Thủ đô anh hùng luôn xứng đáng là trái tim cả nước

Đoàn xe chở các chiến sĩ Đại đoàn 308 tiến qua phố Hàng Đào sáng 10-10-1954 trong niềm hân hoan chào đón của hàng vạn người dân - Ảnh: Tư liệu

Kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô đúng vào dịp toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang tích cực thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII.

Đây cũng là dịp mỗi tổ chức đảng, mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân Thủ đô ôn lại truyền thống quý báu và phát huy hào khí của 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô, để xây dựng Hà Nội ngày càng giàu đẹp, văn minh và hiện đại - xứng đáng là Thủ đô ngàn năm văn hiến, anh hùng.

Mốc son lịch sử

Trong tiến trình lịch sử phát triển Thủ đô Hà Nội, ngày 10-10-1954 là một mốc son lịch sử, đánh dấu thất bại hoàn toàn của thực dân Pháp ở Việt Nam, mở ra thời kỳ phát triển mới của Thủ đô và đất nước. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nhưng thực dân Pháp được sự ủng hộ của Mỹ đã gây hấn ở Nam Bộ (23-9-1945) và phát động chiến tranh ra cả nước.

Ngày 19-12-1946, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Thà hy sinh tất cả, chứ không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ", với tinh thần "Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh", quân, dân Hà Nội đã cùng với nhân dân cả nước nhất tề đứng lên đánh giặc cứu nước.

Cuộc chiến đấu 60 ngày đêm diễn ra vô cùng oanh liệt, Hà Nội đã mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc, kìm chân và tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện để cơ quan đầu não và các lực lượng kháng chiến của ta tạm rút khỏi Hà Nội an toàn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ do Trung ương giao.

Sau 9 năm chiến đấu ngoan cường, gan dạ của quân và dân ta, đặc biệt là sau thất bại trong trận quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ năm 1954 "chấn động địa cầu", thực dân Pháp buộc phải ký Hiệp định Giơnevơ (20-7-1954) công nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia; chấp nhận rút quân khỏi miền Bắc Việt Nam.

Đoàn bộ binh hành quân trên phố Hàng Gai - Ảnh: Tư liệu

Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng và trực tiếp là Đảng ủy tiếp quản, các tầng lớp nhân dân Thủ đô, nòng cốt là công nhân, tự vệ các nhà máy, xí nghiệp, công sở, nguyên vật liệu; đồng thời đấu tranh chống địch cưỡng ép di cư vào Nam.

Cùng thời gian này, cuộc đấu tranh của ta trên bàn Hội nghị ngoại giao ở Phủ Lỗ cũng giành thắng lợi, buộc thực dân Pháp phải chuyển giao thành phố cho ta theo đúng nguyên tắc đã quy định tại Hiệp định Giơnevơ. Đúng 16 giờ ngày 9-10-1954, những tên lính Pháp cuối cùng đã rút qua cầu Long Biên; quân ta hoàn toàn kiểm soát thành phố.

Sáng ngày 10-10-1954, Ủy ban Quân chính Thành phố và các đơn vị quân đội nhân dân gồm cả bộ binh, pháo binh, cao xạ, cơ giới... chia làm nhiều cánh lớn đã mở cuộc hành quân lịch sử vào Hà Nội. Hai mươi vạn nhân dân Thủ đô náo nức trong rừng cờ đỏ sao vàng, với niềm vui sướng tột độ của những người đã gần 9 năm bị kìm nén dưới gót sắt của giặc nay được giải phóng, đã đón mừng đoàn quân chiến thắng trở về.

Vào lúc 15 giờ chiều cùng ngày, hàng vạn nhân dân trang nghiêm dự lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ chức với sự có mặt của các đơn vị quân đội nhân dân tham gia tiếp quản Thành phố. Cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trên đỉnh Cột cờ cổ kính... Cả Hà Nội rạo rực niềm vui giải phóng, tự hào về sức mạnh hùng hậu kháng chiến, với lòng biết ơn Đảng và Bác Hồ kính yêu.

