Thứ trưởng Trần Văn Thuấn: Công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế để xây dựng hệ thống y tế vững mạnh

Sang 21/12, tại Hà Nội đã diễn ra lễ mít tinh "Tiếp cận Y tế toàn diện – vì một Việt Nam khỏe mạnh" do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ Y tế chỉ đạo, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam và các đơn vị thực hiện.

Đảm bảo công bằng y tế cho mọi tầng lớp nhân dân trên cả nước

Phát biểu tại lễ mít tinh, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, thực hiện Nghị quyết 20/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, trong những năm qua, dưới sự chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Bộ Y tế đã không ngừng nỗ lực triển khai nhiều chương trình và chiến lược mang tính đột phá trong phòng, chống bệnh tật và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, trọng tâm là quản lý các bệnh không lây nhiễm và giám sát chặt chẽ tình hình bệnh truyền nhiễm.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng tình trạng thiếu công bằng trong tiếp cận y tế giữa các khu vực là vấn đề nan giải hiện nay. Tại các đô thị, người dân được tiếp cận với hệ thống cơ sở y tế hiện đại, trang thiết bị tiên tiến và đội ngũ bác sĩ chất lượng cao; trong khi đó, ở các khu vực nông thôn, miền núi và hải đảo, nhiều trạm y tế xã vẫn thiếu trang thiết bị cơ bản và nhân lực y tế chuyên môn.

Bên cạnh đó, các dịch vụ y tế chuyên sâu như điều trị ung thư, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI), hay y học cá thể gần như chỉ tập trung tại các thành phố lớn, khiến người dân ở các khu vực khó khăn không thể tiếp cận các phương pháp điều trị tiên tiến. Công tác phòng chống dịch bệnh tại những vùng khó khăn cũng gặp nhiều hạn chế do thiếu điều kiện tổ chức tiêm chủng hoặc giám sát dịch bệnh hiệu quả, dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch cao hơn.

Những chênh lệch này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc sức khỏe mà còn gia tăng bất bình đẳng xã hội, đặt ra yêu cầu cấp thiết về các chính sách đầu tư và cải thiện toàn diện để đảm bảo công bằng y tế cho mọi tầng lớp nhân dân trên cả nước.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn phát biểu tại lễ mít tinh "Tiếp cận Y tế toàn diện – vì một Việt Nam khỏe mạnh".

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, chương trình "Tiếp cận Y tế toàn diện" là một sáng kiến không chỉ thể hiện khát vọng nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe mà còn khẳng định vai trò trung tâm của thế hệ trẻ, đặc biệt là các thầy thuốc trẻ, trong sự nghiệp phát triển bền vững của ngành y tế Việt Nam.

Những sáng kiến như hệ thống khám chữa bệnh từ xa, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị, cùng việc xây dựng các nền tảng y tế số đã nâng cao hiệu quả của ngành y tế, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho hàng triệu người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa. Các chương trình tình nguyện y tế – từ hiến máu nhân đạo, tổ chức khám bệnh miễn phí đến các chiến dịch phòng chống dịch bệnh – đã làm sáng tỏ tinh thần nhân văn và trách nhiệm xã hội của thế hệ trẻ.

Thứ trưởng hoan nghênh các sáng kiến như Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Y tế, Chuyển đổi số vì sức khỏe phổi và Chăm sóc sức khỏe Tim mạch - Thận - Chuyển hóa CAREME. Đặc biệt, chương trình "Tiếp cận Y tế toàn diện" không chỉ là một mục tiêu mà còn là sứ mệnh cốt lõi của ngành y tế trong hành trình chăm sóc sức khỏe toàn dân.

"Đây là cam kết bảo đảm mọi người dân, không phân biệt vùng miền, dân tộc, giới tính hay tình trạng kinh tế, đều được tiếp cận bình đẳng với các dịch vụ y tế chất lượng. Công bằng trong y tế không chỉ dừng lại ở việc cung cấp các dịch vụ y tế thiết yếu mà còn mở rộng tới việc xây dựng một hệ thống y tế vững mạnh, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là những nhóm yếu thế như người nghèo, người dân tộc thiểu số và người sống ở vùng sâu, vùng xa" - Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh đổi mới và hội nhập của kỷ nguyên mới, đây không chỉ là nhiệm vụ mà còn là cơ hội để chúng ta khẳng định vị thế của ngành y tế Việt Nam trên bản đồ y tế khu vực cũng như thế giới.

