Thông điệp ngoại giao của Vua Charles III

Vua Charles III tiếp Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. (Nguồn: Getty Images)

Trong chế độ quân chủ lập hiến Anh, Vua Charles III là nguyên thủ quốc gia, nắm giữ quyền lực tượng trưng, trong khi quyền hành pháp thuộc về Thủ tướng và các bộ trưởng nội các, những người điều hành đất nước nhân danh Hoàng gia.

Tuy nhiên, những động thái gần đây của Vua Charles III cho thấy quyền lực mềm to lớn của Hoàng gia, thể hiện hình ảnh nhà ngoại giao tinh tế của xứ sở sương mù trong bối cảnh thế giới đầy biến động.

Lời mời đặc biệt

Ngày 27/2, bức thư của Vua Charles III kèm lời mời Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm cấp Nhà nước lần thứ hai được Thủ tướng Anh Keir Starmer trao tận tay tới ông chủ Nhà Trắng tại Phòng Bầu dục.

“Tôi rất hân hạnh được mang theo bức thư từ Đức vua. Nhân dịp này, Đức vua gửi lời chúc tốt đẹp nhất và lời thăm hỏi tới ông, Ngài cũng yêu cầu tôi tận tay giao bức thư này cho Tổng thống. Điều này thực sự đặc biệt, chưa từng có tiền lệ. Đây là sự kiện mang tính lịch sử”, Thủ tướng Starmer nhấn mạnh khi trao bức thư có chữ ký tay của Vua Charles III tới Tổng thống Donald Trump.

Năm 2019, trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện chuyến thăm cấp Nhà nước tới Vương quốc Anh theo lời mời của Nữ hoàng Elizabeth II. Trong lịch sử, chưa từng có tiền lệ một Tổng thống Mỹ thực hiện hai chuyến thăm cấp Nhà nước tới Anh.

Do đó, giới quan sát chính trị nhận định lời mời của Vua Charles III là một bước đi có tính toán của London, nhằm củng cố và gia tăng sự ủng hộ từ nhà lãnh đạo Mỹ trong bối cảnh châu Âu và Anh đang đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có vấn đề thuế quan và an ninh khu vực liên quan xung đột Nga-Ukraine.

Theo nhà sử học và bình luận hoàng gia Carolyn Harris, dù không can thiệp chính trị, Vua Charles III vẫn có thể phát huy quyền lực mềm thông qua ngoại giao, đóng vai trò cầu nối đưa các bên xích lại gần nhau.

Bà Carolyn Harris nhấn mạnh: “Nhà vua có khả năng đưa ra những lời mời mà hiếm ai từ chối. Chính phủ Anh đặc biệt kỳ vọng vào hiệu quả của điều này với ông Trump, người vốn rất ngưỡng mộ chế độ quân chủ”.

Có thể thấy, sự yêu mến Hoàng gia Anh và sức hút của chế độ quân chủ đang được Vua Charles III khai thác mạnh mẽ trong nỗ lực làm dịu đi mối quan hệ Anh - Mỹ vào thời điểm Washington đang hành xử khó lường đối với các đồng minh cũ.

Tiếp đón khách quý

Tiếp đó, ngày 2/3, Vua Charles III nồng nhiệt chào đón Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại khu điền trang Sandringham ở Norfolk. Cuộc gặp diễn ra ngay sau khi ông Zelensky tham dự Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt của Liên minh châu Âu (EU) tại London và trước đó, có cuộc tranh luận căng thẳng với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng (28/2).

Cũng tại khu điền trang Sandringham, khuôn viên nghỉ dưỡng nổi tiếng của Hoàng gia Anh, chỉ sau đó một ngày (3/3), Vua Charles III tiếp Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong bối cảnh Tổng thống Trump tái đề xuất sáp nhập Canada vào Mỹ. Sau cuộc gặp, Thủ tướng Trudeau đăng tải lên mạng xã hội cho biết hai bên đã trao đổi về những vấn đề quan trọng đối với người dân Canada, trong đó trên hết là “tương lai độc lập và có chủ quyền của Canada”.

Theo nhận định của nhà sử học Carolyn Harris, các cuộc gặp tạo tình thế khó xử cho Vua Charles III khi Anh, Ukraine và Canada có những ưu tiên khác nhau vào thời điểm này. Trong khi Tổng thống Zelensky và Thủ tướng Trudeau tập trung vào mối đe dọa đối với chủ quyền, thì Thủ tướng Starmer lại đang cố gắng duy trì quan hệ thương mại hài hòa với Mỹ.

Không lâu sau, các nhà quan sát đã tinh ý nhận thấy Vua Charles III đeo một số huy hiệu quân sự Canada trên ngực áo trong chuyến thăm tàu sân bay của Hải quân Hoàng gia.

Bà Carolyn Harris cho biết, một số nguồn tin tiết lộ Vua Charles III đặc biệt quan tâm đến tình hình Canada. Việc Nhà vua đeo huy hiệu quân sự Canada là cách thể hiện sự ủng hộ tinh tế mà không cần đưa ra tuyên bố chính thức, tránh gây khó xử cho Thủ tướng Anh. Trong khi đó, nhà sử học và bình luận Hoàng gia Ed Owens nhận định: “Đây thực sự là một tuần đầy thú vị trong ngoại giao và Hoàng gia Anh”.

Đáng chú ý, việc các cuộc gặp diễn ra tại Sandringham cũng mang một thông điệp đặc biệt. Vì khu điền trang này là tài sản riêng của Vua Charles III, không thuộc sở hữu của chính phủ Anh, nên đây được xem là cách tinh tế để Nhà vua thể hiện sự ủng hộ và thiện cảm cá nhân với các lãnh đạo Ukraine hay Canada, thay vì phản ánh lập trường chính thức của nước Anh.

Những nỗ lực ngoại giao này của Vua Charles III diễn ra ngay trước thềm lễ kỷ niệm Ngày Khối thịnh vượng chung tại Tu viện Westminster (10/3). Trong bối cảnh xuất hiện nhiều hoài nghi về vai trò và sự gắn kết của Khối thịnh vượng chung, Nhà vua dường như muốn đưa ra thông điệp: Trước những biến động của thế giới, Khối thịnh vượng chung sẽ đoàn kết và khẳng định vai trò bằng cách kết nối các quốc gia gần nhau hơn.

Huyền Trâm (theo CBC)

Huyền Trâm