Thỏa thuận thương mại với Mỹ có thể mở đường để BoJ cân nhắc tăng lãi suất
Theo các nguồn tin thân cận, thỏa thuận thương mại vừa đạt được giữa Mỹ đã tạo điều kiện để Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) có thể nâng lãi suất thêm trong năm nay. Cơ quan này được cho là có thể bắt đầu phát tín hiệu thay đổi bằng cách đưa ra triển vọng kinh tế bớt bi quan hơn trong các báo cáo sắp tới.
Dù vậy, việc tăng lãi suất trong ngắn hạn vẫn chưa chắc chắn, phụ thuộc vào khả năng nền kinh tế Nhật Bản có chống chịu được tác động từ các mức thuế quan của Mỹ hay không.

Thỏa thuận thương mại với Mỹ có thể mở đường để BoJ cân nhắc tăng lãi suất
Nguồn tin cho biết, khi các rủi ro liên quan đến chính sách thương mại Mỹ giảm bớt, BoJ có thể thấy dư địa để hành động. Tuy nhiên, không phải tất cả bất ổn đều được giải quyết, nên ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục theo dõi dữ liệu kinh tế trong mùa thu để đánh giá tác động thực tế từ thuế.
Nền kinh tế Nhật Bản hiện đang chịu áp lực bởi tiêu dùng yếu, chi phí sinh hoạt gia tăng và lĩnh vực sản xuất trì trệ. Trước đó, vào tháng 5, BoJ đã hạ dự báo tăng trưởng do bất định từ đàm phán thương mại với Mỹ và tạm ngừng chu kỳ nâng lãi suất.
Tuy nhiên, với thỏa thuận vừa đạt được trong tuần này, rào cản lớn đã được dỡ bỏ, mở đường cho việc tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ. Phó Thống đốc BoJ Shinichi Uchida mới đây nhận định thỏa thuận này làm tăng khả năng đạt mục tiêu lạm phát bền vững 2% - điều kiện then chốt để BoJ tiếp tục nâng lãi suất.
Trong báo cáo quý tới tại cuộc họp chính sách ngày 30-31/7, BoJ được kỳ vọng sẽ có cái nhìn tích cực hơn về tác động từ thuế và có thể nâng dự báo lạm phát năm nay, đồng thời điều chỉnh lập trường rằng rủi ro đối với giá cả chỉ nghiêng về phía giảm.
“Thỏa thuận thương mại này mở ra cơ hội để BoJ tăng lãi suất, và là cơ sở để điều chỉnh các dự báo”, chuyên gia kinh tế Ayako Fujita thuộc JP Morgan Securities nhận định và kỳ vọng BoJ sẽ tăng lãi suất vào tháng 10.
Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn hai năm, vốn nhạy cảm nhất với kỳ vọng lãi suất đã tăng lên mức cao nhất trong gần 4 tháng, đạt 0,845% hôm thứ Năm.
Chưa hết mối lo
BoJ đã kết thúc chính sách kích thích mạnh tay kéo dài một thập kỷ và nâng lãi suất ngắn hạn lên 0,5% vào tháng 1 năm nay khi lạm phát liên tục vượt mục tiêu hơn ba năm liền. Tuy nhiên, ngân hàng trung ương vẫn thận trọng do lo ngại ảnh hưởng đến một nền kinh tế còn mong manh.
Trong nội bộ BoJ vẫn chưa có sự đồng thuận về thời điểm tăng lãi suất tiếp theo. Một số thành viên có quan điểm "diều hâu" như Naoki Tamura cảnh báo không nên hành động quá chậm trong khi phe bi quan vẫn lo ngại nền kinh tế chưa thật sự ổn định.
GDP quý I của Nhật giảm do tiêu dùng yếu, làm dấy lên lo ngại suy thoái. Đồng thời, Mỹ vẫn chưa đạt được thỏa thuận thương mại với các đối tác lớn khác của Nhật Bản như Trung Quốc. Mặc dù xuất khẩu và sản lượng vẫn duy trì, các chuyên gia phân tích dự đoán tác động từ thuế quan sẽ thể hiện rõ hơn trong dữ liệu của những tháng tới.
Theo cựu thành viên BoJ, ông Takahide Kiuchi, ngay cả khi đã có thỏa thuận với Mỹ, các mức thuế vẫn sẽ làm giảm 0,55 điểm phần trăm tăng trưởng GDP hàng năm.
"Nền kinh tế không vững chắc với tiêu dùng đi ngang và triển vọng xuất khẩu vẫn ảm đạm", một nguồn tin thứ ba cho biết.
Trong khi thừa nhận thỏa thuận giúp giảm bất định, ông Uchida cũng cảnh báo vẫn cần theo dõi ảnh hưởng thực tế của thuế đến tâm lý kinh doanh và kế hoạch chi tiêu của doanh nghiệp. Các khảo sát doanh nghiệp (Tankan) vào tháng 10 và cuộc họp chi nhánh BoJ toàn quốc - nơi ngân hàng trung ương sẽ xem xét kỹ hơn cách các công ty trên cả nước đang vượt qua tác động của thuế quan sẽ đóng vai trò quan trọng trong đánh giá tổng thể.
Tâm điểm trước mắt sẽ là phát biểu của Thống đốc Kazuo Ueda sau cuộc họp BoJ kết thúc ngày 31/7. Các chuyên gia phân tích kỳ vọng ông sẽ đưa ra tín hiệu rằng BoJ đang tiến gần hơn đến quyết định nâng lãi suất, nhưng theo cách tiếp cận thận trọng.
"Báo cáo triển vọng và cuộc họp báo của thống đốc có thể sẽ báo hiệu rằng BoJ đang tiến gần hơn đến việc tăng lãi suất trở lại, mặc dù thận trọng", Ryutaro Kono, chuyên gia kinh tế trưởng tại BNP Paribas, nhận định.