Với việc không ngừng phổ biến các phương pháp sàng lọc tiên tiến, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và các công nghệ hiện đại tới mọi vùng miền của Tổ quốc sẽ góp phần giảm tỷ lệ tử vong do bệnh không lây nhiễm, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng một đất nước Việt Nam khỏe mạnh, phát triển và hùng cường.

Một số hình ảnh tại lễ mít tinh sáng 21/12.

3 định hướng và 5 mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030

Theo đề xuất của Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, "Tiếp cận Y tế toàn diện" là một mục tiêu cần nhiều nỗ lực để thực hiện. Bằng cách kết hợp chính sách đúng đắn, đầu tư hiệu quả và sự chung tay của toàn xã hội, Việt Nam có thể tiến gần hơn đến việc đảm bảo rằng mọi người dân, không phân biệt địa lý hay hoàn cảnh, đều được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng.

TS.BS Hà Anh Đức - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam cho biết, các chương trình của Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tập trung vào huy động rộng rãi sự tham gia của cộng đồng, các đơn vị chuyên môn và các tổ chức để cùng nâng cao năng lực chẩn đoán, cải thiện chất lượng điều trị, chăm sóc, quản lý bệnh không lây nhiễm mạn tính thông qua việc triển khai các công cụ kỹ thuật số.

Để đảm bảo việc tiếp cận y tế toàn diện cho mọi người dân, cần triển khai các giải pháp một cách đồng bộ và chiến lược dựa trên ba hướng chính: tiếp cận chính sách, tiếp cận y tế cơ sở, và tiếp cận người dân. Mỗi hướng đi đều đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống y tế công bằng và hiệu quả.

Tiếp cận chính sách: Là bước đi quan trọng để tạo ra sự thay đổi từ cấp độ quản lý, đảm bảo các chương trình y tế có sự hỗ trợ vững chắc từ phía Chính phủ và các bên liên quan.
Tiếp cận y tế cơ sở: Tăng cường năng lực tại tuyến đầu. Y tế cơ sở là nơi đầu tiên người dân tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Do đó, nâng cao năng lực cho y tế cơ sở là chìa khóa để đảm bảo tính bền vững của hệ thống y tế.
Tiếp cận người dân: Đưa y tế đến gần cộng đồng. Người dân, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế. Do đó, cần triển khai các hoạt động trực tiếp để thu hẹp khoảng cách này như tổ chức các đoàn bác sĩ tình nguyện đến tận làng, bản để khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí.

Ưu tiên các nhóm dễ bị tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ mang thai, trẻ em, và người khuyết tật.

Chương trình "Tiếp cận Y tế toàn diện" cũng xác định 5 mục tiêu cụ thể từ nay đến 2030:

Ít nhất 50% cơ sở y tế tuyến quận, huyện được tập huấn và chuyển giao công nghệ AI ứng dụng trong sàng lọc các bệnh về phổi và các bệnh mạn tính khác.
100% Hội viên Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam được hỗ trợ, tập huấn và sử dụng thành thạo các công cụ AI và quản lý bệnh nhân qua app cũng như các nền tảng tân tiến khác của Trung ương Hội.
100% Hội viên thanh niên được giáo dục, tư vấn về sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân.
Giảm tỉ lệ sử dụng thuốc lá của nam thanh niên xuống dưới 30% và không có hội viên thanh niên sử dụng thuốc lá điện tử.
Thí điểm sử dụng AI y tế như công cụ tiền sàng lọc, làm căn cứ để bảo hiểm y tế thanh toán cho sàng lọc bệnh mạn tính.

Trong giai đoạn từ 2025 – 2030, các đơn vị đối tác sẽ đồng hành cùng Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức các hội nghị đối tác y tế, đối thoại Chính phủ và Quốc hội, các chương trình hỗ trợ, trang bị và nâng cao năng lực y tế cơ sở, các chương trình khám tại vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Trước mắt, đơn vị đồng hành cam kết hỗ trợ mỗi năm 1 triệu lượt đọc AI sàng lọc bệnh phổi, bệnh lao và ung thư phổi; hỗ trợ khám sàng lọc bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng cho 20.000 người dân mỗi năm cũng như nhiều hoạt động thúc đẩy khoa học công nghệ, y tế xanh trị giá hàng chục tỉ đồng.

Dương Hải