Thu giữ lượng lớn tài sản trong vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm

Lập tổ tiếp nhận vật chứng

Ngày 25/02, Cục Thi hành án dân sự (THADS) TPHCM đã ban hành quyết định thành lập Tổ tiếp nhận vật chứng để tiếp nhận các vật chứng trong vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các công ty, đơn vị, tổ chức liên quan.

Tổ tiếp nhận vật chứng các vụ án Vạn Thịnh Phát của Cục THADS TPHCM, gồm: Ông Phan Văn Hoàng, Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính làm tổ trưởng và 2 tổ phó là ông Trần Đình Hoàng, Trưởng phòng Nghiệp vụ 2 và bà Nguyễn Thị Bình, Phó Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính, cùng 12 chấp hành viên.

Bị cáo Trương Mỹ Lan và Tòa nhà Vạn Thịnh Phát

Theo đó, Tổ tiếp nhận vật chứng đang triển khai tiếp nhận tang vật vụ án từ Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C03). Quá trình tiếp nhận, Tổ đã đảm bảo công tác tiếp nhận tuyệt đối an toàn, không để xảy ra sai sót. Các tang vật sau khi tiếp nhận được bảo quản, cất giữ theo đúng quy định của pháp luật.

Các vật chứng dự kiến nhận bàn giao, bao gồm: Sổ cổ đông, giấy chứng nhận sở hữu cổ phần; thiết bị điện tử, vật lưu trữ dữ liệu điện tử; các sổ tiết kiệm; điện thoại di động các loại và hơn 1.500 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...

Đối với các vật chứng có số lượng ít, dễ kiểm tra, rà soát thủ quỹ kiêm nhiệm thủ kho vật chứng trực tiếp kiểm tra, đối chiếu và chịu trách nhiệm nhập kho tang vật theo quy định. Đối với các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chấp hành viên phải đối chiếu thông tin giữa giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và phụ lục đính kèm.

Căn cứ vào số lượng tang vật thực nhận, các kế toán viên sẽ lập biên bản bàn giao tang vật; phiếu nhập kho tang vật giữa Cục THADS TPHCM và Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C03).

Theo kế hoạch, TAND TPHCM sẽ xét xử vụ sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, SCB và các tổ chức có liên quan từ ngày 05/3 đến 29/4 (gần 2 tháng). Trong tổng số 86 bị cáo bị VKSND Tối cao truy tố, hiện có 5 bị cáo là cựu lãnh đạo ngân hàng SCB gồm: Đinh Văn Thành, Chiêm Minh Dũng, Trầm Thích Tồn, Nguyễn Thị Thu Sương và Nguyễn Lâm Anh Vũ đang bị truy nã và sẽ xét xử vắng mặt. TAND TPHCM cũng đã phát đi thông báo cho các bị cáo này ra đầu thú để hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật.

Trong tổng số 86 bị cáo, có 13 người bị Viện KSND truy tố ở khung hình phạt cao nhất đến tử hình. Cụ thể, bị cáo Trương Mỹ Lan cùng 11 bị cáo khác bị truy tố về tội "tham ô tài sản" theo khoản 4, Điều 353 BLHS 2015; bị cáo Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Ngân hàng Nhà nước) bị truy tố tội "nhận hối lộ" theo khoản 4, Điều 354 BLHS.

Trong số những bị cáo còn lại, Nguyễn Cao Trí (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Capella) bị truy tố về tội "lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo khoản 4 Điều 175, khung hình phạt từ 12 - 20 năm tù.

Trương Mỹ Lan và Trương Huệ Vân khi mới bị bắt

Thu giữ, phong tỏa hơn 2.500 tỷ đồng, hơn 23,5 triệu USD

Về vật chứng của vụ án, theo cáo trạng của Viện KSND Tối cao, trong giai đoạn điều tra đã thu giữ hơn 590 tỷ đồng và gần 15 triệu USD, trong đó thu giữ của ông Tạ Hùng Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty CP Greenhill Village, 14,5 triệu USD. Đây là nguồn tiền mà bị cáo Lan đưa cho ông Việt để nhận chuyển nhượng dự án Greenhill Quy Nhơn; thu giữ của Trần Văn Hùng, nhân viên tòa nhà Sherwood (ở Quận 3, TPHCM) 190.000 USD; gia đình bị cáo Trương Mỹ Lan và các cá nhân Tạ Hùng Quốc Việt, Trần Văn Nhị, Trương Huệ Vân tự nguyện nộp để khắc phục hậu quả vụ án hơn 118,7 tỷ đồng và 306.000 USD; thu giữ của ông Nguyễn Phú Tiên, Giám đốc Công ty TNHH An Nhựt Long An, số tiền 50 tỷ đồng - là nguồn tiền bị cáo Lan thanh toán chuyển nhượng dự án Khu dân cư Chợ Mới; thu giữ của Công ty CP Sài Gòn Kim Cương gần 414,9 tỷ đồng. Đây là nguồn tiền bị cáo Lan giao cho các cá nhân tại doanh nghiệp này để nắm giữ 66,93% vốn điều lệ, trị giá hơn 1.200 tỷ đồng.

Trong giai đoạn truy tố đã thu giữ thêm của các bị cáo gần 55,5 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các cơ quan tố tụng đã phong tỏa 42 tài khoản của các bị cáo và các cá nhân đứng tên hộ bị cáo mở tại các ngân hàng (NH), tổng cộng gần 1.900 tỷ đồng và hơn 8,4 triệu USD.

