Thông qua về nguyên tắc các nghị quyết sắp xếp cấp xã của 34 tỉnh, thành mới

Phương án và kết quả sắp xếp ĐVHC cấp xã

Thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trên cơ sở đề nghị của UBND 63 tỉnh, thành phố và của Bộ Nội vụ, Chính phủ đã có 34 tờ trình (kèm theo hồ sơ Đề án) trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố mới dự kiến hình thành sau khi sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua về nguyên tắc các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 tại Phiên họp 46

Trong tổng số 10.035 ĐVHC cấp xã hiện nay của cả nước, có 9.907 ĐVHC cấp xã (7.571 xã, 1.719 phường và 617 thị trấn) thực hiện sắp xếp và 128 ĐVHC cấp xã (123 xã, 5 phường) không thực hiện sắp xếp (giữ nguyên) do đã đạt cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số hoặc có yếu tố đặc thù (vị trí biệt lập) theo quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Các tỉnh, thành phố đã xây dựng 3.193 phương án sắp xếp 9.907 ĐVHC cấp xã để hình thành 3.193 ĐVHC cấp xã mới (2.498 xã, 682 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị.

Kết quả sau khi thực hiện sắp xếp, cả nước còn tổng số 3.321 ĐVHC cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 ĐVHC cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).

Có tổng số 3.036/3.193 ĐVHC cấp xã sau sắp xếp (đạt tỷ lệ 95,08%) bảo đảm định hướng tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

157/3.193 ĐVHC cấp xã (chiếm tỷ lệ 4,92%) chưa đạt định hướng tiêu chuẩn nhưng không thể sắp xếp thêm với các ĐVHC cấp xã liền kề. Tại Đề án các địa phương đã giải trình rõ lý do, Chính phủ thống nhất và đề nghị áp dụng quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, sẽ chuyển cơ bản biên chế cấp huyện hiện nay để sắp xếp, bố trí biên chế cho ĐVHC cấp xã mới sau sắp xếp. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay nghiên cứu để cơ bản bố trí làm nòng cốt tại các ĐVHC cấp xã mới; đồng thời tăng cường một số cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã.

Trước mắt, số lượng cán bộ, công chức, viên chức của ĐVHC cấp xã sau sắp xếp không vượt quá tổng số cán bộ, công chức có mặt tại các ĐVHC cấp xã trước sắp xếp (không tính số lượng cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện được bố trí làm việc tại ĐVHC cấp xã).

Sau khi sắp xếp, thực hiện rà soát tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản theo đúng quy định.

Kết thúc hoạt động của người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo quy định của Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tờ trình tại phiên họp

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, trong đợt sắp xếp này, có 10/34 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã thực hiện sắp xếp đối với toàn bộ ĐVHC cấp xã trực thuộc. Nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng các phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã.

Cùng với việc sắp xếp để giảm số lượng, tăng quy mô của ĐVHC, nhiều ĐVHC được cơ cấu lại về phạm vi, tính chất để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế và mở rộng không gian phát triển, xử lý các bất hợp lý về địa lý, thực tiễn quản lý mà không bó hẹp trong ranh giới hành chính cấp huyện, cấp xã hiện nay.

Có tên gọi còn dài hoặc thể hiện thiếu thống nhất

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, phần lớn các ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp được giữ tên gọi của một trong các ĐVHC trước khi thực hiện sắp xếp hoặc sử dụng tên gọi của ĐVHC cấp huyện, có ĐVHC được sử dụng tên gọi mới gắn với yếu tố lịch sử, văn hóa tại địa phương, một số đơn vị sử dụng tên gọi theo hướng lấy tên gọi của ĐVHC trước đây gắn với số thứ tự.

Bên cạnh đó, cũng có trường hợp ghép tên xã kèm tên huyện hiện nay khiến tên gọi của ĐVHC bị kéo dài hoặc đặt tên kèm số thứ tự nhưng cách thể hiện lại thiếu thống nhất ngay trong 1 tỉnh; cá biệt, có trường hợp thay đổi tên gọi ĐVHC nhưng không gắn với sắp xếp, điều chỉnh địa giới ĐVHC có thể làm phát sinh nhiều thủ tục hành chính không cần thiết.

Đối với tỉnh Lạng Sơn, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp vừa nhận được Tờ trình số 139/TTr-UBND ngày 31/5/2025 của UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị điều chỉnh tên gọi của 2 ĐVHC cấp xã dự kiến hình thành sau sắp xếp để đáp ứng nguyện vọng của đa số cử tri (đổi tên xã Tân Thanh thành xã Hoàng Văn Thụ và đổi tên phường Hoàng Văn Thụ thành phường Kỳ Lừa).

"Do đề nghị của UBND tỉnh Lạng Sơn khác với phương án nêu trong Đề án do Chính phủ trình ngày 09/5/2025 nên đề nghị Chính phủ thể hiện quan điểm về nội dung này để có cơ sở cho UBTVQH xem xét, quyết định”, theo ông Hoàng Thanh Tùng.

Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua về nguyên tắc các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 với 100% thành viên có mặt tán thành.

Ngọc Thành/VOV.VN