Thu mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ: Nâng cao hiệu quả trả danh tính liệt sĩ

Tiếp nhận mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ để tạo lập kho dữ liệu lớn về ADN.

Xây dựng dữ liệu thông tin đầy đủ, chính xác

Điển hình như tại Kiên Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Nguyễn Lưu Trung cho biết, hiện số lượng liệt sĩ chưa quy tập, liệt sĩ chưa xác định thông tin ở tỉnh Kiên Giang còn nhiều và tỉnh hiện có 1.826 trường hợp hưởng chế độ liệt sĩ. Để thu thập dữ liệu ADN của thân nhân các liệt sĩ phục vụ xây dựng ngân hàng gen, tỉnh thực hiện rà soát, xây dựng dữ liệu thông tin liệt sĩ và nhân thân đầy đủ, chính xác, thực hiện thu mẫu, vận chuyển, phân tích thông tin ADN (mtADN) cho toàn bộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân, cập nhật thông tin ADN vào cơ sở dữ liệu căn cước; thực hiện tích hợp, đối sánh, truy nguyên thông tin nhân thân của các liệt sĩ chưa xác định được thông tin. Công tác này được thực hiện đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, bảo đảm chặt chẽ, không để xảy ra thất thoát, lãng phí trong quá trình thực hiện; đồng thời, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất các giải pháp kỹ thuật, an ninh, an toàn thông tin và đúng các quy trình bảo mật.

Đồng thời, Tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng có liên quan tổ chức thực hiện công tác này bảo đảm đúng đối tượng, công khai, minh bạch, không để xảy ra tình trạng lợi dụng, xuyên tạc gây mất niềm tin của người dân. Mặt khác, tỉnh phối hợp các địa phương rà soát, xác minh thông tin nhân thân gia đình liệt sĩ và thu thập, cập nhật, điều chỉnh nếu thiếu hoặc có sai sót; cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo diện “Thân nhân liệt sĩ”, thực hiện công tác đăng ký, quản lý cư trú, an sinh xã hội cho công dân. Các ngành chức năng có liên quan rà soát, thống kê danh sách thông tin hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính và nhân thân gia đình có liệt sĩ chưa xác định được thông tin hài cốt có thể thu mẫu đối sánh, chú trọng các trường hợp đang được quy tập và chưa được quy tập về các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh.

Cùng với đó, ngành chức năng phối hợp các đơn vị có liên quan, đoàn thể và địa phương trên địa bàn tỉnh động viên, tuyên truyền đến thân nhân các liệt sĩ chưa xác định được danh tính tham gia thu nhận mẫu ADN vì các mục tiêu tốt đẹp và các tiện ích mang lại; ưu tiên thu nhận cho thân nhân liệt sĩ cao tuổi và các trường hợp sức khỏe yếu, sau đó sẽ triển khai với các trường hợp tiếp theo; tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin liên quan đến thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính để xác định danh tính liệt sĩ.

Đảm bảo tiến độ, chất lượng

Tại Quảng Trị, kế hoạch thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sỹ chưa xác định được danh tính được thực hiện từ nay đến hết năm 2026. UBND tỉnh Quảng Trị giao Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh thực hiện rà soát hài cốt liệt sỹ, xác định các liệt sỹ chưa xác định được danh tính theo quy định, hiện có thân nhân, người hưởng chế độ đang sinh sống ở tỉnh. UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ trì phối hợp với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Công an tỉnh rà soát, xác minh và cập nhật đầy đủ thông tin các liệt sỹ chưa xác định được hài cốt và thân nhân gia đình liệt sỹ để ưu tiên thu thập mẫu AND thân nhân.

Để tích hợp dữ liệu thông tin AND hài cốt liệt sỹ và thân nhân với cơ sở dữ liệu căn cước theo tinh thần chỉ đạo của Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin, UBND tỉnh yêu cầu đối tượng lấy mẫu sinh phẩm AND là những người thân có mối quan hệ huyết thống theo dòng mẹ của liệt sỹ chưa xác định được danh tính theo thứ tự ưu tiên bao gồm: mẹ đẻ liệt sỹ; mẹ đẻ của mẹ đẻ (bà ngoại ruột) của liệt sỹ; anh, chị, em cùng mẹ đẻ của liệt sỹ; bác, cậu, dì là anh, chị, em ruột của mẹ liệt sỹ (cùng mẹ đẻ). Trường hợp khi không có những thân nhân nêu trên thì có thể lấy mẫu của những người quan hệ họ hàng theo dòng mẹ của liệt sỹ như: con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sỹ; con của chị gái, em gái liệt sỹ. Những thân nhân của liệt sỹ có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo, cận nghèo, trường hợp tuổi cao sức yếu... được ưu tiên thực hiện lấy mẫu trước.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị yêu cầu quá trình thực hiện đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị để triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng đề ra; đảm bảo an ninh, an toàn thông tin và thực hiện đúng các quy trình bảo mật. Kinh phí thực hiện việc thu thập, phân tích thông tin AND được bố trí từ nguồn ngân sách Nhà nước; đồng thời khuyến khích các cá nhân, tổ chức tham gia thực hiện các chính sách, chế độ ưu đãi đối với thân nhân liệt sỹ chưa xác định được thông tin.

Còn tại Thanh Hóa, với 55.977 liệt sĩ, trong đó có khoảng trên 40.000 liệt sĩ chưa tìm thấy mộ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai khảo sát thông tin mộ liệt sỹ và thu nhận mẫu AND cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được thông tin trên địa bàn tỉnh. Cụ thể: UBND tỉnh Thanh Hóa giao Sở Lao động – Thương binh và Xã hội rà soát, xác nhận thông tin về liệt sĩ và thông tin thân nhân hưởng trợ cấp tuất hoặc thờ cúng liệt sĩ theo mã hồ sơ Bộ, hồ sơ tỉnh sau khi UBND cấp xã và Công an xã tiến hành rà soát tại địa phương; Hướng dẫn sửa đổi, bổ sung, đính chính thông tin hồ sơ, bia mộ liệt sĩ.

Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp Ủy ban nhân dân cấp huyện hướng dẫn cán bộ lao động thương binh và Xã hội cấp huyện, xã phối hợp lực lượng công an trong thực hiện rà soát, cập nhật thông tin thân nhân, gia đình liệt sĩ và phần mộ liệt sĩ trong nghĩa trang; Phối hợp với Công an tỉnh trong thực hiện rà soát, cập nhật thông tin thân nhân liệt sĩ và trong quá trình triển khai thu mẫu, vận chuyển mẫu…; tiếp nhận thông tin đã được đối sánh và cùng với các thông tin, tài liệu đang quản lý để xác định danh tính các liệt sĩ chưa xác định thông tin để thực hiện thông báo cho gia đình và thực hiện chính sách theo quy định.

Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội rà soát các trường hợp liệt sỹ người Thanh Hóa hy sinh trên các địa bàn toàn quốc và làm nhiệm vụ quốc tế đã xác định được thông tin, chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ chưa xác định được thông tin. UBND các huyện, thị xã, thành phố tiến hành rà soát, thống kê danh sách thông tin hài cốt liệt sĩ đã xác định được thông tin, chưa xác định được thông tin và thân nhân gia đình có liệt sĩ chưa xác định thông tin hài cốt liệt sỹ có thể thu mẫu đối chứng.

Hà Quyên