Thu hút đầu tư cho trung tâm tài chính quốc tế

Tại Tọa đàm "Kinh nghiệm quốc tế và vai trò hệ thống ngân hàng trong trung tâm tài chính" do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 16/4, ThS. Lưu Ánh Nguyệt, Phó Trưởng Ban Phát triển Thị trường Tài chính, Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế Tài chính (Bộ Tài chính) cho biết vai trò của trung tâm tài chính quốc tế với Việt Nam là kết nối thị trường tài chính toàn cầu, thu hút tổ chức tài chính quốc tế và dòng vốn đầu tư. Bên cạnh đó, sẽ tăng cường huy động, phân bổ hiệu quả nguồn lực, tạo đột phá về thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc thiết lập trung tâm tài chính quốc tế là thành phố/khu vực có vai trò then chốt trong cung cấp dịch vụ tài chính quốc tế (ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán…).

Các chuyên gia cho rằng cần cơ chế đặc biệt để thu hút đầu tư.

Ông Richard D. McClellan, chuyên gia kinh tế, cố vấn độc lập chuyên về chính sách kinh tế, phát triển khu vực tài chính và chiến lược đầu tư cho rằng, việc chậm trễ trong việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (IFC) sẽ khiến Việt Nam bỏ lỡ cơ hội quý giá. Theo chuyên gia này, thành lập trung tâm tài chính quốc tế không phải chuyện nên làm hay không, mà là vấn đề bắt buộc phải làm. Tuy nhiên, dòng vốn sẽ không tự nhiên ào ào chảy đến khi Việt Nam tuyên bố thành lập trung tâm tài chính quốc tế. Để các nhà đầu tư rót vốn vào Việt Nam thì cần làm rất nhiều việc.

Đầu tiên là Việt Nam cần xác định muốn tập trung thu hút nguồn vốn nào để có chính sách phù hợp. Tiếp theo đó, cần tạo được hành lang pháp lý ưu đãi cho nhà đầu tư (về chu chuyển dòng vốn thuận lợi, không hạn chế quyền sở hữu, về chính sách thu hút nhân tài...). Với nhà đầu tư, điều quan trọng nhất là hành lang pháp lý phải "dễ đoán" và nhất quán.

Đến từ Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính (Bộ Tài chính), bà Lê Thị Thùy Vân, Phó Viện trưởng cho biết, hiện nay, định hướng phát triển của chúng ta thì TP.Hồ Chí Minh sẽ là trung tâm tài chính quốc tế toàn cầu và ở Đà Nẵng là trung tâm tài chính quốc tế có mức độ khu vực. Hai cấp độ này khác nhau để tránh sự cạnh tranh của hai trung tâm ngay ở trong nước.

Theo bà Vân, nếu chúng ta muốn xây dựng trung tâm tài chính quốc tế cạnh tranh được với các trung tâm tài chính quốc tế hiện có trong khu vực, cần quan tâm đến chỉ số đánh giá xếp hạng trung tâm tài chính (GFCI) theo 5 tiêu chí: Môi trường kinh doanh và thuế, nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng, phát triển thị trường tài chính, danh tiếng…

Các yếu tố thuận lợi để xây dựng trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam đó là vị trí địa lý chiến lược, hội nhập kinh tế sâu rộng. Ngoài ra, Việt Nam cũng đang tích cực cải thiện thể chế, pháp lý, môi trường đầu tư; kinh tế vĩ mô ổn định. Ở TP. Hồ Chí Minh cũng đã có các thiết chế thị trường tài chính hiện đại, kinh tế năng động, thành phố này vào danh sách đánh giá GFCI từ năm 2022.

Tuy nhiên, cũng có những thách thức nhất định. Đơn cử như về hạ tầng và thể chế, hạ tầng kinh tế - xã hội có đóng góp tích cực nhưng còn thiếu đồng bộ, giao thông quá tải, mất cân đối giữa các loại hình vận tải.

Bên cạnh đó, khung pháp lý chưa đáp ứng chuẩn quốc tế, thiếu quy định về giao dịch xuyên biên giới, bảo vệ nhà đầu tư. Cạnh tranh khu vực cũng ngày càng gay gắt như các trung tâm tài chính quốc tế khác đã có nền tảng mạnh và chính sách thu hút hấp dẫn. Ngoài ra, Việt Nam chưa tự do hóa tài chính đầy đủ, hạn chế về công nghệ và an ninh mạng…

Theo đại diện Bộ Tài chính, việc đầu tiên khi muốn xây dựng trung tâm tài chính quốc tế đó là cần hoàn thiện thể chế linh hoạt, hiện đại. Cụ thể, xây dựng khung pháp lý minh bạch, phù hợp thông lệ quốc tế, cho phép thử nghiệm mô hình mới như fintech, nền tảng số. Đồng thời, áp dụng mô hình sandbox như Singapore với quy trình cấp phép nhanh và bảo vệ nhà đầu tư tốt. Song song với đó là tăng cường giám sát rủi ro theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo sự ổn định và minh bạch thị trường.

Cùng với đó là phát triển hạ tầng tài chính và công nghệ; có chính sách miễn/giảm thuế cho tổ chức, cá nhân hoạt động tại trung tâm tài chính quốc tế; đơn giản hóa thủ tục hành chính, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao…

Ông Nguyễn Đức Long - Cục trưởng Cục An toàn các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho rằng hiện nay, việc thành lập trung tâm tài chính tại Việt Nam còn khó và khác biệt hơn với các nước không chỉ ở quy mô dân số, địa lý… mà còn khác biệt về khung pháp lý. Chúng ta có quy định chặt chẽ để đảm bảo an toàn kinh tế vĩ mô. Đơn cử như về quy định giao dịch vốn, tự do hóa dòng vốn là một điều kiện lớn để thành lập trung tâm tài chính nhưng Việt Nam đang có quy định chặt chẽ. Việc mở thêm định chế tài chính, ngân hàng thương mại rất chặt chẽ.

Do đó, làm sao để tạo ra một khung pháp lý đảm bảo trung tâm tài chính hoạt động hiệu quả nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn kinh tế vĩ mô là một bài toán khó. Theo ông, trong trung tâm tài chính quốc tế hoạt động ngân hàng truyền thống sẽ không nhiều mà sẽ hướng về các hoạt động ngân hàng mới, theo thông lệ quốc tế. Đi kèm như vậy, việc quản lý an toàn hoạt động cũng được đặt ra…

Hà An