Tham vọng mới của bầu Đức

Mới đây, tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025 của Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAGL; HoSE: HAG), bầu Đức (Đoàn Nguyên Đức - Chủ tịch HĐQT) cho biết, ngoài 3 sản phẩm chủ lực là sầu riêng, chuối và heo, thời gian tới đây, công ty sẽ mở rộng thêm 2 loại cây nữa là dâu tằm và cà phê. Mục đích của bầu Đức là để đa dạng hóa sản phẩm, hướng tới doanh thu phân bổ đồng đều với các loại cây.

Đáng nói, HAGL cho biết khi đưa vào thu hoạch, nếu thị trường Trung Quốc có ảnh hưởng loại này thì cũng có các loại khác để thay thế. Bởi đây đang là thị trường chủ lực chiếm 70% cơ cấu doanh thu của công ty.

Năm 2023, bầu Đức gây xôn xao với chuyện đổi dài lấy ngắn, chọn một cây một con trong hành trình nông nghiệp.

Đây không phải lần đầu ông Đoàn Nguyên Đức đưa ra những tuyên bố về định hướng kinh doanh mới trong nông nghiệp. Trước đó cả một thập niên về trước, HAGL cũng đã từng gây xôn xao với nhà đầu tư với từng bước chân vào nông nghiệp, đặt cược vào các loại cây như cao su, cọ dầu, mía đường và sau đó là chăn nuôi bò…

"Làn gió mới" của Hoàng Anh Gia Lai

Năm 2023, bầu Đức gây xôn xao với chuyện đổi dài lấy ngắn, chọn một cây một con trong hành trình nông nghiệp. Nhưng sau một năm, tình thế thay đổi, bầu Đức - người từng cho rằng "1 cây, 1 con" (tức cây chuối, con heo) là chân ái, đã đổi định hướng thành "2 cây, 1 con" (tức cây chuối, cây sầu riêng và con heo). Nhưng sau đó, HAGL lại có những động thái "dứt áo", hoàn toàn không còn liên quan gì đến Bapi - heo ăn chuối từng khiến vị đại gia này mất ngủ.

Sang năm 2025, khái niệm kinh doanh mới của vị doanh nhân này lại lần nữa thay đổi với trụ cột là "4 cây, 1 con" (tức chuối, sầu riêng, dâu, cà phê và con heo).

Về heo, HAGL cho biết, do trục trặc nguồn vốn nên phải khựng lại 1 năm, do đó doanh số heo thấp dù giá heo rất tốt. Đến nay, Hoàng Anh Gia Lai đang bắt đầu tái đàn. Thực tế, tái đàn đến lúc có heo thì mất gần cả năm nên doanh số heo sẽ bắt đầu tăng vào cuối năm nay, đầu năm 2026.

Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025, bầu Đức cho biết, mô hình mới "4 cây, 1 con" được công bố với hai loại cây trồng chiến lược bổ sung là cà phê chè (Arabica) và dâu tằm, cả hai đều hướng đến thị trường xuất khẩu có giá trị cao.

Dâu tằm được bầu Đức mô tả là cây trồng "lợi nhuận cao nhất trên mỗi ha", trong khi cà phê chè với giá khoảng 9.000 USD/tấn, hứa hẹn sẽ là mặt hàng tiềm năng ở các thị trường khắt khe như Nhật, Hàn Quốc, châu Âu.

Sau sầu riêng, bầu Đức mô tả dâu tằm là cây trồng "lợi nhuận cao nhất trên mỗi ha".

Chia sẻ về 2 loại cây mới, bầu Đức cho biết đã đề nghị với các tổ chức tín dụng và họ đồng ý tài trợ vốn. Năm 2025, HAGL sẽ dùng nguồn lợi nhuận để lại cùng vốn hỗ trợ tín dụng để đầu tư vào 2.000 ha dâu. Đây là loại cây mới mà HAGL đã bắt đầu thí điểm vào 2024.

