Thủ tướng Anh nhận án phạt, điều gì xảy ra tiếp theo?

Thủ tướng Boris Johnson và Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak, cũng như bà Carrie Johnson - vợ của thủ tướng, đều đã được thông báo về các khoản phạt vì vi phạm các quy tắc của Covid-19. Cả ba cho biết đều đã nộp phạt, theo Guardian.

Ông Johnson đã xin lỗi nhưng từ chối đáp ứng những lời kêu gọi từ chức. Dẫu vậy, vị trí của ông vẫn bị đe dọa trong những tuần tới vì cảnh sát vẫn đang điều tra thêm 6 cuộc tụ họp trong thời gian phong tỏa vì Covid-19 mà ông bị nghi là đã có mặt.

Chuyện gì đã xảy ra?

Cuộc điều tra xung quanh vụ việc ông Johnson mở tiệc tại số 10 phố Dowing - nơi ở của thủ tướng Anh - trong thời gian đất nước đang phong tỏa để chống dịch đã dẫn đến 20 thông báo về hình phạt đối với những người liên quan, được đưa ra vào đầu tháng này.

Ngày 12/4, Cảnh sát Metropolitan của thủ đô London công bố 30 khoản phạt khác. Đại diện phát ngôn của văn phòng thủ tướng sau đó xác nhận ông Johnson và Sunak đã nhận các thông báo phạt mới. Bà Carrie Johnson cũng đã được thông báo.

Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak và Thủ tướng Boris Johnson. Ảnh: PA Wire.

Tháng 11/2021, trang tin Daily Mirror thông tin Johnson đã có mặt một sự kiện chia tay đồng nghiệp một năm trước đó, khi nước Anh đang ở giữa thời kỳ phong tỏa. Báo này cũng đăng tải câu chuyện về một bữa tiệc Giáng sinh được tổ chức vào tháng 12 năm đó ở số 10 phố Downing.

Lúc bấy giờ, mọi hoạt động tụ tập trong nhà bị cấm trên toàn nước Anh. Ngay trong ngày sau khi bữa tiệc được tổ chức tại văn phòng thủ tướng, ông Johnson thậm chí siết chặt hơn nữa các biện pháp hạn chế phòng dịch thi hành trong dịp lễ Giáng sinh, khiến hàng triệu người Anh không thể trở về nhà.

Một tuần sau những cáo buộc đầu tiên, một đoạn video đã bị rò rỉ trên ITV cho thấy nhân viên văn phòng thủ tướng nói đùa về bữa tiệc vào một ngày “thứ 6” trong tháng 12/2020.

Có bao nhiêu sự kiện đã được xác định?

Hơn 15 sự kiện đã được báo cáo, kéo dài trong khoảng thời gian từ giữa tháng 5/2020 đến tháng 4/2021.

Buổi tụ tập ở sân vườn văn phòng thủ tướng Anh hồi tháng 5/2020. Ảnh: Guardian.

Trong số đó có một cuộc tụ tập uống rượu tại khu vườn của văn phòng thủ tướng vào ngày 15/5/2020. Guardian đã công bố một bức ảnh về bữa tiệc, cho thấy thủ tướng và phu nhân ngồi cùng bàn với 2 quan chức khác, trên bàn là rượu và một bánh pho mát. Xung quanh là các nhóm người tụ lại.

Khi được hỏi về bức ảnh, ông Johnson nói "những người đó đang làm việc và nói về công việc".

Những sự kiện khác bao gồm một bữa tiệc "mang theo rượu của riêng bạn", cũng trong vườn của văn phong thủ tướng; một tiệc chia tay trong căn hộ của ông Johnson vào tháng 11/2020, năm ngày sau khi cố vấn cấp cao của ông - Dominic Cummings - nghỉ việc; và một tiệc chia tay khác diễn ra ở số 10 phố Downing vào tháng 4/2021, vài giờ trước đám tang của Hoàng thân Philip.

Ông Johnson và Sunak bị phạt vì những sự kiện nào?

Dù Sở cảnh sát Metropolitan nói rằng sẽ không tiết lộ các khoản phạt được đưa ra cho những buổi tiệc nào, cơ quan này xác nhận khoản tiền phạt của ông Johnson liên quan đến bữa tiệc sinh nhật bất ngờ được tổ chức tại nơi ở của thủ tướng vào ngày 19/6/2020.

Ông Sunak cũng tham dự sự kiện này, dù được cho là do tình cờ vì đến sớm để họp. Ông được cho là không liên quan đến bữa tiệc bị điều tra nào khác.

Thông báo phạt của bà Carrie Johnson dường như cũng liên quan đến cùng bữa tiệc, nhưng điều này chưa được xác nhận.

Vẫn có khả năng Thủ tướng Johnson và vợ bị phạt vì các sự kiện khác.

Ông Johnson và Sunak sẽ phải từ chức?

Theo các thành viên đảng Lao động, đảng Dân chủ Tự do, và mọi đảng đối lập khác, câu trả lời là có.

Cả hai người đều đã phủ nhận các cáo buộc tại hạ viện, tức nói dối quốc hội, và vì vậy sẽ có thể phải từ chức.

Thủ tướng Boris Johnson trong phiên chất vấn ngày 12/1 tại Nghị viện Anh. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, dường như các nghị sĩ đảng ông Bảo thủ không muốn thay thế Johnson ngay lập tức, một phần vì cuộc xung đột ở Ukraine, một phần vì người được coi là có khả năng lớn nhất thay thế ông Jonhson lại chính là Bộ trưởng Sunak.

Đương sự nói gì?

Trong một clip truyền hình, ông Johnson đã xin lỗi nhưng khẳng định vào thời điểm đó ông không nghĩ rằng bữa tiệc sinh nhật - mà ông mô tả là "một cuộc tụ họp ngắn ngủi" với các đồng nghiệp kéo dài dưới 10 phút - là bất hợp pháp. Ông nói thêm rằng mình hiểu sự tức giận của công chúng và hành động của mình không đáp ứng được kỳ vọng.

Ồng Sunak cũng đã xin lỗi, trong khi một phát ngôn viên của Carrie Johnson cho biết bà đã trả tiền phạt và "xin lỗi một cách nghiêm túc".

Chuyện gì xảy ra tiếp theo?

Văn phòng của Thủ tướng Johnson cam kết rằng ông sẽ đưa ra tuyên bố khi toàn bộ hoạt động điều tra của cảnh sát kết thúc. Việc này có thể mất nhiều tuần nữa.

Tuy nhiên, thủ tướng đang đứng trước áp lực phải đưa ra một tuyên bố trước quốc hội. Đảng Lao động, đảng Dân chủ Tự do, và đảng Dân tộc Scotland đã kêu gọi triệu tập một cuộc họp của Hạ viện.

Điều này từng có tiền lệ không?

Ông Johnson và Sunak được cho là thủ tướng và bộ trưởng đầu tiên vi phạm pháp luật khi còn đương chức.

Hồng Ngọc