Ngoài ra, cơ quan chức năng đã tạm giữ 1.266 bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận công trình xây dựng; tạm giữ 1.784 bản photo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; danh sách 269 nhà đất cho thuê và 21 hợp đồng công chứng, 147 bản thỏa thuận bồi thường các thửa đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thuộc dự án Bắc Phước Kiểng thuộc huyện Nhà Bè, TPHCM; kê biên 1.237 bất động sản liên quan trực tiếp đến bị cáo Trương Mỹ Lan; kê biên 61 bất động sản và ngăn chặn giao dịch 8 bất động sản của 7 bị cáo khác và cá nhân đứng tên hộ các bị cáo; kê biên 8 bất động sản của Công ty TNHH Âu Lạc Quảng Ninh ở tỉnh Quảng Ninh liên quan tới thỏa thuận hợp tác với bị cáo Lan.

Đối với tài sản thể hiện tại 143 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tái định cư tại xã An Nhựt Tân (tỉnh Long An), UBND tỉnh này đề nghị được nhận lại số giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để bố trí tái định cư cho 37 hộ dân chưa nhận nền đất và các hộ dân tại các dự án khác trên địa bàn H.Tân Trụ và chuyển số tiền Công ty TNHH MTV An Nhựt Tân được nhận khi hoàn tất thủ tục để khắc phục hậu quả cho bị cáo Trương Mỹ Lan.

Cơ quan công tố cũng ngăn chặn giao dịch của Công ty CP Sài Gòn Kim Cương đối với 8 tài khoản mở tại SCB, tổng số tiền hơn 789 tỷ đồng; kê biên hơn 857 triệu cổ phần SCB của Trương Mỹ Lan và các cá nhân đứng tên hộ bị cáo này; kê biên hơn 137 triệu cổ phần của 5 công ty, ngăn chặn hơn 14.000 cổ phần của một công ty của Đỗ Xuân Nam; kê biên 22 tài sản là phương tiện gồm 1 du thuyền, 2 tàu, 19 ôtô của bị cáo Lan, bị cáo Trương Huệ Vân do các pháp nhân đứng tên.

Kêu gọi 5 cựu lãnh đạo ngân hàng SCB ra đầu thú

Ngay sau khi vụ án được TAND TPHCM thụ lý, đơn vị cũng đã ban hành văn bản thông báo kêu gọi 5 bị cáo là cựu lãnh đạo SCB đang bị truy nã trong vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm, ra đầu thú để hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước; hợp tác với các cơ quan tiến hành tố tụng để đảm bảo quyền bào chữa, quyền tự bào chữa. "Trường hợp các bị cáo không ra trình diện hoặc đầu thú thì coi như tự bỏ quyền tự bào chữa và bị xét xử vắng mặt", thông báo nêu.

5 bị cáo bị truy nã gồm: Nguyễn Lâm Anh Vũ (cựu Phó giám đốc Chi nhánh Bến Thành của SCB), Trầm Thích Tồn (cựu thành viên HĐQT SCB), Chiêm Minh Dũng (cựu Phó tổng giám đốc SCB), Nguyễn Thị Thu Sương (cựu Chủ tịch HĐQT SCB), Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT SCB). Theo hồ sơ, 5 người này đã xuất cảnh ra nước ngoài trước khi bị khởi tố, hiện không xác định được đang ở đâu nên Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra quyết định truy nã.

Theo cáo trạng, bị cáo Trương Mỹ Lan là người điều hành "đế chế" Vạn Thịnh Phát với hơn 1.000 doanh nghiệp lớn và nhỏ, trong và ngoài nước. Để có nguồn vốn duy trì hoạt động "hệ sinh thái" doanh nghiệp khổng lồ này, bị cáo tìm cách thâu tóm SCB, nhằm biến ngân hàng này thành "công cụ” tài chính của mình.

Thông qua chiêu trò thu gom cổ phần rồi nhờ người khác đứng tên hộ, bị cáo Trương Mỹ Lan sở hữu tới hơn 91,5% cổ phần SCB. Với tỷ lệ cổ phần gần như tuyệt đối, cộng thêm việc cài cắm nhân sự thân tín vào các vị trí chủ chốt tại SCB, bị cáo nắm quyền chi phối mọi hoạt động của ngân hàng này, dù không đứng tên trong thành phần ban lãnh đạo.

Từ ngày 01/01/2012 - 07/10/2022, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo lập khống hồ sơ vay, giải ngân 2.257 khoản với hơn 1 triệu tỷ đồng. Đến ngày 17/10/2022, còn 1.284 hồ sơ vay, tương đương dư nợ 677.286 tỷ đồng, không có khả năng thu hồi (nợ gốc 483.971 tỷ đồng, lãi/phí 193.315 tỷ đồng).

Nợ gốc của bị cáo Trương Mỹ Lan chiếm 93% tổng dư nợ gốc tại SCB. Trong đó, từ ngày 01/01/2012 - 31/12/2017, bị cáo vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, gây thiệt hại hơn 64.000 tỷ đồng, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo các khoản vay; từ ngày 01/01/2018 - 07/10/2022, bị cáo Trương Mỹ Lan tham ô tài sản hơn 304.000 tỷ đồng nợ gốc và hơn 129.000 tỷ đồng lãi phát sinh từ nợ gốc, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay.

Về việc sai phạm diễn ra suốt 10 năm mà không bị ngăn chặn, cơ quan tố tụng xác định một phần nguyên nhân là do sự tiếp tay bởi các cán bộ thanh tra của Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước. Trong số 18 thành viên đoàn thanh tra, Trưởng đoàn thanh tra Đỗ Thị Nhàn bị truy tố về tội nhận hối lộ 5,2 triệu USD; 10 bị can bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; 7 người khác không bị xử lý hình sự.

NGỌC DUY - VĂN HÙNG