"Chúng tôi đã đầu tư cả nhà máy tơ, đã hoàn thiện cách đây 4 ngày. Trên 1ha đất, dâu sẽ "ngon hơn" tất cả các loại cây mà ta làm. Năm nay sẽ đầu tư 2.000 ha dâu, trồng dâu nuôi tằm, ra tơ xuất khẩu", Chủ tịch HAGL chia sẻ tại ĐHĐCĐ thường niên 2025. Bên cạnh đó, HAGL cũng đang đầu tư 2.000 ha cà phê, loại cà phê chè vì giá hiện tại đã lên tới 9.000 USD/tấn, diện tích cà phê này ở Việt Nam còn rất hạn chế.

Trong chiến lược 30.000 ha đến năm 2030, Hoàng Anh Gia Lai cho biết sẽ dành 2.000 ha trồng dâu tằm và 4.000 ha cà phê Arabica. Trong đó, năm 2025 trồng 2.000 ha dâu và 2.000 ha cà phê trước. Năm 2026 tiếp tục trồng thêm 2.000 ha cà phê để hoàn thiện vùng nguyên liệu. Nếu đi đúng tiến độ, thì từ năm 2027 trở đi, cây cà phê sẽ bắt đầu có thu hoạch và sẽ mang lại dòng tiền ổn định, lợi nhuận cao.

Những bài học đắt giá trong quá khứ

Trước đó, trong hành trình kinh doanh của bầu Đức, không ít lần vị đại gia này tuyên bố gắn bó với một cây trồng nào đó. Tuy nhiên, sau đó cũng là vô số lần "chia tay" sau khi thay đổi chiến lược với nông nghiệp.

Con đường làm nông nghiệp với chủ lực là cây cao su được bầu Đức bắt đầu từ cuối năm 2007, với những cánh rừng cao su bạt ngàn ở Lào. Tính tổng cộng diện tích trồng cao su ở ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia của Hoàng Anh Gia Lai đã tăng rất nhanh trong giai đoạn từ 2008 - 2012.

Còn nhớ vào năm 2014, bầu Đức từng tuyên bố "Bán nhà cũng phải trồng cao su". Tuy vậy nhưng Bầu Đức trồng cây lúc giá cao, nhưng đến lúc có thể thu hoạch thì giá lại liên tục lao dốc.

Ông Đoàn Nguyên Đức - Chủ tịch HĐQT HAGL.

HAGL bắt đầu xoay chuyển sang nuôi bò, để "cứu" tập đoàn trong những năm khủng hoảng tài chính do chi phí đội lên quá cao. Khi các lĩnh vực khác bế tắc thanh khoản, nguồn thu từ chăn nuôi bò là động lực chính để thúc đẩy dòng tiền.

Vai trò của đàn bò lớn đến mức khiến bầu Đức bày tỏ thẳng thắn vào năm 2016: "Không có bò thì chúng tôi cũng… bò luôn". Mặc dù vậy, khi biên lợi nhuận nuôi bò giảm nhanh, đàn bò cuối cùng cũng đã giảm dần về số lượng nhường chỗ cho trái cây và vật nuôi ngắn ngày là chuối và heo.

Song, sau ngày tìm được chân ái với heo và chuối, tình hình kinh doanh của HAGL đã chứng kiến sự đổi mới rõ rệt. HAGL cũng tiến gần đến với lời hứa "xóa lỗ lũy kế" của bầu Đức.

Theo đó, quý I/2025, doanh thu thuần của HAGL đạt 1.380 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả, HAGL báo lãi sau thuế 340,7 tỷ đồng, tăng 59% so với quý I/2024. Đây cũng là quý có lãi thứ 16 liên tiếp của doanh nghiệp sau giai đoạn dài chìm trong thua lỗ.

Cũng nhờ đó mà lỗ lũy kế tính đến cuối tháng 3/2024 của công ty đã được thu hẹp từ 423 tỷ đồng xuống còn 83 tỷ đồng, tiến sát mục tiêu xóa lỗ lũy kế vào cuối năm nay.

HAGL cho biết lợi nhuận tăng trưởng mạnh nhờ vào biên lợi nhuận gộp cải thiện từ mảng kinh doanh chuối, đồng thời chi phí tài chính giảm do công ty đã trả phần lớn nợ trái phiếu và hoàn nhập dự phòng khoản đầu tư tài chính dài hạn.

Nguyễn Phương Anh