Thông điệp từ AEM 57: ASEAN vững vàng hội nhập kinh tế sâu rộng

Quang cảnh Hội nghị AEM 57. (Ảnh: TTXVN phát)

Trong bối cảnh các biện pháp bảo hộ và thuế quan đang đe dọa thương mại tự do, các nền kinh tế Đông Nam Á đã gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng thị trường khu vực vẫn rộng mở cho kinh doanh.

Các cuộc họp trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM) đã thành công trong việc củng cố sự đoàn kết và tập trung vững chắc vào việc làm sâu sắc hơn hội nhập khu vực.

Mục tiêu trở thành khối kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2030 của ASEAN vẫn không thay đổi bất chấp các động lực địa chính trị đang dịch chuyển. Hội nghị AEM lần thứ 57 và các hội nghị liên quan đã đạt được "tiến bộ tốt đẹp" đối với 18 Mục tiêu kinh tế ưu tiên (PED), đồng thời thúc đẩy các sáng kiến quan trọng như nâng cấp Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), hợp tác kỹ thuật số và cam kết hỗ trợ Timor Leste gia nhập khối.

Trong suốt 5 ngày làm việc (từ 22-26/9), các bộ trưởng ASEAN đã tiến hành hơn 20 cuộc họp, tương tác với 11 đối tác đối thoại, hướng tới việc thống nhất thị trường khu vực và chống lại xu hướng phân mảnh.

Bất chấp những thách thức như việc Mỹ áp thuế bổ sung đối với dược phẩm ngay trước thềm hội nghị, ASEAN vẫn không nao núng, chọn cách chủ động đối phó với các trở ngại thay vì trả đũa.

Phản hồi từ các cường quốc như Mỹ, Trung Quốc cho đến các nền kinh tế mới nổi như Chile và Bangladesh cho thấy ASEAN ngày càng chứng tỏ là một khu vực kinh tế chiến lược và hấp dẫn. Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Jamieson Greer đã ca ngợi những nỗ lực của ASEAN trong việc củng cố chuỗi cung ứng và mở rộng tiếp cận thị trường.

Các đối tác đối thoại thừa nhận rằng ASEAN hiện là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc tái khẳng định cam kết trong khuôn khổ ASEAN+3, mong muốn hợp tác sâu rộng hơn trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn, thương mại kỹ thuật số, tăng trưởng xanh và ổn định tài chính khu vực. Thương mại với 3 đối tác này đạt 1.200 tỷ USD vào năm ngoái, chiếm gần 1/3 tổng kim ngạch của ASEAN.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) cũng đang thu hút sự quan tâm ngày càng lớn, với 4 nền kinh tế gồm Hong Kong (Trung Quốc), Sri Lanka, Chile và Bangladesh đều bày tỏ ý định tham gia. Trong khi Hiệp định khung kinh tế kỹ thuật số ASEAN (DEFA), dự kiến ký kết vào tháng 10 tới, được kỳ vọng sẽ tăng gấp đôi quy mô kinh tế số của khu vực lên 2.000 tỷ USD vào năm 2030.

Liên quan tới các đối tác khác, ASEAN và Canada đang đạt tiến triển ổn định trong đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA), dự kiến hoàn tất vào năm 2026. Thụy Sĩ cũng bày tỏ sự quan tâm đến việc tăng cường quan hệ với ASEAN.

Các cuộc họp cũng chứng kiến một số kết quả quan trọng, bao gồm việc hoàn tất đàm phán nâng cấp ATIGA, thành lập Hội đồng điều phối chuỗi cung ứng ASEAN (ASCCC) và ký kết Hiệp định khung ASEAN về cạnh tranh (AFAC).

Nhân chuỗi sự kiện này, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã kêu gọi ASEAN thể hiện vai trò lãnh đạo trước những thách thức toàn cầu, nhấn mạnh việc củng cố chuỗi cung ứng, trao quyền cho doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs), đầu tư vào bền vững và đổi mới sáng tạo. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Timor Leste dự kiến được kết nạp vào ASEAN vào cuối tháng 10, coi đây là một cột mốc giúp củng cố sự đoàn kết khu vực.

Nhìn về phía trước, ASEAN dự kiến sẽ hoàn tất một số thỏa thuận quan trọng tại hội nghị cấp cao vào tháng 10 tới, bao gồm Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc phiên bản 3.0 (ACFTA 3.0), ATIGA nâng cấp và Hiệp định bao trùm thương mại ASEAN-Ấn Độ.

Các cuộc họp trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN tại Kuala Lumpur đã củng cố thông điệp rằng ASEAN quyết tâm tăng cường khả năng phục hồi và hướng tới tăng trưởng dựa trên tri thức và giá trị gia tăng trong một thế giới ngày càng bất ổn và phân mảnh./.

(TTXVN/Vietnam+)