Thống đốc: Không dùng tiền ngân sách để cho vay không tài sản đảm bảo với lãi suất 0%

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng giải trình tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 10/6

Thông tin này được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nêu khi giải trình tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 10/6, về dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Các tổ chức tín dụng.

Theo quy định hiện hành, thẩm quyền cho vay đặc biệt 0% một năm, không có tài sản đảm bảo là của Thủ tướng. Nhưng ở lần sửa luật này cơ quan quản lý đề xuất phân quyền quyết việc này cho Ngân hàng Nhà nước.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết nguồn tiền để cho vay đặc biệt được Ngân hàng Nhà nước không dùng ngân sách, mà lấy từ nguồn thực hiện chức năng của ngân hàng trung ương về phát hành tiền.

"Do vậy, việc Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt có lãi suất 0% không dẫn tới rủi ro ngân sách nhà nước phải bù lãi suất", bà Hồng nói.

Tuy nhiên tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì tiếp tục rà soát, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát các quy định về xử lý các khoản cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước theo quy định về chế độ tài chính của Ngân hàng Nhà nước.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước chỉ cho hai trường hợp. Một là, tổ chức tín dụng bị rút tiền hàng loạt, để chi trả cho người gửi tiền. Hai là, việc cho vay này để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc của các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. Và chỉ áp dụng sau các biện pháp nghiệp vụ như tái cấp vốn, thị trường mở...

Như vậy, theo bà Hồng, hoạt động cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là hoạt động cần thiết, ngăn chặn hiện tượng rút tiền hàng loạt tại tổ chức tín dụng cũng như hạn chế nguy cơ rủi ro lan truyền sang tổ chức tín dụng khác hoặc để hỗ trợ cho phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc, nhằm tái cơ cấu các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt.

Thống đốc khẳng định: "Hoạt động cho vay đặc biệt nhằm mục tiêu đảm bảo an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, an ninh trật tự, an toàn xã hội, không nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các tổ chức tín dụng được vay đặc biệt".

Liên quan đến nội dung trên, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính băn khoăn về mức lãi suất 0% của khoản vay đặc biệt. Theo ông, đây là nội dung quan trọng, ảnh hưởng tới ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia và nguồn lực nền kinh tế.

Thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã xin ý kiến cấp có thẩm quyền nội dung này, nhưng chưa rõ mức lãi suất là 0% như tại dự thảo luật hay không. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Ngân hàng Nhà nước - cơ quan chủ trì soạn thảo - rà soát, hoàn thiện quy định về mức lãi suất với khoản vay đặc biệt trên cơ sở ý kiến của cấp có thẩm quyền.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tán thành việc phân cấp quyền cho vay đặc biệt từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước, để giải quyết nhanh các vướng mắc trong tái cơ cấu các tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt. Ông đề nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước rà soát, hướng dẫn cụ thể cho chính quyền địa phương trong xử lý tài sản đảm bảo các khoản nợ xấu, sau khi sắp xếp lại chính quyền từ 3 cấp còn 2 cấp.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết cơ quan này sẽ rà soát, sửa Thông tư 37/2024 liên quan tới tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt, nhằm kiểm soát dòng tiền để tránh rủi ro, lạm dụng chính sách và ngăn ngừa, hạn chế tổn thất có thể xảy ra. Cơ quan này cũng rà soát, ban hành văn bản hướng dẫn chính quyền địa phương sau khi sắp xếp, đảm bảo việc xử lý tài sản đảm bảo của khoản vay nợ xấu không bị gián đoạn.

Dự kiến Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng ngày 17/6.

Bảo Ngọc