Thống nhất trình Quốc hội xem xét miễn, hỗ trợ học phí với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách, không phát sinh thủ tục hành chính

Chiều 25/4, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, triển khai Kết luận của Bộ Chính trị về việc miễn học phí cho học sinh mầm non và học sinh phổ thông trong hệ thống trường công lập; trên cơ sở rà soát quy định hiện hành, ngoài đối tượng được miễn, không phải đóng học phí, hỗ trợ đóng học phí đã được quy định tại pháp luật hiện hành, Nghị quyết sẽ bổ sung các đối tượng được miễn, hỗ trợ đóng học phí chưa được pháp luật quy định đầy đủ là: Trẻ em mầm non dưới 5 tuổi đang học tại các cơ sở giáo dục; học sinh trung học phổ thông, người học Chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục.

Theo đó, Dự thảo Nghị quyết quy định, miễn học phí đối với người học tại các cơ sở giáo dục công lập; Hỗ trợ học phí đối với người học tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. HĐND cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ đóng học phí do NSNN chi trả thông qua các cơ sở giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết. Ảnh: VPQH

Dự kiến, thời gian trình thông qua, ban hành Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV để áp dụng chính sách từ năm học 2025-2026.

Về tác động của chính sách này đến NSNN, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu rõ, căn cứ theo mức học phí tối thiểu bình quân của 03 khu vực (thành thị, nông thôn, miền núi), ước tính, tổng nhu cầu kinh phí NSNN phải chi trả để thực hiện miễn học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông công lập và hỗ trợ học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông dân lập, tư thục ước tính khoảng 30,6 nghìn tỷ đồng. Trong đó: Khối công lập là 28,7 nghìn tỷ đồng; Khối dân lập, tư thục: 1,9 nghìn tỷ đồng).

Mức ngân sách cần đảm bảo sẽ phụ thuộc vào mức học phí cụ thể của từng tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương theo thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh quyết định.

Tổng NSNN đã thực hiện miễn (không thu) học phí đối với trẻ em mầm non 5 tuổi; học sinh tiểu học; học sinh THCS từ năm học 2025-2026 là 22,4 nghìn tỷ đồng (Trong đó: Khối công lập là 21,8 nghìn tỷ đồng; Khối dân lập, tư thục: 0,6 nghìn tỷ đồng).

Như vậy, số NSNN phải đảm bảo thêm khi thực hiện chính sách theo Nghị quyết của Quốc hội là 8,2 nghìn tỷ đồng (Trong đó: Khối công lập là 6,9 nghìn tỷ đồng; Khối dân lập, tư thục: 1,3 nghìn tỷ đồng) - Bộ trưởng báo cáo.

Bộ trưởng cũng nêu rõ, người dân là đối tượng trực tiếp thụ hưởng từ chính sách, góp phần giảm bớt gánh nặng kinh tế đối với gia đình khó khăn; thúc đẩy tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ đối với phần học phí tiết kiệm được; tạo tâm lý tích cực, củng cố niềm tin với Đảng và Chính phủ.

Hơn nữa, Dự thảo Nghị quyết chỉ mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách, không làm phát sinh các thủ tục hành chính hiện hành. Ngoài ra, việc hỗ trợ thông qua cơ sở giáo dục, không hỗ trợ qua cha, mẹ và học sinh, sẽ tiết giảm được nhiều thủ tục hành chính.

Đánh giá kỹ lưỡng khả năng cân đối ngân sách

Thẩm tra Dự án Nghị quyết, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát các đối tượng thụ hưởng của chính sách; bổ sung sự cần thiết mở rộng các đối tượng thụ hưởng trong Tờ trình và thể hiện trong các điều, khoản trong dự thảo Nghị quyết.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Về kinh phí thực hiện Nghị quyết, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá kỹ lưỡng khả năng cân đối ngân sách của các địa phương, nhất là các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; bổ sung số kinh phí thực hiện đối với học viên học chương trình giáo dục phổ thông tại cơ sở giáo dục thường xuyên, cơ sở giáo dục khác giảng dạy chương trình giáo dục phổ thông; bổ sung quy định ngân sách trung ương hỗ trợ địa phương chưa cân đối được ngân sách theo quy định của pháp luật về NSNN.

Thảo luận tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, chính sách này của Trung ương nên ngân sách phải đảm bảo nằm trong chi phí giáo dục. Trước đây một số tỉnh, thành thấy chính sách này tốt và tự cân đối, nhưng bây giờ thực hiện ở cấp quốc gia thì phải kế hoạch hóa ngay từ đầu năm để ngành giáo dục đào tạo biết tổng kinh phí được bao nhiêu.

Làm rõ vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, Bộ Tài chính cơ bản thống nhất với đề xuất trong Dự thảo Nghị quyết. Về tổng kinh phí thực hiện, Bộ Tài chính nhận thức đây là nhiệm vụ chung, sẽ tính tổng chi ngân sách chi thường xuyên. Tuy nhiên, để đảm bảo bố trí dự toán thì Bộ Giáo dục và Đào tạo cần đánh giá đầy đủ về số lượng học sinh cả công lập và ngoài công lập để có cơ sở tính toán.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất sự cần thiết ban hành Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Việc ban hành nghị quyết nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục và trách nhiệm của Nhà nước đối với người học, chăm lo cho thế hệ trẻ và bảo đảm an sinh xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát đối tượng thụ hưởng, cơ chế chi trả… hoàn thiện Hồ sơ Dự án Nghị quyết trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 9.

Đ. KHOA