Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah, hy vọng hòa bình dưới vai trò của Mỹ

Đây được xem là nỗ lực quan trọng nhằm chấm dứt tình trạng giao tranh dai dẳng tại biên giới phía bắc Israel, mở ra hy vọng mới cho một khu vực vốn bị tàn phá bởi xung đột hàng thập kỷ.

Lá cờ Israel trên một tòa nhà đổ nát và lá cờ Lebanon vẽ trên tòa nhà hư hại tại làng Meiss El-Jabal, miền nam Lebanon. (Nguồn: AFP)

Theo các nguồn tin chính thức, thỏa thuận này bao gồm lệnh ngừng bắn kéo dài hai tháng. Trong thời gian này, Israel sẽ rút toàn bộ quân khỏi lãnh thổ Lebanon, trong khi Hezbollah cam kết rút lui hoàn toàn khỏi khu vực phía nam sông Litani, cách biên giới Israel khoảng 30 km.

Để đảm bảo an ninh sau khi Israel rút quân, hàng nghìn binh sĩ Lebanon sẽ được triển khai đến các khu vực này, cùng với lực lượng quan sát viên Liên hợp quốc. Mục tiêu là giám sát chặt chẽ việc thực thi thỏa thuận, đồng thời tạo điều kiện cho người dân Lebanon – những người đã phải sơ tán trong các cuộc xung đột trước đó có thể quay trở về nhà tại các làng mạc và thị trấn ở miền Nam.

Lebanon cũng cam kết sẽ kiểm soát nghiêm ngặt hoạt động sản xuất và buôn bán vũ khí trong nước, nhằm ngăn chặn Hezbollah nhận viện trợ quân sự từ Iran hoặc phát triển thêm năng lực vũ trang nội địa.

Về phía Israel, thỏa thuận cho phép nước này duy trì quyền tự vệ nếu Hezbollah vi phạm các điều khoản. Mỹ đã đưa ra cam kết hỗ trợ Israel trong việc "đáp trả các mối đe dọa trực tiếp" từ Lebanon, đồng thời khuyến nghị Israel tập trung xử lý những nguy cơ tiềm ẩn tại lãnh thổ Syria thay vì Lebanon, nhằm tránh làm leo thang căng thẳng tại biên giới.

Một bệ phóng tên lửa đa nòng của Hezbollah đã nạp đạn được Lữ đoàn 769 Israel tìm thấy ở miền nam Lebanon. (Nguồn: IDF)

Trong khi đó, vai trò quốc tế trong việc giám sát thực thi thỏa thuận vẫn đang được thảo luận. Mỹ sẽ dẫn đầu một ủy ban quốc tế với sự tham gia của Pháp, dù vấp phải sự phản đối ban đầu từ Israel. Lebanon từ chối cho phép Anh tham gia vào ủy ban này, các bên đang tiếp tục thương lượng về thành phần cuối cùng.

Thỏa thuận này ra đời trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang nghiêm trọng kể từ vụ tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas từ Dải Gaza, khiến hơn 1.200 người Israel thiệt mạng. Ngay sau đó, Hezbollah cũng tham gia vào xung đột, bắn hàng loạt tên lửa vào Israel. Đáp trả, Israel tiến hành các cuộc không kích và triển khai lực lượng bộ binh vào miền nam Lebanon, tiêu diệt nhiều lãnh đạo cấp cao của Hezbollah.

Tuy nhiên, không dễ để thực thi thỏa thuận. Hezbollah tuyên bố sẽ không chấp nhận bất kỳ điều khoản nào làm suy yếu quyền lực của họ hoặc đe dọa đến chủ quyền của Lebanon. Phía Israel cũng khẳng định sẽ chỉ cho phép cư dân tại khu vực biên giới sơ tán trở về khi tình hình an ninh thực sự ổn định.

Xuân Minh