Thông qua cơ chế đặc thù tạo đột phá cho TP.HCM phát triển mô hình TOD

Miễn thuế cho doanh nghiệp nâng cấp cảng hàng không tại Côn Đảo

Sáng 11/12, với đại đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24 tháng 6 năm 2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, có hiệu lực thi hành từ ngày mai (12/12/2025).

Quốc hội chốt miễn, giảm thuế thu nhập cho nhà đầu tư chiến lược từ thực hiện dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không tại Côn Đảo. Ảnh: Media Quốc hội.

Theo đó, bổ sung nhiều dự án liên quan vào danh mục dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược. Trong đó có: dự án cải tạo, di dời nhà trên sông, nhà ven sông, nhà trên kênh rạch, nhà ven kênh rạch có quy mô vốn đầu tư từ 6.000 tỷ đồng trở lên; dự án đầu tư xây dựng hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật - công trình thoát nước có quy mô vốn đầu tư từ 3.000 tỷ đồng trở lên; dự án thuộc khu trọng điểm phát triển đô thị được xác định theo Quy hoạch chung thành phố, Quy hoạch tổng thể thành phố có quy mô vốn đầu tư từ 50.000 tỷ đồng trở lên.

Dự án ưu tiên thu hút đầu tư tại Côn Đảo bao gồm: đầu tư nâng cấp, mở rộng cảng hàng không có quy mô vốn đầu tư từ 10.000 tỷ đồng trở lên; đầu tư bến tàu khách, tàu hàng có quy mô vốn đầu tư từ 2.000 tỷ đồng trở lên; đầu tư xây dựng và kinh doanh công trình giao thông kết hợp thương mại, dịch vụ có quy mô vốn đầu tư từ 3.000 tỷ đồng trở lên…

Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng tại khu thương mại tự do bao gồm: đầu tư bến cảng quy mô vốn từ 75.000 tỷ đồng trở lên; đầu tư trung tâm logistics quy mô vốn đầu tư từ 25.000 tỷ đồng trở lên; đầu tư khu chức năng công nghiệp, đô thị, dịch vụ với quy mô vốn đầu tư từ 20.000 tỷ đồng trở lên.";

Ngoài ra, Nghị quyết cũng quy định thu nhập của nhà đầu tư chiến lược từ thực hiện dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không tại Côn Đảo và các dự án đầu tư mới (như đầu tư bến tàu vốn từ 2.000 tỷ đồng, công trình giao thông kết hợp thương mại vốn từ 3.000 tỷ đồng) được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án, miễn thuế trong 6 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 13 năm tiếp theo.

Trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, địa bàn Côn Đảo là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, có khoảng cách xa với đất liền, toàn bộ nguyên liệu, nhiên liệu, vật tư xây dựng, nhân công xây dựng đều phải đưa từ đất liền ra, dẫn đến chi phí xây dựng tăng cao gấp 2,5 lần, hiệu quả đầu tư thấp.

Do vậy, cần có chính sách ưu đãi đủ hấp dẫn để khuyến khích, thu hút đầu tư, đặc biệt là thu hút nhà đầu tư chiến lược thực hiện các dự án trọng điểm nhằm hoàn thiện đồng bộ hệ thống hạ tầng kết nối Côn Đảo với đất liền… mang lại hiệu quả cao nhất về kinh tế, xã hội, môi trường và nâng cao tiềm lực quốc phòng, an ninh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.

Cho phép xây dựng nhà ở kết hợp công trình thương mại tại nhà ga đường sắt

Nghị quyết cũng quy định nhiều cơ chế, chính sách thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD).

Cụ thể cho phép HĐND thành phố quyết định sử dụng ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 thuộc địa phận thành phố.

Tại nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (đề-pô) và vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 được UBND thành phố xác định phát triển theo mô hình TOD, UBND thành phố được quyết định việc đầu tư xây dựng kết hợp với xây dựng nhà ở, xây dựng công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng.

Ngoài ra, Nghị quyết cũng cho phép nhà ở, công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng tại khu vực nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (đề-pô) được bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua, cho thuê lại theo quy định của pháp luật trong thời hạn hoạt động dự án.

Về quản lý khoản thu phân chia và tỷ lệ phần trăm (%) giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương từ khai thác quỹ đất khu vực TOD, Nghị quyết quy định đối với dự án đường sắt địa phương theo mô hình TOD sử dụng toàn bộ ngân sách của thành phố hoặc vốn ứng trước của nhà đầu tư để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với diện tích đất thu hồi dành cho đường sắt và khu vực TOD, thành phố được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất khu vực TOD để ưu tiên đầu tư các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, các quy định trên nhằm tận dụng được không gian bên trên, bên dưới của các nhà ga, đề - pô; hình thành các khu vực TOD với đa dạng chức năng sử dụng, thuận tiện cho người dân sinh sống, đáp ứng mật độ tập trung dân cư để sử dụng hiệu quả phương tiện giao thông công cộng có sức tải lớn nhưng không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

Đồng thời, mô hình TOD được xem là giải pháp tối ưu để xây dựng một đô thị hiện đại, bền vững và đáng sống trên thế giới.

TP.HCM khi áp dụng mô hình đường sắt đô thị TOD đều phải bảo đảm nghiêm ngặt hành lang bảo vệ an toàn công trình bằng cách thiết lập khoảng lùi, vùng hạn chế hoạt động và cơ chế cấp phép riêng cho mọi hoạt động xây dựng trong phạm vi bảo vệ đường sắt.

Công nghệ áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật chống rung - chống ồn - chống cháy cho các công trình lân cận và bố trí các chức năng phù hợp như: thương mại - dịch vụ ở khu vực tiếp giáp trực tiếp, trong khi nhà ở được đặt cách ly an toàn hoặc xây dựng theo giải pháp kết cấu đặc biệt.

Quy trình thẩm định, giám sát của cơ quan đường sắt được vận hành xuyên suốt nhằm bảo đảm an toàn vận hành và bảo vệ công trình hạ tầng.

Yến Chi