Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cảnh báo rủi ro hệ thống khi nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào nguồn vốn tín dụng

Phải làm mới động lực tăng trưởng, tránh dồn gánh nặng vào hệ thống tín dụng

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, sau 40 năm đổi mới, kinh tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, quá trình phát triển cũng bộc lộ nhiều tồn tại, đòi hỏi cần rà soát lại toàn diện các động lực tăng trưởng để "làm mới", như yêu cầu của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Quốc hội đã đặt ra.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng tham gia trả lời chất vấn. Ảnh: TRỌNG HẢI

Dưới góc độ đầu tư, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ rõ, tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào vốn, trong khi hiệu quả sử dụng vốn chưa cao, thể hiện ở chỉ số ICOR (hiệu quả sử dụng vốn đầu tư) của Việt Nam còn cao hơn nhiều nước trong khu vực và thế giới.

Bên cạnh đó, vốn FDI tuy được thu hút nhiều nhưng chúng ta chưa tận dụng được lợi thế về nguồn vốn, chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản trị và chưa có sự kết nối giữa khu vực FDI với doanh nghiệp trong nước. Do đó, Thống đốc cho rằng cần có chiến lược mới về thu hút FDI, lấy chuyển giao công nghệ, kết nối nội địa làm trọng tâm.

Cảnh báo rủi ro khi dư nợ tín dụng/GDP đã lên tới 134%

Đáng chú ý, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu rõ dư nợ tín dụng/GDP của Việt Nam đến cuối năm 2024 đã đạt 134%, cho thấy nền kinh tế đang phụ thuộc quá nhiều vào vốn tín dụng ngân hàng. "Nếu tiếp tục như vậy, sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống và có thể gây hệ lụy cho nền kinh tế", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cảnh báo, đồng thời nhấn mạnh như vậy thì khó có thể vừa tăng trưởng cao lại đi đôi với bền vững.

“Đây là một vấn đề mà cả Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng như các bộ, ngành điều hành kinh tế vĩ mô trong giai đoạn tới hết sức lưu ý khi cân đối nguồn vốn cho các mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

Với hàng loạt dự án lớn chuẩn bị triển khai từ nay đến năm 2030 như 2.000km đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, sân bay, cảng biển, quy hoạch điện VIII, chuyển đổi năng lượng theo cam kết COP26, Thống đốc nêu quan điểm, các cơ quan chức năng cần tính toán rõ ràng nguồn vốn, khả năng vay, phân kỳ đầu tư, tránh bị động khi khởi công dự án, đồng thời không tạo áp lực lớn đến rủi ro vĩ mô, để “chúng ta đạt được tăng trưởng cao nhưng đi đôi với bền vững”.

Ngành ngân hàng tiếp tục là huyết mạch hỗ trợ tăng trưởng

Với vai trò là “huyết mạch của nền kinh tế”, hệ thống ngân hàng tiếp tục huy động vốn nhàn rỗi để cho vay, từ đó kích hoạt, dẫn dắt và lan tỏa các động lực tăng trưởng như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu. Theo thống kê, trong nhiệm kỳ này, tín dụng tăng bình quân 14-15%/năm, cao hơn nhiều quốc gia trong khu vực.

Để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng 2025, Ngân hàng Nhà nước đặt chỉ tiêu tín dụng khoảng 16% và sẵn sàng điều chỉnh linh hoạt nếu lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát.

Ngoài ra, hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục phát triển mạnh, đa dạng hóa dịch vụ tiện ích phục vụ người dân, doanh nghiệp. Ngành ngân hàng là một trong những ngành tiên phong trong chuyển đổi số, qua đó giúp doanh nghiệp và người dân tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Với vai trò điều hành chính sách tiền tệ trong nền kinh tế có độ mở lớn, Thống đốc khẳng định: “Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo sát diễn biến để điều hành linh hoạt; thực hiện các giải pháp điều hành hợp lý, với thời lượng, thời gian hợp lý để góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường ngoại hối và đảm bảo an toàn hệ thống”.

Chính sách hỗ trợ lãi suất 2% - sẽ có hướng dẫn khắc phục bất cập

Về việc triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho các dự án xanh, tuần hoàn theo yêu cầu của Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: Bộ Tài chính đang xây dựng kênh cho vay từ các quỹ, còn nếu vay qua ngân hàng thương mại, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để ban hành hướng dẫn cụ thể, khắc phục bất cập của gói hỗ trợ lãi suất 2% trong chương trình phục hồi nền kinh tế trước đây.

Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Tài chính để cân nhắc lồng ghép chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp được hưởng hỗ trợ lãi suất theo Nghị quyết số 68.

Ngay sau phần phát biểu của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu ngành ngân hàng khẩn trương có kế hoạch và giải pháp hiệu quả cho chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, bởi đây là lĩnh vực rất khó, nhưng cũng là một trong những giải pháp doanh nghiệp đặc biệt quan tâm.

CHIẾN THẮNG