Thống đốc nói về cho vay đặc biệt lãi suất 0%

Trả lời một số nội dung đại biểu quan tâm về dự án sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng sáng 29/5, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết thẩm quyền cho vay đặc biệt 0% một năm, không có tài sản đảm bảo là của Thủ tướng. Nhưng ở lần sửa luật này cơ quan quản lý đề xuất phân quyền quyết việc này cho NHNN.

Theo bà Hồng, việc cho vay không có tài sản đảm bảo và lãi suất bằng 0% không phải là việc làm thường xuyên, liên tục, mà là trường hợp rất đặc biệt. Cho vay đặc biệt chỉ có 2 trường hợp: Một là xảy ra rút tiền hàng loạt; hai là tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt.

Lãnh đạo NHNN nhấn mạnh, Luật Các tổ chức tín dụng hiện nay đã thiết kế rất nhiều quy định để phát hiện từ sớm, từ xa với các ngân hàng, khi cần thiết thì đưa vào giai đoạn can thiệp sớm. Ở giai đoạn này, đã thực hiện các giải pháp yêu cầu tổ chức tín dụng, cổ đông thực hiện.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng.

Khi xét cho vay đặc biệt, NHNN bao giờ cũng yêu cầu các ngân hàng có tài sản bảo đảm. Chỉ khi nào khó khăn lắm, không còn tài sản bảo đảm thì mới quyết định cho vay không có tài sản bảo đảm.

Bà Hồng cho biết với biến động không ngừng của hệ thống các tổ chức tín dụng và sự phát triển của công nghệ, vấn đề liên quan đến thanh khoản và rút tiền hàng loạt của người dân ngày càng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Giờ đây, người dân ở nhà họ cũng có thể sử dụng trang thiết bị điện tử để rút tiền. Vì vậy, việc điều chỉnh quy định theo hướng xử lý nhanh, kịp thời các vấn đề được đặt ra tại dự luật này.

Đề cập đến việc cho vay đặc biệt áp dụng trong trường hợp rút tiền hàng loạt, Thống đốc cho rằng, đã rút tiền hàng loạt thì sẽ lan truyền rất lớn, nếu không kịp thời ngăn chặn sẽ gây hệ lụy đối với hệ thống.Trước lo ngại việc cho vay lãi suất 0% và không tài sản đảm bảo có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ và lạm dụng, Thống đốc cho biết cơ chế này "không phải việc thường xuyên, liên tục và chỉ áp dụng trong trường hợp rất đặc biệt". Bà nói Luật Các tổ chức tín dụng 2024 đã thiết kế nhiều quy định phát hiện từ sớm từ xa tổ chức tín dụng yếu kém để giám sát đặc biệt.

Khi nằm trong diện can thiệp sớm, các ngân hàng thiếu thanh khoản vẫn được vay của Ngân hàng nhà nước. "Nhưng khoản vay đều có lãi suất chứ không phải là chưa gì đã cho vay lãi suất 0%. Vay đặc biệt lãi suất 0% chỉ có ở trường hợp đã xảy ra rút tiền hàng loạt", bà Hồng nói. Việc này nhằm chặn sớm việc nhiễu loạn hệ thống tín dụng.

Bên cạnh đó, Thống đốc cũng cho biết với các ngân hàng bị đưa vào diện can thiệp sớm hầu hết đều mất thanh khoản, hoạt động rất khó khăn và không sinh lời. Nếu Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt mà kèm theo lãi suất khiến các tổ chức tín dụng thêm khó khăn và khó có thể tái cơ cấu.

Về mặt số lượng hay điều kiện, tiêu chuẩn, bà Hồng cho biết vấn đề này phải căn cứ vào thực tế diễn biến của mỗi ngân hàng. Ví dụ, với sự cố rút tiền hàng loạt thì không chỉ ở những ngân hàng yếu kém. Như vừa qua, ở Mỹ đã xảy ra trường hợp ngân hàng hoạt động liên tục trong 52 năm có lãi, nhưng sự cố rút tiền hàng loạt vẫn xảy ra.

Theo Thống đốc NHNN, nhiều khi sự cố rút tiền hàng loạt không phải xuất phát từ những yếu kém trong quản lý của một tổ chức tín dụng, mà nó có rất nhiều yếu tố khách quan, thậm chí là những tin đồn, hoặc những thông tin khách quan, sự cố về công nghệ, mất dữ liệu... Tất cả đều có thể dẫn đến trường hợp rút tiền hàng loạt, do vậy để đảm bảo an toàn hệ thống cũng cần phải có phương án xử lý rất nhanh để có thể hỗ trợ được.

Hải Nam