Thủ lĩnh Đoàn và những mùa cam nơi biên viễn

Ríah Dung (bên trái) là cán bộ Đoàn duy nhất của tỉnh Quảng Nam được nhận Giải thưởng Lý Tự Trọng năm 2023. Ảnh: Tiêu Dao

Khát vọng vùng biên

Nhỏ nhắn, trẻ tuổi, giản dị và đầy tinh thần nhiệt huyết, sáng tạo trong mọi hoạt động, Ríah Dung, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Gary (Tây Giang, Quảng Nam) thao thao kể về những kế hoạch, những vất vả và khó khăn, cả những thành quả bước đầu mà chàng trai này cùng nhiều thanh niên khác tạo dựng được trên lưng chừng biên viễn này. Cuối năm 2020, Ríah Dung được phân công nhiệm vụ về làm Bí thư Đoàn Thanh niên xã Gary. Trên triền núi nghèo này, những bản làng của đồng bào Cơ Tu bao năm qua cần mẫn lam lũ mà vẫn đầy khốn khó. Quả cam núi Gary có màu sắc và hương vị đặc trưng, có những gốc cam tuổi đời tới vài chục năm, cây càng già thì quả càng ngon ngọt.

Nhận thấy vùng đất này có loại cam có chất lượng tốt, nhưng lại thiếu sự chăm sóc cũng như đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp này còn hạn chế, Ríah Dung ý thức được quả cam ở Gary có đủ mọi yếu tố của loại quả ngon, chỉ thiếu đầu ra. Quả cam có màu vàng tươi, vị ngọt đậm và rất thơm. Những đặc tính nổi trội về chất lượng quả cùng với cây cam có năng suất quả cao, chống chịu tốt với điều kiện khô hạn, dễ canh tác, vỏ có hàm lượng tinh dầu cao nên có thể khai thác theo hướng thực phẩm sạch hoặc chiết xuất tinh dầu, làm mứt…, phục vụ tiêu dùng tại chỗ và xuất khẩu.

Với kiến thức và các mối quan hệ của mình, Ríah Dung tập hợp bà con vào một mạng lưới để tạo ra nguồn cung đủ lớn. Từ đó, mô hình “Du lịch sinh thái gắn kết cam bản địa Tây Giang” ra đời, đã được công nhận và công bố ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo cấp tỉnh năm 2019. Từ mô hình đó, Huyện đoàn Tây Giang phối hợp với 2 xã Ch’Ơm và Gary cùng các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Gary, BĐBP Quảng Nam giúp đỡ tiến hành triển khai Dự án phát triển cam bản địa và bưởi da xanh trên diện tích hơn 7ha. Đây là một trong những mô hình phát triển kinh tế tập thể đầu tiên do thanh niên vùng biên đảm nhận. Dự án có kinh phí đầu tư 200 triệu đồng từ nguồn Chương trình 30a của Chính phủ.

Các thanh niên ở 2 xã đã thành lập Tổ thanh niên phát triển kinh tế do anh Ríah Dung phụ trách. Với 2 mô hình phát triển kinh tế do huyện, tỉnh giao cho đoàn viên, thanh niên xã Gary đảm nhận, làm chủ, gồm mô hình bưởi da xanh ghép (hơn 2.000 gốc), mô hình cam bản địa Tây Giang (hơn 2.000 gốc) và dự án khởi nghiệp sáng tạo do Ríah Dung làm chủ đã thu hút hơn 40 hộ gia đình đoàn viên, thanh niên tham gia.

Hơn 7ha trồng cam cứ thế lớn lên, phát triển bền vững và cho ra những trái ngọt. Những thời điểm khi cam vùng cao vào mùa thu hoạch mưa nhiều, giao thông đi lại khó khăn, cam không bán được. Trước tình hình đó, Ríah Dung bàn với anh em trong tổ đứng ra thu mua, thuê xe tải chuyển về Đà Nẵng và vùng đồng bằng bán giúp bà con. Để thuận tiện trong việc giải quyết đầu ra cho sản phẩm, Ríah Dung tận dụng những lần về xuôi để gặp gỡ các doanh nghiệp, bạn hàng, đồng thời sử dụng mạng xã hội để kết nối. Cứ thế, cam sạch bán được số lượng lớn, bà con có tiền mua sắm được ti vi, xe máy, cải thiện được đời sống.

