Thủ tướng: 5 quyết tâm và 5 bảo đảm thúc đẩy đầu tư công những tháng cuối năm
Để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công thời gian tới với mục tiêu giải ngân trên 95% số vốn đã phân bổ của năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần '5 quyết tâm' và '5 bảo đảm'.
Sáng ngày 16/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thường trực Chính phủ về thúc đẩy đầu tư công năm 2024.
Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới trụ sở UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Cùng tham dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Phó Thủ tướng Lê Thành Long, lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, đại diện các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thường trực Chính phủ về thúc đẩy đầu tư công năm 2024. (Ảnh: VGP)
Giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm 2024 đạt xấp xỉ 30% kế hoạch giao
Các báo cáo, ý kiến phát biểu tại Hội nghị thống nhất đánh giá, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, xác định rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của giải ngân đầu tư công với phát triển kinh tế - xã hội, hoàn thiện hệ thống hạ tầng chiến lược, tạo không gian phát triển mới, trong khi số vốn đầu tư công năm 2024 rất lớn, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất quyết liệt, khẩn trương chỉ đạo sát sao công tác giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm.
Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 được Quốc hội quyết nghị phân bổ cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương là hơn 669.264 tỷ đồng, bao gồm vốn ngân sách Trung ương hơn 236.915 tỷ đồng (vốn trong nước là hơn 216.915 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 20.000 tỷ đồng), vốn ngân sách địa phương là hơn 432.348 tỷ đồng.
Căn cứ quy định Luật Đầu tư công, Nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 cho các bộ, cơ quan Trung ương, đạt tỉ lệ 100% kế hoạch vốn năm 2024 đã được Quốc hội phân bổ.
Đến ngày 10/7/2024, các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án là 639,4 nghìn tỷ đồng, đạt 95,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Số vốn còn lại chưa phân bổ chi tiết là 29,9 nghìn tỷ đồng, bao gồm: 8,2 nghìn tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương của 20/44 bộ, cơ quan trung ương và 21/63 địa phương; 21,7 nghìn tỷ đồng vốn ngân sách địa phương của 23/63 địa phương.
Về giải ngân, ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/6/2024 là 196,7 nghìn tỷ đồng, đạt 29,39% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2023 đạt 30,49%).
Có 11/44 bộ, cơ quan trung ương và 35/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên mức trung bình của cả nước, trong đó một số Bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân cao như: Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Nam Định, Thanh Hóa, Lào Cai, Phú Thọ, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang...
Về phía doanh nghiệp, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã rất nỗ lực triển khai đường dây 500 kV mạch 3, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) tích cực triển khai Dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành...
Tỷ lệ giải ngân vốn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội được kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân đạt 78,23% kế hoạch. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thuộc 03 Chương trình mục tiêu Quốc gia đạt 35,43%, cao hơn trung bình của cả nước (29,39%), cải thiện đáng kể so với 06 tháng đầu năm 2023 (28,23%).
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo về tình hình thực hiện đầu tư công 6 tháng đầu năm. (Ảnh: VGP)
Tuy nhiên, Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho biết tình hình thực hiện đầu tư công nửa đầu năm nay còn tồn tại một số hạn chế.
Tỷ lệ giải ngân chung của cả nước 06 tháng đầu năm 2024 đạt 29,39%, thấp hơn cùng kỳ năm 2023 (30,49%); trong đó, bên cạnh tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách Trung ương có sự cải thiện (đạt 30,51%, so với cùng kỳ 28,34%), thì tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách địa phương (đạt 28,77%), thấp hơn cùng kỳ (32,76%).
Số lượng bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân dưới trung bình cả nước còn cao (33 bộ, cơ quan trung ương và 28 địa phương), trong đó có một số bộ, địa phương có số vốn kế hoạch năm 2024 chiếm tỷ trọng lớn, tuy nhiên tỷ lệ giải ngân thấp.
Nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương không duy trì được kết quả giải ngân tốt như cùng kỳ năm 2023: có 15 bộ, cơ quan trung ương 33 địa phương có số vốn giải ngân thấp hơn số vốn của chính bộ, cơ quan trung ương và địa phương đó đã giải ngân trong cùng kỳ năm 2023. Một số địa phương được giao kế hoạch năm 2024 cao hơn năm 2023 nhưng có giá trị giải ngân thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm 2023 như: TP. Hồ Chí Minh (thấp hơn 4.604,351 tỷ đồng); Quảng Ngãi (thấp hơn 1.510,304 tỷ đồng); TP. Hải Phòng (thấp hơn 1.476,968 tỷ đồng); Bắc Giang (thấp hơn 1.097,672 tỷ đồng); Đồng Nai (thấp hơn 839,04 tỷ đồng).
Tỷ lệ giải ngân của các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải, dự án giao thông liên vùng còn thấp. Đến ngày 13/6/2023, tỷ lệ giải ngân của các dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông chỉ đạt 27,4%; dự án giao thông liên vùng do địa phương quản lý chỉ đạt 17,2%. Một số dự án được giao kế hoạch vốn năm 2024 lớn nhưng có tỷ lệ giải ngân thấp như: Dự án Vành đai 3 - TP. Hồ Chí Minh; Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu; Cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; Cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh…
Tỷ lệ giải ngân vốn của các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài còn thấp, đạt 12% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ giải ngân trung bình của cả nước là 29,39%.
Phấn đấu giải ngân trên 95% số vốn phân bổ năm 2024
Cơ bản đồng tình với các báo cáo, ý kiến tại phiên họp, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những kết quả mà các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực đạt được, đặc biệt là 11 Bộ, cơ quan và 35 địa phương có tỉ lệ giải ngân trên mức trung bình của cả nước, EVN và ACV, nhiều dự án đầu tư công đang vượt tiến độ, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua.
Đồng thời, Thủ tướng phê bình nghiêm khắc các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương chưa thực hiện tốt công tác giải ngân vốn đầu tư công, chưa phân bổ hết kế hoạch vốn được Thủ tướng giao và 33 bộ, cơ quan, 28 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cho rằng những khó khăn, vướng mắc của một số dự án phải kéo dài chưa được giải quyết triệt để. Một số cơ chế, chính sách, quy định pháp luật còn vướng mắc nhưng chậm được sửa đổi, còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo, áp dụng thiếu thống nhất, nhất là về chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng; quản lý khoáng sản và vật liệu thông thường, "mỏ nguyên vật liệu xây dựng thông thường mà cấp phép như mỏ vàng"; tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập...
Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương thường xuyên rà soát, đôn đốc, kịp thời phát hiện và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh của từng dự án, nhất là các dự án trọng điểm. (Ảnh: VGP)
Để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công thời gian tới với mục tiêu giải ngân trên 95% số vốn đã phân bổ của năm 2024, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần "5 quyết tâm" và "5 bảo đảm".
Trong đó, "5 quyết tâm" gồm: Quyết tâm giữ vững kỷ luật, kỷ cương, phòng chống tham nhũng, lãng phí, đẩy lùi tiêu cực; quyết tâm làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, bàn giao mặt bằng kịp thời gian; quyết tâm tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách, thủ tục; quyết tâm đổi mới phương pháp, cách làm, đổi mới sáng tạo, ứng dụng giải pháp công nghệ mới, hiện đại, tăng cường chuyển đổi số; quyết tâm khắc phục bằng được tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, sợ sai.
"5 bảo đảm" gồm: Bảo đảm chủ động nguyên vật liệu (nhất là cát sỏi, đất đắp nền…) và các điều kiện cần thiết cho các dự án; bảo đảm nhân lực có tâm, có tầm, có trách nhiệm (có phương án huy động đủ nhân lực, bố trí thêm khi cần đẩy nhanh tiến độ…); bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân, công tác tái định cư, tạo sinh kế cho người dân trên tinh thần không ai bị bỏ lại phía sau, nơi ở mới ít nhất phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ; bảo đảm quản lý đúng quy định, không kéo dài, đội vốn, gây thất thoát vốn; bảo đảm tiến độ, chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, an toàn, vệ sinh môi trường theo mục tiêu, kế hoạch đề ra.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tiếp tục duy trì hoạt động của các tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, trong đó bổ sung thêm 1 tổ công tác do Phó Thủ tướng Lê Thành Long làm Tổ trưởng; duy trì cơ chế hằng quý Thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn theo Quyết định số 435/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng ngành, Chủ tịch UBND cấp tỉnh nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy vai trò của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện; "chỉ bàn làm, không bàn lùi"; thường xuyên rà soát, đôn đốc, kịp thời phát hiện và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh của từng dự án, nhất là các dự án trọng điểm. Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn.
Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao triển khai các giải pháp đồng bộ, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ thi công các dự án, công trình trọng điểm và công tác giải ngân vốn đầu tư công.
Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ các ý kiến, sớm hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng cuối năm 2024.
Về các kiến nghị, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ tập hợp, trình Thủ tướng giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, cơ quan giải quyết theo thẩm quyền theo tinh thần "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ kết quả".
