Thời cơ bứt phá cho Việt Nam nhờ 1,7 tỷ USD 'vốn xanh' chảy vào ASEAN

Trong bối cảnh thế giới bước vào giai đoạn tăng tốc chuyển dịch năng lượng, Liên minh Năng lượng Toàn cầu (Global Energy Alliance - GEAPP) đang nổi lên như một “đầu tàu vốn” khi giúp huy động tới 1,7 tỷ USD đầu tư cho các dự án năng lượng sạch tại Đông Nam Á, mở ra “mỏ vàng” cơ hội cho khu vực, đặc biệt là Việt Nam.

Báo cáo Tác động 2025 của GEAPP vừa công bố cho thấy, số vốn trên đã giúp 4 triệu người được tiếp cận điện năng, tạo 77.000 việc làm mới và giảm 18 triệu tấn khí CO₂, những con số minh chứng cho tốc độ chuyển đổi năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết tại khu vực năng động bậc nhất thế giới.

Trên quy mô toàn cầu, kể từ khi thành lập tại COP26 (năm 2021), GEAPP đã cấp hơn 503 triệu USD vốn xúc tác, góp phần huy động 7,8 tỷ USD đầu tư công - tư, triển khai 137 dự án tại hơn 30 quốc gia, mang điện tới 91 triệu người, tạo ra 3,1 triệu việc làm và ngăn chặn gần 300 triệu tấn CO₂ phát thải.

“Chuyển dịch năng lượng công bằng không chỉ là câu chuyện về môi trường, mà còn là động lực tạo việc làm và tăng trưởng kinh tế”, ông Woochong Um, Tổng Giám đốc GEAPP, nhấn mạnh.

Trong bức tranh chuyển dịch đó, Việt Nam đang nổi lên như một trọng điểm chiến lược của GEAPP, đặc biệt ở mảng lưu trữ năng lượng, được coi là mắt xích then chốt cho hệ thống điện tái tạo ổn định.

GEAPP đang phối hợp với các cơ quan chức năng để thành lập Tổ chuyên trách BESS, xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật, khung pháp lý và mô hình tài chính nhằm thúc đẩy việc tích hợp hệ thống pin lưu trữ quy mô lớn vào lưới điện quốc gia trước năm 2030.

“Việt Nam đang cho thấy quyết tâm lớn trong việc kết hợp chính sách với đổi mới công nghệ. BESS sẽ là nền tảng để hình thành lưới điện ổn định, vận hành bằng năng lượng tái tạo và có khả năng mở rộng quy mô toàn quốc”, bà Nguyễn Thị Thanh Minh, Giám đốc Quốc gia GEAPP tại Việt Nam, cho biết.

Để tháo gỡ nút thắt vốn, rào cản lớn nhất của quá trình chuyển dịch năng lượng, GEAPP đang triển khai loạt sáng kiến như FAST-P (nền tảng tài chính hỗn hợp giảm phát thải) và ENABLE (tăng cường khả năng tiếp cận lưu trữ năng lượng cho nền kinh tế carbon thấp).

Liên minh cũng hợp tác với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới để hỗ trợ các chính phủ Đông Nam Á triển khai Lưới điện ASEAN (ASEAN Power Grid). Sáng kiến này có thể giúp cắt giảm thêm 100 triệu tấn CO₂ và bổ sung hơn 13 GW công suất điện tái tạo mới trong thập kỷ tới.

Với hơn 1,7 tỷ USD đang được giải ngân, hàng chục dự án năng lượng sạch đã, đang triển khai, và những chính sách mới đang định hình tương lai ngành điện, Đông Nam Á, trong đó Việt Nam đang trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn của dòng vốn khí hậu toàn cầu.

Vũ Anh