Hà Nội được giải phóng không chỉ là niềm vui mừng của người dân Thủ đô mà còn là một sự kiện lịch sử, một ngày hội lớn của nhân dân cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài. Nhân dân các tỉnh, thành phố trong cả nước đều họp mít tinh, liên hoan chào mừng Thủ đô giải phóng. Bạn bè quốc tế, nhân dân yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới cùng chia vui, đưa tin và giới thiệu về chiến thắng vang dội của chúng ta.

Trái tim của cả nước

Ngày 30-4-1975, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã toàn thắng. Cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc thắng lợi, non sông thu về một mối, cả nước tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Từ năm 1986, quán triệt và vận dụng sáng tạo đường lối mới của Đảng, Hà Nội đã đi đầu trong công cuộc tiến hành sự nghiệp đổi mới, diện mạo Thủ đô ngày càng khang trang, hiện đại.

Các cửa ngõ ra vào thành phố được mở rộng và xây dựng nhiều tuyến đường mới, xây dựng một số khu đô thị mới đồng bộ, hiện đại, mạng lưới thông tin liên lạc được mở rộng và trang bị hiện đại.

Văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực. Giáo dục và đào tạo có chuyển biến rõ rệt. Khoa học công nghệ có bước phát triển, mở rộng việc tuyển chọn các đề tài khoa học, thu hút các tổ chức, cá nhân mà khoa học tham gia. Y tế và công tác xã hội bảo đảm chăm sóc tốt sức khỏe ban đầu cho nhân dân ngày một tốt hơn.

Khắp các nẻo đường tràn ngập những băng rôn, tranh cổ động rực rỡ, hòa mình vào bầu không khí đón chào 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô

Thế trận an ninh - quốc phòng toàn dân vững chắc, đó là một trong những điều kiện tiên quyết bảo đảm cho Thủ đô Hà Nội ngày càng phát triển trong hòa bình, ổn định và an toàn, xứng danh là "Thành phố vì hòa bình". Hệ thống chính trị ở Thủ đô không ngừng lớn mạnh cả về tổ chức, bản lĩnh chính trị và năng lực lãnh đạo.

Công tác đối ngoại được mở rộng, phát triển và đạt được nhiều thành tựu trên tất cả các lĩnh vực, đóng góp quan trọng vào công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.

Các hoạt động hợp tác, giao lưu về văn hóa, thể dục thể thao, giáo dục đào tạo, khoa học kỹ thuật... giữa Thủ đô Hà Nội với các thủ đô và thành phố trên thế giới cũng diễn ra thường xuyên với nội dung phong phú, đa dạng. Hà Nội là một trong ba địa phương đứng đầu cả nước về năng lực hội nhập kinh tế quốc tế.

Hợp tác giữa Hà Nội và các tỉnh, thành phố trong cả nước đã đạt được kết quả đáng khích lệ, được chính quyền và nhân dân các địa phương đồng tình, trân trọng, góp phần thực hiện có hiệu quả chủ trương: "Hà Nội vì cả nước, cả nước vì Hà Nội".

Năm 2000, Chủ tịch nước đã ký bằng tặng thưởng Thành phố Hà Nội danh hiệu “Thủ đô Anh hùng” vì đã có công lao to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - Ảnh: HNMO

Từ sau khi mở rộng địa giới hành chính từ năm 2008 đến nay, kinh tế Hà Nội tiếp tục tăng trưởng với tốc độ khá, cơ cấu chuyển dịch theo hướng tích cực. Vai trò vị trí kinh tế thủ đô đóng góp ngày càng lớn so với cả nước. Là trái tim của cả nước, đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ Hà Nội thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo của Trung ương với nhiều cách làm sáng tạo và quyết liệt thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các Nghị quyết của Trung ương và Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII của Đảng bộ Thành phố rất có hiệu quả. Năm 2023, Hà Nội tăng trưởng 6,27% (trong khi GDP cả nước tăng 5,05%). Thu nhập bình quân đầu người 150 triệu đồng/người/năm. Hai năm gần đây, Hà Nội đứng đầu cả nước về thu nội địa, nhất là năm 2023 tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố đạt trên 410,000 tỉ đồng, trong đó thu nội địa đạt trên 381,000 tỉ đồng. Vai trò, vị thế, uy tín của Thủ đô ngày càng được nâng cao.

TS Bùi Thế Đức (Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương; nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương)