Thời tiết cực đoan khiến hàng triệu trẻ em phải ly hương

Hạn hán là một trong những hiện tượng thời tiết cực đoan buộc hàng triệu trẻ em phải rời bỏ nhà cửa. (Ảnh: DW)

Ngày 6/10, theo một báo cáo của Liên hợp quốc, các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt - trong đó có lũ lụt, hạn hán, bão và cháy rừng - liên quan đến khủng hoảng khí hậu đã dẫn đến hơn 43 triệu trẻ em phải theo gia đình di cư trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến năm 2021.

Báo cáo do UNICEF công bố cho biết, với tốc độ biến đổi khí hậu hiện nay, hơn 100 triệu trẻ em và thanh thiếu niên có thể phải di dời do thảm họa thời tiết trong vòng 30 năm tới.

Rừng nhiệt đới Amazon đang trải qua một đợt hạn hán nghiêm trọng, khiến nước sông xuống thấp, sinh kế của người dân ven sông cũng bị ảnh hưởng. (Ảnh: AFP)

Nurun Nahar có hai con và sống ở một vùng xa xôi của Islampur, Jamalpur. Khi lũ lụt phá hủy ngôi nhà của cô ở Bangladesh vào năm 2019, cô phải chuyển đến nơi ở mới. (Ảnh: UN)

Laura Healy, chuyên gia về di cư tại UNICEF và một trong những tác giả của báo cáo, cho biết: “Thực tế là sẽ có nhiều trẻ em bị ảnh hưởng hơn trong tương lai, khi tác động của biến đổi khí hậu tiếp tục gia tăng”.

Con số người di tản trong nước do thảm họa khí hậu gây ra thường không tính đến độ tuổi của các nạn nhân. Tuy nhiên, UNICEF đã làm việc với Trung tâm Giám sát Di dời Nội bộ phi chính phủ để sàng lọc dữ liệu và làm rõ số liệu về trẻ em chưa được quan tâm.

Người dân ven sông Rio Negro, Brazil vốn đã ít giao thương với thế giới bên ngoài đã phải bỏ lại nhà cửa tàu thuyền lùi sâu vào trong rừng để kiếm sống. (Ảnh: AFP)

Báo cáo cho thấy, trong khi hơn 1,3 triệu trẻ em phải di dời trong nước vì hạn hán thì gần 810.000 trẻ em phải di dời vì cháy rừng, chủ yếu ở Canada, Israel và Mỹ.

Báo cáo cho biết Trung Quốc và Philippines nằm trong số các quốc gia có nhiều trẻ em phải sơ tán nhất trong nước.

Mực nước thấp, nhiệt độ cao đã giết chết các sinh vật thủy sinh. Ngư dân Paulo Momteuro Cruz buồn bã chèo thuyền qua hồ Pizanha phủ đầy xác cá. (Ảnh: Reuters)

Shukri Mohamed Ibrahim, người cùng gia đình phải rời bỏ nhà cửa vì những đợt hạn hán, đứng trong trại dựng tạm dành cho người di cư, ở ngoại ô Mogadishu, Somalia vào thứ Năm, ngày 28/9/2023. (Ảnh: AP)

Meera Devi, trái, cùng con gái Arima, 7 tuổi, đi qua vùng đồng bằng thường xuyên bị lũ lụt của sông Yamuna, ở New Delhi, Ấn Độ, để đến trường, tháng 9/2023. (Ảnh: AP)

Trẻ em sống ở các quốc đảo nhỏ như Dominica và Vanuatu bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bão, trong khi trẻ em ở Somalia và Nam Sudan bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi lũ lụt.

Hàng năm, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa vì thiên tai hoặc các tình trạng khẩn cấp về khí hậu khác. Con số này dự kiến sẽ tăng lên, với dự đoán sẽ có từ 25 triệu đến 1 tỷ người di cư vì khí hậu vào năm 2050. (Ảnh: humanium)

Giám đốc điều hành UNICEF Catherine Russell cho biết: “Thật kinh hoàng đối với bất kỳ đứa trẻ nào khi một trận cháy rừng dữ dội, bão hoặc lũ lụt tràn vào cộng đồng của các em”.

"Đối với những đứa trẻ buộc phải chạy trốn khỏi những thảm họa, nỗi sợ hãi và tác động có thể đặc biệt nghiêm trọng, với nỗi lo lắng về việc liệu họ có được trở về nhà, tiếp tục đi học hay lại bị buộc phải tiếp tục chuyển đi. Việc di chuyển có thể đã cứu sống họ nhưng cũng gây ra nhiều xáo trộn và ảnh hưởng nghiêm trọng", cô ấy nói.

Bà Russell nêu quan ngại về việc hành động "quá chậm" trong việc giải quyết những thách thức ngày càng tăng đối với trẻ em.

"Khi tác động của biến đổi khí hậu leo thang, những hậu quả của nó cũng sẽ gia tăng. Chúng ta có công cụ và kiến thức để ứng phó với thách thức ngày càng gia tăng này đối với trẻ em, nhưng chúng ta đang hành động quá chậm. Chúng ta cần tăng cường nỗ lực chuẩn bị cho cộng đồng, bảo vệ trẻ em có nguy cơ phải di dời và hỗ trợ những người đã bị mất nhà cửa", bà chỉ ra.

Quận Turkana là một trong những khu vực khô cằn nhất ở Kenya. Nhiều năm lượng mưa không đủ đã đẩy khả năng ứng phó của người dân ở đây đến bờ vực. Phụ nữ, trẻ em không chỉ phải vất vả đi xa để kiếm nước còn phải giảm bớt khẩu phần ăn của mình. (Ảnh: UN Women)

Hà Mai