Thống đốc giải đáp 'nỗi oan' doanh nghiệp khó khăn, ngân hàng lãi khủng

Đại biểu Trần Văn Lâm chất vấn Thống đốc.

Sáng 9/6 Quốc hội tiếp tục chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng về những vấn đề liên quan đến điều hành chính sách tiền tệ.

Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) đặt vấn đề, trong thời gian qua, khi hệ thống ngân hàng gặp khó khăn, nhất là khi đối mặt với các khoản nợ xấu thì cả hệ thống chính trị đã góp sức hỗ trợ.

Tuy nhiên, có những ý kiến cho rằng, mức độ chia sẻ của ngân hàng đối với doanh nghiệp, người dân đối với đất nước là chưa tương xứng khi mà kinh tế đất nước trong 2 năm qua tăng trưởng thấp kỷ lục, rất nhiều doanh nghiệp đổ vỡ, phá sản, ngừng hoạt động, rút khỏi thị trường, người dân thì gặp vô vàn khó khăn, lao đao vì dịch, nhiều khoản nợ ngân hàng đến hạn không trả được, nợ xấu tăng trở lại nhưng hầu hết các ngân hàng vẫn lợi nhuận cao, chia lãi khủng.

"Đề nghị Thống đốc đánh giá và chia sẻ về sự đồng hành của ngân hàng đối với doanh nghiệp, nền kinh tế đất nước ta trong thời gian vừa qua và giải pháp nào trong thời gian tới? Liệu đây là nỗi oan thị kính hay nỗi oan gì?", đại biểu nêu chất vấn.

Phần trả lời, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nói, từ khi đại dịch Covid-19 xảy ra năm 2020 đến nay, các tổ chức tín dụng đã thực hiện miễn, giảm lãi cho vay đối với doanh nghiệp và người dân khoảng 48.000 tỷ đồng.

Thống đốc nhấn mạnh đây là con số đáng được ghi nhận bởi vì bản thân hệ thống ngân hàng hoạt động là trung gian tài chính, hoạt động ngân hàng cũng gắn liền với rủi ro và nợ xấu nên cần có dự phòng cho việc xử lý các khoản nợ xấu này.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội, ngày 9/6

Theo Thống đốc, trong thời gian vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã ban hành thông tư cho phép các tổ chức tín dụng thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho doanh nghiệp của người dân, bằng cách này nhiều doanh nghiệp và người dân có thể vay nợ trở lại. Nhờ thế trong 5 tháng đầu năm 2022, tín dụng đã tăng 8%, ở mức rất cao so với chỉ tiêu là 14% của cả năm 2022.

Người đứng đầu Ngân hàng nhà nước cũng giải thích, các tổ chức tín dụng cũng là một doanh nghiệp, cũng có mục tiêu kinh doanh vì lợi nhuận. Nhưng các tổ chức tín dụng khác với các doanh nghiệp khác, bởi vì số vốn của một doanh nghiệp khác không lớn nhưng quy mô tài sản và vốn của các ngân hàng rất lớn.

Con số cụ thể được Thống đốc nêu là cuối năm 2020, toàn hệ thống các tổ chức tín dụng có tổng tài sản là 14 triệu tỷ đồng, nhưng đến tháng 3/2022 đã lên đến hơn 16 triệu tỷ đồng và tín dụng đã là 12 triệu tỷ đồng.

Ví dụ một ngân hàng thương mại nhà nước có tài sản là 1,6-1,7 triệu tỷ đồng, nếu lợi nhuận sinh lời là 20.000 tỷ đồng trên tổng tài sản là 1,6-1,7 triệu tỷ đồng thì cũng không phải là lớn, tỷ lệ sinh lời trên tổng tài sản hoặc tỷ lệ sinh lời trên vốn của các tổ chức tín dụng so với một số các doanh nghiệp ở các ngành khác thì không cao, Thống đốc giải "nỗi oan" đại biểu đề cập.

Ngay sau đại biểu Trần Văn Lâm, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) chất vấn Thống đốc xử lý như thế nào 2 tình huống thực tế đang diễn ra: một, mặt bằng lãi suất quốc tế đang và sẽ tiếp tục gia tăng trong khi mặt bằng lãi suất trong nước được yêu cầu phải giữ ổn định, thậm chí phấn đấu để giảm thêm.

Hai, Ngân hàng Nhà nước hiện buộc phải kiểm soát tổng phương tiện thanh toán cho nền kinh tế chủ yếu thông qua việc siết van tín dụng cấp vốn cho nền kinh tế. Đồng thời lại được yêu cầu nới hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại để triển khai nhanh gói hỗ trợ lãi suất cho vay theo Nghị quyết 43. Thống đốc sẽ chọn giải pháp hy sinh mỗi thứ mỗi tý hay không làm gì, hoặc có giải pháp nào khác để đạt được mọi mục tiêu trên.

Thêm một lần nhắc lại là Ngân hàng Nhà nước cũng phải chịu áp lực và cũng rất khó giải bài toán trên thế giới lãi suất tăng cao như vậy nhưng yêu cầu trong nước phải ổn định, mà thậm chí còn phải phấn đấu giảm, Thống đốc nói: "Đây là một việc rất khó. Chúng tôi cho rằng chắc chắn phải cân đối một cách hài hòa giữa các giải pháp, không thể theo một chiều hướng nào. Như hôm qua chúng tôi cũng báo cáo Quốc hội, kể cả các giải pháp về điều hành tín dụng, lãi suất, tỷ giá và các công cụ khác thì cũng cần phải điều hành, phải phối hợp đồng bộ và phải phù hợp với những diễn biến sao cho có lợi nhất đối với ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, nhưng không chủ quan đối với lạm phát".

Phát biểu cuối phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội thuộc trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước nhìn chung còn chậm, nhất là việc triển khai gói tín dụng hỗ trợ lãi suất 2% trong thực tế.

Việc xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 của Quốc hội chưa đạt được mục tiêu, áp lực nợ xấu gia tăng do khó khăn tác động nặng nề của đại dịch COVID-19.

Việc phê duyệt Đề án cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025 cũng còn chậm, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu ngành ngân hàng tổ chức triển khai quyết liệt Đề án cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025. Phát triển hệ thống tổ chức tín dụng theo hướng các tổ chức tín dụng trong nước đóng vai trò chủ lực hoạt động lành mạnh, chất lượng, hiệu quả, công khai và minh bạch, đáp ứng các chuẩn mực về an toàn hoạt động ngân hàng và tiệm cận thông lệ quốc tế.

Nguyễn Lê