Thông tuyến sẽ gây quá tải cho các cơ sở khám, chữa bệnh tuyến trên

Thạc sĩ Trần Thị Trang, Vụ trưởng Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế) phát biểu ý kiến tại hội nghị.

Hội thảo là cơ hội để các chuyên gia, nhà quản lý trao đổi, thảo luận về các vướng mắc, bất cập; đồng thời đưa ra các giải pháp đổi mới việc đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế một cách khoa học, thuận tiện, hiệu quả hơn, qua đó, góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, nâng cao hơn nữa hình ảnh, uy tín của ngành y tế, nhất là sự hài lòng của người bệnh và kỳ vọng của xã hội.

Theo Vụ trưởng Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế), Thạc sĩ Trần Thị Trang: Sau 15 năm ban hành Luật Bảo hiểm y tế, chúng ta đã đạt được những kết quả rất quan trọng. Cụ thể, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đến nay đã đạt gần 91 triệu người, với khoảng 92% dân số; số lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cũng gia tăng với 150,5 triệu lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2022.

Đáng chú ý, mỗi năm, quỹ bảo hiểm y tế chi khoảng hơn 110 nghìn tỷ đồng cho khám, chữa bệnh. Hiện, nguồn kinh phí do quỹ bảo hiểm y tế chi trả cho chi phí khám, chữa bệnh đang chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn thu của bệnh viện; chất lượng dịch vụ y tế ngày càng được nâng cao.

Để đạt được kết quả nêu trên, một trong những yếu tố quan trọng là việc tổ chức đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu và chuyển tuyến khám, chữa bệnh. Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu là nơi người tham gia bảo hiểm hiểm y tế đăng ký để quản lý thông tin; là nơi đầu tiên người bệnh đến khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế và là cơ sở để xác định người tham gia bảo hiểm hiểm y tế được khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế đúng tuyến chuyên môn kỹ thuật.

Theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh, căn cứ vào điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực, hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được phân thành bốn tuyến chuyên môn kỹ thuật nhằm xác định quy mô, phạm vi hoạt động chuyên môn, năng lực thực hiện kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Từ đó, phân luồng bệnh nhân phù hợp với tình trạng bệnh tật, bảo đảm cân đối năng lực tiếp nhận và chất lượng chăm sóc, điều trị của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, tránh quá tải hệ thống.

Ngoài ra, căn cứ năng lực chuyên môn, khả năng đáp ứng của cơ sở và tình trạng bệnh tật, người bệnh đến khám và điều trị tại cơ sở phù hợp. Trường hợp tình trạng bệnh tật vượt quá khả năng chuyên môn của tuyến dưới, cơ sở thực hiện chuyển người bệnh lên tuyến trên phù hợp. Với trường hợp người bệnh điều trị ở tuyến trên đã ổn định nhưng cần tiếp tục theo dõi, căn cứ tình trạng bệnh tật và điều kiện thực tế, cơ sở có thể chuyển người bệnh về tuyến dưới để tiếp tục điều trị, chăm sóc. Cơ sở cấp cho người bệnh giấy chuyển tuyến theo mẫu quy định.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập như: quy định đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu còn nặng về hành chính, chưa thuận lợi khi người bệnh đi khám, chữa bệnh tại cơ sở khám, chữa bệnh khác ở tuyến tương đương hoặc thấp hơn, ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh; thủ tục chuyển tuyến, cấp giấy chuyển tuyến còn có tình trạng gây phiền hà cho người bệnh, thậm chí có trường hợp phát sinh tiêu cực, xin cho, giữ bệnh nhân lại gây bức xúc.

Đặc biệt, từ ngày 1/1/2016, việc thông tuyến khám, chữa bệnh giữa trạm y tế tuyến xã, phòng khám đa khoa và bệnh viện tuyến huyện và từ ngày 01/01/2021 việc thông tuyến tỉnh trên toàn quốc đối với khám, chữa bệnh nội trú cũng tạo ra nhiều vướng mắc liên quan đến tuyến, vượt tuyến, chuyển tuyến, gây ra tình trạng quá tải trở lại ở tuyến trên và giảm tỷ lệ khám, chữa bệnh tại y tế cơ sở. Đáng chú ý, toàn quốc có gần 10 nghìn trạm y tế xã có khám, chữa bệnh ban đầu, nhưng năm 2022 giảm chỉ còn chiếm 14% lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Trong khi đó, tăng số lượt khám, chữa bệnh nội trú trái tuyến tại tuyến tỉnh...

Thạc sĩ Trần Thị Trang cho biết thêm, những vướng mắc, bất cập nêu trên đặt ra những câu hỏi về việc có giữ tuyến hay không cần giữ tuyến, bỏ giấy chuyển tuyến hay tiếp tục giữ giấy chuyển tuyến, có nên thông cả lên tuyến trung ương hay không… Đây đang là vấn đề thời sự sôi nổi trên nghị trường Quốc hội những ngày qua; ngay cả một số nhà chuyên môn ngành y cũng có ý kiến khác nhau.

Tuy nhiên, với điều kiện hiện nay, có thể khẳng định không thể thông tuyến đến tuyến trung ương và bỏ quy định về chuyển tuyến vì sẽ gây quá tải, áp lực dồn lên tuyến trung ương và xáo trộn cả hệ thống khám bệnh, chữa bệnh; ảnh hưởng đến chất lượng điều trị, mất cân đối Quỹ Bảo hiểm y tế.

Trong khi đó, các cơ sở tuyến trung ương được giao chức năng tuyến cuối, tập trung điều trị bệnh nặng, triển khai kỹ thuật chuyên sâu, nghiên cứu khoa học, đào tạo nên không thể tập trung vào khám và điều trị các bệnh lý thông thường, chăm sóc ban đầu. Việc quá tải cũng có nguy cơ gây sai sót, tai biến, giảm chất lượng và hiệu quả điều trị, ảnh hưởng đến người bệnh.

Thay vào đó, Bộ Y tế đang tăng cường chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao năng lực và mở rộng phạm vi chi trả bảo hiểm y tế cho tuyến dưới. Đồng thời, Chính phủ cho phép sớm tính đủ giá dịch vụ y tế, có cơ chế tài chính đột phá và thu hút nhân lực chất lượng cho y tế cơ sở; áp dụng hình thức giấy chuyển tuyến điện tử để việc cấp giấy chuyển tuyến được thuận tiện, nhanh chóng; mở rộng danh mục và thời gian cấp phát thuốc bảo hiểm y tế cho tuyến xã cho một số bệnh mãn tính và một số thuốc mới.

Mặt khác, Bộ Y tế đang tích cực xây dựng dự án Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi để trình Quốc hội dự kiến vào tháng 5/2024. Đây là dịp thuận lợi để sửa đổi, bổ sung, đổi mới các các quy định về đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế để đáp ứng yêu cầu của công tác khám, chữa bệnh cũng như kỳ vọng của người dân.

Bên cạnh đó, Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023, sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2024 quy định về ba cấp chuyên môn (thay thế bốn tuyến chuyên môn kỹ thuật hiện hành) đòi hỏi nội dung trong Dự án Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi phải điều chỉnh cho phù hợp với Luật khám bệnh, chữa bệnh.

Tại hội nghị, các đại biểu đã cùng nhau chia sẻ, trao đổi một số nội dung quan trọng khác như: Một số nội dung mới quy định về đăng ký khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu và chuyển tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trong dự thảo Luật Bảo hiểm Y tế; thực trạng về công tác đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế; một số giải pháp tin học hóa trong công tác chuyển tuyến khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế…