, vì các tay súng thánh chiến đã chủ động từ bỏ lệnh ngừng bắn trước.
Chính vì vậy, chiến dịch tấn công chống khủng bố của quân đội Syria sẽ tiếp tục, mặc dù vậy các nhà phân tích không loại trừ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cố gắng can thiệp bằng mọi cách có thể.
"Chưa có tối hậu thư chính thức, và rất có thể Ankara không muốn thực hiện một bước đi như vậy. Nhưng không thể loại trừ rằng ngay khi giao tranh tiến đến sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ thì Ankara sẽ đưa ra phản ứng".
"Quân đội Syria sẽ phải đối diện không chỉ các hành vi khiêu khích mà cả hoạt động quân sự đầy đủ, khi đó Nga phải nỗ lực hết sức để tránh mâu thuẫn hai bên phát triển thành một cuộc chiến toàn diện", chuyên gia của tạp chí quân sự Nga bình luận.
Bạch Dương