Thời điểm uống canxi, sắt và một số vitamin giúp hấp thu hiệu quả

Cơ thể con người hoạt động theo các nhịp sinh học, khiến khả năng hấp thu các vi chất dinh dưỡng thay đổi liên tục trong ngày. Việc nắm rõ thời điểm uống vitamin, khoáng chất tối ưu không chỉ tăng hiệu quả hấp thu mà còn giảm thiểu tác dụng phụ không mong muốn.

1. Vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K)

Các vitamin A, D, E, và K thuộc nhóm tan trong chất béo. Đặc điểm sinh hóa này quy định chúng cần sự hiện diện của chất béo để có thể hòa tan và được cơ thể vận chuyển qua thành ruột.

Thời điểm uống tốt nhất:Trong hoặc ngay sau bữa ăn có chứa chất béo.

Bữa ăn sáng hoặc bữa ăn chính (trưa/tối) có chứa chất béo lành mạnh (như dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt, hoặc thịt cá) là điều kiện lý tưởng. Việc uống cùng bữa ăn giàu chất béo được chứng minh là giúp tăng khả năng hấp thu của các vitamin này lên đáng kể so với khi dùng lúc bụng rỗng. Uống vào thời điểm này cũng giúp giảm nguy cơ kích ứng dạ dày, một tác dụng phụ có thể xảy ra khi uống vitamin tan trong dầu khi dạ dày trống.

Uống vitamin, khoáng chất đúng thời điểm giúp tăng hiệu quả hấp thu.

2. Sắt: Ưu tiên hấp thu khi bụng đói

Sắt là khoáng chất thiết yếu nhưng lại rất khó hấp thu và có xu hướng bị cạnh tranh hoặc bị cản trở bởi nhiều vi chất khác, đặc biệt là canxi.

Thời điểm uống tốt nhất:Khi bụng đói, cách xa bữa ăn chính. Tuy nhiên, viên sắt bổ sung có thể gây đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy ở một số người, trường hợp này có thể cần uống sắt với một lượng nhỏ thức ăn.

Thời điểm lý tưởng nhất là trước bữa ăn chính 30 phút đến 1 giờ (thường là buổi sáng) hoặc khoảng 2 giờ sau bữa ăn để tránh sự cản trở từ thực phẩm và các chất khác.

Tăng cường hấp thu: Nên kết hợp uống sắt với các thực phẩm hoặc đồ uống giàu vitamin C (như nước cam, ổi, quýt) vì vitamin C giúp chuyển đổi sắt sang dạng hóa học dễ hấp thu hơn, tối đa hóa hiệu quả.

Lưu ý tương tác: Tuyệt đối tránh uống sắt cùng lúc với canxi, sữa, trà đặc hoặc cà phê, vì canxi và tanin trong trà/cà phê sẽ làm giảm mạnh khả năng hấp thu sắt.

3. Canxi

Canxi được hấp thu tốt nhất khi cơ thể có nhu cầu và khi nồng độ các hormone liên quan đến chuyển hóa canxi đang hoạt động mạnh, thường là vào ban ngày và ban đêm.

Thời điểm bổ sung canxi phụ thuộc vào:

Loại canxi: Kiểm tra nhãn để biết loại canxi có trong sản phẩm bổ sung. Uống canxi citrate cùng hoặc không cùng thức ăn. Uống canxi cacbonat cùng thức ăn. Acid dạ dày tiết ra khi ăn giúp cơ thể hấp thụ canxi cacbonat.

Hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ về những loại thuốc nào không nên dùng chung với thực phẩm bổ sung canxi.

Đối với những người dùng thực phẩm bổ sung canxi và vitamin tổng hợp, tốt nhất nên uống vào các thời điểm khác nhau trong ngày. Canxi có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng như sắt, kẽm và magie của cơ thể.

Tránh uống bổ sung canxi cùng lúc với bữa ăn giàu chất sắt. Thực phẩm giàu chất sắt bao gồm thịt nạc và hải sản, các loại hạt, đậu, rau, ngũ cốc có bổ sung sắt.

4. Vitamin C

Không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy việc bổ sung vitamin C vào buổi sáng so với buổi tối ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ hoặc sử dụng của cơ thể. Vì vitamin C tan trong nước, nó được hấp thụ tương đối nhanh và lượng dư thừa sẽ được đào thải qua nước tiểu. Bạn có thể uống vitamin C vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày nhưng uống sau bữa ăn có thể giúp giảm kích ứng dạ dày.

Để hấp thụ tốt hơn, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng các chế phẩm dạng liposome và dạng thực phẩm nguyên chất.

Phương pháp tiếp cận tốt nhất là bổ sung vitamin C bằng thực phẩm - tập trung vào các loại thực phẩm như ớt đỏ, xoài, đu đủ, cam và cải Brussels.

Lưu ý tương tác: Để tối ưu hóa hấp thu, nên tách vitamin C ra khỏi vitamin B12 khoảng 2 giờ, vì vitamin C có thể gây cản trở hấp thu B12 nếu dùng đồng thời.

5. Vitamin tổng hợp

Vitamin tổng hợp là sự kết hợp của cả các loại tan trong dầu và tan trong nước, vì vậy cần một thời điểm uống linh hoạt. Mặc dù vitamin tổng hợp có thể được sử dụng vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày nhưng tính nhất quán là yếu tố then chốt, giúp đảm bảo mức dinh dưỡng ổn định. Việc uống chúng cùng với một bữa ăn nhẹ hoặc một lượng nước đầy đủ có thể hỗ trợ quá trình hấp thu và duy trì thói quen đều đặn.

Thời điểm uống tốt nhất:Uống cùng bữa ăn sáng hoặc bữa ăn trưa đầu tiên trong ngày. Việc uống cùng bữa ăn đảm bảo có đủ chất béo cần thiết cho các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) có thể hấp thu được.

Sử dụng vào buổi sáng tận dụng được quá trình trao đổi chất mạnh mẽ nhất của cơ thể trong ngày.

Cảnh báo: Nếu sản phẩm chứa nhiều khoáng chất hoặc vitamin nhóm B liều cao, việc uống quá gần giờ đi ngủ có thể gây khó chịu dạ dày hoặc kích thích thần kinh, làm gián đoạn giấc ngủ.

BS. Nguyễn Hà