Ngay trong vụ mùa đầu tiên, Ríah Dung và bà con đã thắng lớn với khoảng 40 tấn cam được bao tiêu sạch sẽ. Không chỉ bày bán nơi vỉa hè hay các chợ, cam núi Gary còn được đưa vào các cửa hàng thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ. Ríah Dung bộc bạch rằng, trong tương lai gần, cùng với việc xây dựng thành công thương hiệu cam bản địa Tây Giang gắn với hoạt động theo mô hình farmstay sẽ góp phần không nhỏ vào bộ mặt chung của địa phương, khi đang theo hướng lấy du lịch và dược liệu làm trọng tâm để xây dựng và phát triển quê hương ngày càng giàu đẹp.

Gương sáng vùng biên viễn

Chỉ mới gần 3 năm kể từ khi về đảm nhiệm Bí thư Đoàn Thanh niên xã Gary, nhưng những gì mà chàng thanh niên này làm được cũng khiến nhiều người thán phục. Những gốc cam mới trồng tại các thôn Ating, Arooi và một phần thôn Glao nay đã xanh tốt trên các cánh rừng biên giới, mang theo ước vọng làm giàu.

Nhờ sự kết nối của Ríah Dung, các mặt hàng nông sản sạch của bà con trên địa bàn đã tìm được đầu ra ổn định. Ảnh: Tiêu Dao

Cùng với các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Gary và các cấp chính quyền địa phương, Ríah Dung cũng tuyên truyền, vận động người dân ủng hộ chủ trương để triển khai dự án đường ô tô hơn 10km trên địa bàn xã Gary, thuận tiện cho việc đi lại, lưu thông hàng hóa. Cũng chính từ con đường đó, huyện, tỉnh tiếp tục cho chủ trương chỉnh trang toàn bộ nội đồng hơn 45ha với nguồn lực đầu tư rất lớn. Một trong những nhiệm vụ công tác quan trọng là nội dung thanh niên cùng chung tay thực hiện Nghị quyết số 12/2017 và Nghị quyết số 23/2021 của HĐND tỉnh Quảng Nam về việc bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư khu vực miền núi trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, chàng Bí thư Đoàn trẻ tuổi còn phối hợp với chính quyền địa phương, các nhà hảo tâm, các lực lượng Công an, Biên phòng triển khai công trình “Chiếu sáng xã Gary” với hơn 200 đèn năng lượng mặt trời. Ríah Dung còn kết nối để giải phóng đầu ra các mặt hàng nông sản sạch của bà con, kết nối với các nhà hảo tâm, các đơn vị doanh nghiệp tặng học bổng cho các em học sinh, sinh viên, trao nhiều phần quà giá trị khác cho nhiều hộ dân trên địa bàn xã... Ngoài công tác chuyên môn, Ríah Dung cũng rất năng động trong phát triển kinh tế tại địa phương, giúp cho nhiều bạn trẻ có kế sinh nhai.

Bằng sự nhiệt tâm, sức sáng tạo vượt qua muôn vàn khó khăn, Ríah Dung đã kết nối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh hỗ trợ, đầu tư nhiều chương trình, công trình phúc lợi, an sinh xã hội với tổng trị giá hơn 15 tỷ đồng. Anh còn được biết đến với vai trò là người dẫn chương trình tại các sự kiện lớn, nhỏ của huyện; là huấn luyện viên cấp I Trung ương về kỹ năng công tác Đoàn-Hội-Đội; là ca sĩ trong lòng nhân dân huyện Tây Giang và trên các kênh truyền thông.

Tiêu Dao