Thời 30 điểm vẫn rớt đại học chỉ còn vang bóng?

Thí sinh và phụ huynh trong kỳ thi tốt nghiệp phổ thông trung học. Ảnh: CDKH

Phổ điểm thi năm nay cho thấy một sự thay đổi rõ rệt so với các kỳ thi ở những năm trước, nghiêng về xu hướng giảm điểm ở nhiều môn và độ phân hóa cao hơn. Điều này được kỳ vọng sẽ giải quyết được tình trạng "lạm phát điểm" và giúp điểm chuẩn đại học trở về thực chất, phản ánh đúng năng lực thí sinh.

Môn Toán có điểm trung bình thấp kỷ lục

Môn Toán chính là tâm điểm chú ý của kỳ thi năm nay. Với điểm trung bình chỉ 4.78 điểm, đây là lần đầu tiên môn Toán có điểm trung bình dưới 5.0, giảm sâu tới 1.67 điểm so với năm 2024.

Đáng chú ý, hơn 56% trong tổng số trên 1.12 triệu thí sinh dự thi môn này đạt điểm dưới 5.0. Mặc dù vẫn có 513 điểm 10, nhưng con số 777 bài thi bị điểm liệt (từ 1.0 trở xuống) cho thấy đề Toán đã thực sự khó và có tính phân hóa rất cao. Đây sẽ là yếu tố chính kéo điểm chuẩn các tổ hợp có môn Toán xuống.

Phổ điểm môn Ngữ văn và Tiếng Anh phân hóa khá tốt

Môn Ngữ văn, dù phổ điểm tương đối ổn định, nhưng lại không có điểm 10 nào trong kỳ thi năm nay (trong khi năm 2024 có 2 điểm 10). Sự vắng bóng điểm tuyệt đối ở môn Ngữ văn sẽ tác động trực tiếp đến các khối thi xã hội như C00 (Ngữ văn - Lịch sử - Địa lí), khiến tổng điểm các tổ hợp này khó đạt mức quá cao.

Đối với môn Tiếng Anh, điểm trung bình là 5.38. Tuy nhiên, số điểm 10 chỉ còn 141, giảm gấp 4 lần so với 565 điểm 10 của năm 2024. Phổ điểm "đẹp" và thực chất hơn này sẽ giúp điểm chuẩn các tổ hợp có Tiếng Anh (như A01 - Toán, Vật lí, Tiếng Anh hay D01 - Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh) không bị đẩy lên quá cao do "mưa điểm 10" như những năm trước.

Các môn lựa chọn tăng giảm cục bộ nhưng vẫn phân hóa

Điểm trung bình môn Vật lí đạt 6.99. Đặc biệt, có tới 3.929 điểm 10, tăng đột biến gấp 71 lần so với năm 2024. Tuy nhiên, mức điểm thí sinh đạt được nhiều nhất là 7.5, thấp hơn năm ngoái.

Điều này có thể cho thấy đề Vật lí dễ hơn ở các câu cơ bản để học sinh dễ đạt điểm khá, nhưng vẫn giữ được độ khó ở các câu vận dụng cao, hoặc lượng thí sinh có năng lực tốt ở môn này tăng lên đáng kể.

Điểm trung bình môn Hóa học là 6.06, giảm 0.62 so với năm 2024. Số điểm 10 cũng giảm còn 625 (so với 1.278 năm 2024). Điểm trung bình môn Sinh học là 5.78, với 82 điểm 10 (tăng so với 34 điểm 10 năm 2024).

Điểm trung bình môn Lịch sử là 6.52, có 1.510 điểm 10 (giảm so với 2.108 điểm 10 năm 2024). Điểm trung bình môn Địa lí là 6.63, và là môn có nhiều điểm 10 nhất với 6.907 bài thi đạt điểm tuyệt đối, tăng mạnh so với năm 2024. Điểm trung bình môn Giáo dục kinh tế và pháp luật gần 7.7 với hơn 1.400 điểm 10.

Là năm đầu tiên tổ chức thi độc lập, môn Tin học có điểm trung bình 6.78 (60 điểm 10), môn Công nghệ (công nghiệp 5.79 điểm trung bình, nông nghiệp 7.72 điểm trung bình) cũng ghi nhận số điểm 10 nhất định.

Tại sao năm nay "30 điểm vẫn rớt đại học" chỉ còn vang bóng?

Thứ nhất, với điểm trung bình thấp kỷ lục và hơn một nửa thí sinh dưới trung bình, môn Toán sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc "hạ nhiệt" điểm chuẩn của các tổ hợp khối tự nhiên (A00 - Toán, Vật lí, Hóa học; A01 - Toán, Vật lí, Tiếng Anh; B00 - Toán, Hóa học, Sinh học...). Rất khó để một thí sinh đạt điểm tuyệt đối ở tất cả các môn khi có môn Toán quá khó.

Thứ hai, không có điểm 10 môn Ngữ văn và số điểm 10 môn Tiếng Anh giảm mạnh sẽ ngăn chặn tình trạng "điểm chuẩn 30" ở các khối xã hội (C00) và các khối có Tiếng Anh (D01...).

Thứ ba, mặc dù môn Vật lí và Địa lí có nhiều điểm 10, nhưng sự giảm điểm ở các môn "xương sống" khác như Toán và Hóa học sẽ cân bằng lại. Điều này cho thấy đề thi đã có sự phân hóa tốt hơn trên diện rộng, giảm thiểu khả năng thí sinh đạt điểm cao đều ở tất cả các môn trong một tổ hợp.

Thứ tư, phổ điểm thi năm nay phản ánh đúng hơn năng lực của thí sinh, giúp các trường đại học tuyển được những sinh viên phù hợp hơn với yêu cầu của ngành học, thay vì chỉ chạy theo những con số điểm cao "ảo".

Có thể khẳng định, với những thay đổi rõ rệt trong phổ điểm thi tốt nghiệp, khả năng xảy ra trường hợp thí sinh đạt 30 điểm mà vẫn trượt đại học là cực kỳ thấp.

Điểm chuẩn đại học của hầu hết các ngành có thể giảm so với các năm trước, đặc biệt là với các ngành khối tự nhiên và kỹ thuật. Nhìn chung, mùa tuyển sinh đại họcc năm 2025 hứa hẹn sẽ mang lại sự công bằng và minh bạch hơn về điểm chuẩn, ít gây sốc hơn cho thí sinh và phụ huynh.

Phan Anh