'Thủ phạm' gây ngộ độc ẩn trong món tái sống

Những món ăn như cá sống, sữa chưa tiệt trùng có thể bị nhiễm Listeria, gây ngộ độc thực phẩm. Ảnh: Freepik.

Listeria là loại vi khuẩn gây bệnh Listeriosis lây truyền qua thực phẩm. Khoảng 1.600 người mắc bệnh Listeriosis mỗi năm và khoảng 260 người không qua khỏi vì căn bệnh lây truyền qua thực phẩm này.

Triệu chứng

Theo tạp chí Health, bệnh Listeriosis có thể biểu hiện bằng nhiều triệu chứng với mức độ nghiêm trọng khác nhau, bao gồm:

Sốt
Đau nhức cơ bắp
Buồn nôn
Tiêu chảy
Đau đầu
Cổ cứng
Lú lẫn hoặc thay đổi sự tỉnh táo
Mất thăng bằng
Co giật
Các triệu chứng giống cúm

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể rất khác nhau tùy thuộc vào yếu tố cá nhân như tuổi tác, sức khỏe tổng thể và tình trạng miễn dịch. Phụ nữ mang thai có thể gặp triệu chứng như sốt và dấu hiệu giống cúm, nhưng nhiễm trùng cũng dẫn đến sẩy thai, thai lưu, sinh non hoặc nhiễm trùng đe dọa tính mạng ở trẻ sơ sinh.

Người lớn tuổi và có hệ miễn dịch suy yếu cũng dễ gặp các triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân

Bệnh Listeriosis chủ yếu do vi khuẩn Listeria monocytogenes gây ra, thường được tìm thấy trong đất, nước và một số động vật. Đây là loại vi khuẩn có khả năng sống sót và thậm chí phát triển mạnh trong nhiều môi trường khác nhau, bao gồm cả những môi trường có nhiệt độ thấp như tủ lạnh.

Con người thường tiếp xúc với Listeria thông qua việc tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn này, bao gồm:

Các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng
Rau bị ô nhiễm
Trái cây sống hoặc đã qua chế biến (ví dụ, đã gọt vỏ hoặc thái lát sẵn)
Thịt chế biến
Cá sống hoặc cá hun khói

Thực phẩm bị nhiễm Listeria được bảo quản trong tủ lạnh càng lâu, mầm bệnh càng có nhiều thời gian phát triển. Không giống các loại vi khuẩn khác, Listeria có thể phát triển ở nhiệt độ lạnh và đông lạnh.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn Listeria, bao gồm:

Mang thai
Người lớn tuổi
Hệ thống miễn dịch suy yếu do các bệnh như HIV/AIDS hoặc ung thư
Một số phương pháp điều trị y tế như hóa trị hoặc cấy ghép nội tạng

Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao gấp 10 lần so với những người khác do thay đổi trong hệ thống miễn dịch, khiến họ dễ bị nhiễm khuẩn Listeria hơn. Điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cả người mẹ và thai nhi.

Vi khuẩn Listeria có thể sống sót trong nhiều môi trường, cả nơi có nhiệt độ thấp như tủ lạnh. Ảnh: Hygiena.

Cách phòng ngừa

Mọi người không thể luôn tránh được việc nhiễm khuẩn Listeria. Tuy nhiên, có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh Listeriosis bằng cách:

- Xử lý thực phẩm an toàn:

Nấu chín kỹ thịt sống, gia cầm và hải sản
Rửa sạch trái cây và rau sống trước khi ăn và tách riêng biệt với thịt sống để tránh lây nhiễm chéo
Bảo quản lạnh kịp thời các loại thực phẩm dễ hỏng như thức ăn thừa, thịt nguội và các sản phẩm từ sữa

- Tránh thực phẩm có nguy cơ cao:

Hạn chế sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng bao gồm sữa, sữa chua và pho mát mềm
Hạn chế sản phẩm sống hoặc chưa nấu chín như dưa và giá đỗ
Thận trọng với thực phẩm ăn liền như salad rau củ, thịt nguội và xúc xích, nên ăn nóng

- Thói quen vệ sinh tốt:

Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước trước khi chế biến thực phẩm, sau khi chế biến thịt sống và sau khi sử dụng nhà vệ sinh
Rửa sạch bề mặt bếp, dụng cụ và thớt sau mỗi lần sử dụng
Chỉ ăn bằng đĩa và dụng cụ sạch
Lau sạch ngay các vết đổ trong tủ lạnh, đặc biệt nếu là từ thịt hoặc hải sản.

Mai Phương