Thời tiết lạnh khắc nghiệt bao trùm Đông Á: Người dân phải đối mặt 'điều bình thường mới'

Một đợt lạnh chết người bao trùm Đông Á đã khiến ít nhất 4 người ở Nhật Bản thiệt mạng. Nhiệt độ rơi dưới 0 độ C và tuyết rơi dày cũng khiến việc đi lại trở nên khó khăn trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno gọi đây là "trận giá lạnh mười năm mới có một lần".

Nhiều chuyên gia khí hậu cảnh báo rằng những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như vậy đã trở thành "chuẩn mực mới".

Thời tiết giá lạnh bao trùm Đông Á

Các quan chức Nhật Bản cho biết cả 4 người thiệt mạng ngày 18,19/1 đều làm nhiệm vụ dọn tuyết. Trong đó, hai trường hợp tử vong tại tỉnh Niigata phía Tây, một người ở tỉnh Oita phía Tây Nam và một ở tỉnh Okayama phía Nam.

Ở nước láng giềng Hàn Quốc, cảnh báo tuyết dày đã được đưa ra trong tuần trước khi nhiệt độ ở thủ đô Seoul xuống thấp tới âm 15 độ C và giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục ở các thành phố khác, theo các quan chức nước này. Người dân cho biết tuyết bắt đầu rơi dày từ đêm thứ Tư đến thứ Năm.

Tại hòn đảo du lịch nổi tiếng Jeju, thời tiết khắc nghiệt trong tuần qua đã khiến hàng trăm chuyến bay bị hủy trong khi các tàu chở khách buộc phải ở lại cảng do sóng lớn, theo cơ quan đối phó với các vấn đề thảm họa.

Bão tuyết gây ra sóng lớn tại đảo Jeju, Hàn Quốc. Ảnh: CNN.

"Không khí lạnh từ Bắc Cực đã quét tới Hàn Quốc," sau khi đi qua Nga và Trung Quốc, người phát ngôn Cục Khí tượng Hàn Quốc Woo Jin-kyu thông tin với CNN.

Woo nói rằng trong khi các nhà khoa học có cái nhìn dài hạn về biến đổi khí hậu, "thì chúng ta có thể coi thời tiết khắc nghiệt hiện tại– cực nóng vào mùa hè và cực lạnh vào mùa đông – là một trong những tín hiệu rõ ràng của biến đổi khí hậu."

Bên kia biên giới ở Bình Nhưỡng, giới chức Triều Tiên cũng cảnh báo về điều kiện thời tiết khắc nghiệt khi đợt lạnh tràn qua bán đảo Triều Tiên. Truyền thông nhà nước đưa tin nhiệt độ ở một số vùng của Triều Tiên ước tính xuống dưới âm 30 độ C.

Tại Nhật Bản, hàng trăm chuyến bay nội địa đã bị hủy vào thứ Ba và thứ Tư tuần trước do tuyết rơi dày và gió mạnh cản trở tầm nhìn. Các hãng hàng không lớn Japan Airlines và All Nippon Airways đã hủy tổng cộng 229 chuyến bay.

Trong khi đó, các chuyến tàu cao tốc giữa các ga phía bắc Fukushima và Shinjo đã bị đình chỉ, Tập đoàn Đường sắt Nhật Bản cho biết.

Cơ quan khí tượng của Trung Quốc cũng ước tính nhiệt độ giảm mạnh ở nhiều vùng của đất nước và hôm thứ Hai tuần trước đã đưa ra cảnh báo xanh về một đợt không khí lạnh. Mức xanh là mức thấp nhất trong hệ thống cảnh báo bốn cấp.

Các nhà khí tượng học cho biết Mohe, thành phố cực bắc của Trung Quốc, vào Chủ nhật đã ghi nhận nhiệt độ giảm xuống âm 53 độ C– mức lạnh nhất từng được ghi nhận. Nhiều khu vực khác của châu Á cũng cảm nhận được tác động của thời tiết lạnh giá khắc nghiệt.

Đầu tháng này ở Siberia thuộc Nga, nhiệt độ ở thành phố Yakutsk ở mức âm 62,7 độ C - một kỷ lục đối với nơi vốn được gọi là thành phố lạnh nhất thế giới.

Cái lạnh cũng được cảm nhận ở Afghanistan, nơi các quan chức Taliban báo cáo về cái chết của ít nhất 157 người khi nước này trải qua một trong những mùa đông lạnh giá nhất từ trước đến nay. Các quan chức cho biết nhiệt độ vào đầu tháng 1 đã giảm mạnh xuống mức âm 28 độ C.

"Điều bình thường mới"

Yeh Sang-wook, giáo sư khí hậu tại Đại học Hanyang ở Seoul, cho rằng làn sóng cực lạnh trên Bán đảo Triều Tiên là do gió Bắc Cực từ Siberia, đồng thời cho biết thêm rằng đợt lạnh ở Hàn Quốc năm nay một phần là do sự tan chảy của các chỏm băng ở Bắc Cực khi khí hậu nóng lên.

Ông nói: "Đã có một sự tan chảy băng với tốc độ kỷ lục vào năm ngoái và năm nay. Băng trên biển tan chảy, nước biển dâng lên và sẽ đưa nhiều hơi nước vào không khí hơn."

Khi biến đổi khí hậu trở nên nghiêm trọng hơn, khu vực này sẽ phải đối mặt với thời tiết lạnh giá khắc nghiệt hơn nữa trong tương lai, ông nói.

Chuyên gia này cũng cho biết thêm: "Không có (lời giải thích) nào khác. Biến đổi khí hậu thực sự đang ngày càng sâu sắc và có sự đồng thuận giữa các nhà khoa học toàn cầu rằng loại hiện tượng lạnh giá này sẽ ngày càng trở nên tồi tệ hơn trong tương lai."

Kevin Trenberth, từ Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia Mỹ (NCAR), cũng đồng ý rằng "các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ là điều bình thường mới. Chúng ta chắc chắn có thể dự đoán rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ tồi tệ hơn trước đây."

Cũng theo Kevin, các chu kỳ khí hậu El Ninõ và La Ninã ở Thái Bình Dương sẽ ảnh hưởng đến thời tiết trên toàn thế giới.

Ông nói, La Ninã, hiện tượng thường có tác dụng làm mát nhiệt độ toàn cầu, cũng là một trong những nguyên nhân gây ra đợt lạnh giá hiện nay. "Chắc chắn có một sự biến đổi tự nhiên lớn xảy ra trong thời tiết nhưng… hiện tại chúng ta đang ở giai đoạn La Ninã".

An Bình